6 czerwca br. na terenie Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie odbyły się – już po raz trzeci – Seminarium i Warsztaty dla Przemysłu Spożywczego, poświęcone innowacyjnym rozwiązaniom w zakresie mrożenia i chłodzenia kriogenicznego, pakowania w atmosferach modyfikowanych oraz kontroli tych procesów. Do grona organizatorów – Linde Gaz Polska, Ulma Packaging Polska i Witt Polska – po raz pierwszy dołączyła firma Schur Flexibles.
Odbywająca się w cyklu dwuletnim impreza zgromadziła kilkudziesięciu gości: przedstawicieli branży opakowaniowej i spożywczej oraz kadry naukowej pobliskiej uczelni i jej studentów. Tradycyjnie też podzielono ją na dwie części: seminaryjną, która posłużyła prezentacji efektów pracy badawczej realizowanej na Wydziale Nauki o Żywności uniwersytetu w Olsztynie oraz najnowszych maszyn i technologii stosowanych w przemyśle spożywczym; a także warsztatową, podczas której dużym zainteresowaniem cieszyły się pokazy urządzeń firm-organizatorów.
O narodzinach idei seminariów mówi Krzysztof Czerwiński, dyrektor Witt Polska: Wymyśliliśmy je wspólnie z firmą Linde Polska przed kilku laty i początkowo miały one bardzo kameralny charakter. Jednak zainteresowanie branży naszą imprezą sprawiło, że rozwinęliśmy jej pomysł, przyjmując do grona organizatorów kolejne firmy. Odbiór uczestników jest bardzo pozytywny. Dzięki obecności w tym roku – po raz pierwszy – firmy Schur Flexibles udało nam się de facto skompletować uczestników reprezentujących cały ciąg produkcyjny opakowań, od gazów (Linde), przez maszyny pakujące (Ulma), materiały i opakowania (Schur), aż po końcową kontrolę całego procesu pakowania (Witt).
Jak mrozić skutecznie
W tym roku zgromadzonych słuchaczy powitał dr hab. Krysztof Bryl, profesor UWM i prodziekan ds. nauki i współpracy z zagranicą, który na wstępie bardzo pozytywnie ocenił efekty dwóch poprzednich seminariów (Zależy nam na uczestnictwie w tego typu sympozjach, bo Wydział Nauki o Żywności jest ukierunkowany na szeroko rozumianą współpracę), a następnie opowiedział o znanych i nieznanych obszarach współpracy branży spożywczej z tym wydziałem. Problematyka badawcza realizowana na wydziale związana jest z jednej strony z jego tradycją (np. badania mleka oraz prace nad innowacyjnymi produktami mlecznymi), zaś z drugiej strony jest ściśle powiązana z priorytetami uczelnianymi, krajowymi i europejskimi. Prowadzone badania służą integracji naukowej z krajowymi i zagranicznymi ośrodkami badawczymi oraz podmiotami gospodarczymi, usprawnieniu wykorzystania posiadanej aparatury i kreowaniu nowej tematyki badawczej – podkreślił w swym wystąpieniu.
O ekonomii procesu zamrażania kriogenicznego opowiedział uczestnikom Łukasz Betliński z Linde Gaz Polska. Jedną z optymalnych metod przedłużania trwałości pożywienia bez powodowania znaczących zmian w produktach jest mrożenie. Niskie temperatury powstrzymują działalność drobnoustrojów powodujących psucie się produktów oraz znacznie zwalniają przebieg procesów enzymatycznych i biochemicznych, zachodzących w żywności niezamrożonej. Technologie kriogeniczne – jako jeden ze sposobów mrożenia żywności – są coraz powszechniej stosowane nie tylko w przetwórstwie spożywczym, ale również w przemyśle, medycynie, rolnictwie i badaniach naukowych.
Do kriogenicznego zamrażania żywności stosuje się ciekły azot lub dwutlenek węgla. Duża różnica temperatur między czynnikiem mrożącym a zamrażanym produktem oraz szybki przebieg procesu zamrażania zapewniają wiele korzyści, do których należą m.in. minimalizacja uszkodzeń mechanicznych ścian komórek przez kryształy lodu, a w rezultacie mniejszy odciek wody; szybkie zahamowanie aktywności enzymatycznej i mikrobiologicznej w produkcie; uzyskanie oszczędności wynikających z mniejszych ubytków masy w trakcie zamrażania; wydłużenie czasu przydatności do spożycia produktu po rozmrożeniu. Jak podkreślał prelegent, jest to również technologia wygodna w stosowaniu oraz – z punktu widzenia kosztów inwestycji – jak najbardziej uzasadniona. Zwłaszcza, że: W uzasadnionych przypadkach mrożenie kriogeniczne nie jest tak drogie, jak jego niezastosowanie – podkreślił na zakończenie Łukasz Betliński.
