Ministerstwo nie chce kaucji na butelki z tworzyw

21 Dec 2011 10:20

Polski Związek Przetwórców Tworzyw Sztucznych (PZPTS), zrzeszony w PKPP Lewiatan, podejmuje kolejne działania, by przekonać Ministerstwo Środowiska do wprowadzenia w Polsce obowiązkowego systemu kaucyjnego, mającego na celu zwiększenie odzysku butelek z PET do poziomów osiąganych przez kraje Europy Zachodniej. Źródło konfliktu Tylko co czwarta butelka z tworzywa sztucznego trafia w Polsce do recyklingu i powraca do konsumentów po ponownym przetworzeniu. Pozostałe trafiają na wysypiska śmieci, skąd są odzyskiwane – ale w zanieczyszczonej postaci. Polski Związek Przetwórców Tworzyw Sztucznych (PZPTS) uważa, że sytuację zmieniłoby nałożenie obowiązkowej kaucji na butelki, i z tym pomysłem zwróciło się niedawno do nowego Ministra Środowiska. Ministerstwo uważa jednak że problemu nie ma. Polska odzyskuje obecnie nieco ponad 20 proc. wszystkich opakowań sztucznych, czyli niewiele