Pakuj automatycznie
Sławomir Zieliński, dyrektor regionalny w firmie Ulma, swoją prelekcję poświęcił nowym rozwiązaniom w ofercie hiszpańskiego producenta. Na wstępie przybliżył słuchaczom reprezentowaną przez siebie firmę. Ulma Packaging to część dużej grupy producenckiej, w której skład wchodzą przedsiębiorstwa działające w różnych branżach przemysłu. Założona w 1961 r., koncentrowała się początkowo na produkcji maszyn poziomych flow-pack; obecnie w ofercie posiada szereg linii produktowych obejmujących: maszyny rolowe, traysealery, pionowe maszyny pakujące, maszyny do folii streczowej, termokurcze i rozwiązania do pakowania termokurczliwego (sleeve wrapping), a także własny dział automatyzacji procesów pakowania. Prowadzi globalną sprzedaż dzięki siatce swych przedstawicielstw i licznych dystrybutorów. W Polsce obecna jest od 12 lat i dotychczas na lokalnym rynku znalazła nabywców na ponad 500 urządzeń.
Po prezentacji możliwości pełnej automatyzacji pakowania z wykorzystaniem oferty Ulma (która dostarcza maszyny i oprogramowanie do automatycznego załadunku, pakowania, rozładunku, pakowania zbiorczego oraz paletyzacji), prelegent skoncentrował się na nowościach w ofercie koncernu z Hiszpanii.
Należą do nich: w sektorze maszyn rolowych innowacyjny model TFS 407 R, który dzięki wykorzystaniu opatentowanej folii Darfresh firmy Sealed Air oraz najnowszych rozwiązań konstrukcyjnych Ulma odsysa powietrze z opakowania typu SKIN przez otwory w narzędziu dolnym. Dzięki temu maszyna zużywa o 40% mniej folii od standardowego modelu TFS 407, a dodatkowo zmniejszenie szerokości ścinka folii przyczynia się do podniesienia wydajności maszyny o 12% (jak podkreślał Sławomir Zieliński, maszyna dzięki innowacyjnej lokalizacji otworów do odsysu powietrza z opakowania działa z prędkością 9-10 cykli/min, w porównaniu z 6-7 cyklami/min w przypadku standardowych maszyn). Dodatkowymi zaletami opakowania są: możliwość łatwego otwierania, cięcie kształtowe i zawieszka eurolock. Zastosowane rozwiązanie powoduje, że TFS 407 R może być używany wyłącznie do pakowania produktów stałych.
Drugim rozwiązaniem, któremu prelegent poświęcił część swego wystąpienia, jest maszyna Artic Side Seal do produkcji opakowań flow-pack typu MAP (z atmosferą modyfikowaną), nadających się do wielokrotnego otwierania i zamykania, przeznaczonych na świeże produkty krojone takie jak plastry mięsa, kawałki sera czy tortille.
O trendach i kierunkach rozwoju technologii stosowanych w procesie pakowania mięsa, ryb i drobiu opowiedział Szymon Nadolny z firmy Schur Flexibles Poland, która po raz pierwszy dołączyła do grona organizatorów konferencji w Olsztynie. Schur Flexibles to specjalista w dziedzinie produkcji folii i laminatów do wielokrotnego zamykania, który oferuje opakowania dopasowane zarówno do potrzeb żywności świeżej, jak i przetworzonej. Prelegent zaprezentował portfolio firmy przeznaczone do pakowania produktów spożywczych, m.in. folie do termoformowania VACUflex oraz opakowania SkinFresh Top na krojone wędliny, mięsa i przetwory mięsne z barierą EVOH, giętkie i odporne na wysokie temperatury, o wysokiej szczelności. Podkreślał, że opakowania i folie dostarczane przez firmę oprócz zadruku wysokiej jakości (również dwustronnego) mogą być wykańczane lakierami matowymi i sensorycznymi (typu soft touch i paper touch) oraz nacinane i perforowane w dowolnych kształtach.
Kontrola atmosfery gazowej
Jako ostatnia z organizatorów konferencji zaprezentowała się firma Witt Polska, w imieniu której głos zabrała Izabela Boguń. Jej prelekcja dotyczyła „Analizy mieszanin gazowych oraz kontroli w procesie pakowania”.
Witt-Gasetechnik to założone w 1945 roku trzypokoleniowe przedsiębiorstwo, które oferuje kompleksowy asortyment gazowych urządzeń zabezpieczających i regulacyjnych. Wśród tych wyrobów są mieszalniki i analizatory gazów oraz systemy pomiarowe i wykrywania nieszczelności. Oferta firmy skierowana do firm opakowaniowych obejmuje urządzenia i rozwiązania z zakresu bezpieczeństwa produkcji: mieszalniki, dozowniki i analizatory gazów, a także systemy sprawdzania szczelności opakowań i monitoringu stężenia gazów w pomieszczeniach produkcyjnych.
Prelegentka skupiła się na nowościach w ofercie firmy, w tym analizatorze gazów OXYBABY, czyli narzędziu do mobilnego, szybkiego i dokładnego badania reszt tlenowych bądź zawartości tlenu i dwutlenku węgla w opakowaniach. Niewielkich rozmiarów, przenośne urządzenie zapewnia ergonomiczność, krótki czas próbkowania (wymaga niewielkich próbek) i jest łatwe w użyciu, a dodatkowo wymaga bardzo małych porcji gazu, umożliwiając analizę nawet najmniejszych opakowań typu MAP. Czytnik kodów kreskowych, wbudowana pamięć na 500 pomiarów i specjalne oprogramowanie do archiwizowania danych na dysku oraz generowania raportów sprawiają, że jego zalety docenili również polscy odbiorcy (ponad 400 sprzedanych egzemplarzy).
Kolejnymi nowościami w ofercie Witt Polska wymienionymi przez Izabelę Boguń były: laserowy analizator gazów Oxybeam do nieniszczących, wyrywkowych badań stężenia tlenu oraz testów starzeniowych, a także liniowy analizator gazu MAPY VAC do maszyn pakujących typu traysealer i termoformujących, mierzący tlen lub stosunek tlenu i dwutlenku węgla oraz pozwalający na szybką i precyzyjną analizę gazu jeszcze przed zapakowaniem.
Uzupełnieniem – dodajmy, bardzo interesującym – prelekcji firm współorganizujących seminarium w Olsztynie były wykłady o charakterze popularyzatorsko-naukowym: dr inż. Julii Bogdanowicz z UWM pt. „Współczesne techniki zamrażania – wpływ na mikrostrukturę i jakość mięsa” oraz dra inż. Janusza F. Pomianowskiego z Polskiego Towarzystwa Technologów Żywności w Olsztynie pt. „Metody utrwalania żywności”.
Warsztatowa część spotkania, zorganizowana w namiocie nad malowniczym Jeziorem Kortowskim, była okazją do obejrzenia maszyn przywiezionych przez organizatorów do Olsztyna oraz rozmów na temat ich możliwości. W tej części aktywny udział wzięli studenci Wydziału Nauki o Żywności zaproszeni do udziału w seminarium. Bogaty w wydarzenia dzień zakończyły wspólna biesiada przy grillu i recital zespołu szantowego.
Widzimy potencjał spotkań takich jak to olsztyńskie. Dzięki dwuletniemu cyklowi każda z obecnych firm jest w stanie pokazać na seminarium nowości w swojej ofercie, zaś dla uczestników jest to okazja do swobodnej rozmowy z przedstawicielami firm, zadania pytań i uzyskania odpowiedzi w miłym otoczeniu – powiedział po zakończeniu seminarium Krzysztof Czerwiński z Witt Polska. Bardzo pozytywną ocenę wystawił mu także Szymon Nadolny z Schur Flexibles, który docenił możliwość spotkania zarówno obecnych, jak i potencjalnych klientów. Z mojego punktu widzenia obecność na seminarium klientów czterech różnych firm-organizatorów to okazja do wymiany kontaktów i poznania nowych ludzi. Jestem przekonany, że atrakcyjna formuła seminarium, malownicze miejsce, w którym się odbywa, oraz przyjazna atmosfera zaowocują naszą dalszą współpracą w kolejnych latach.
Tomasz Krawczak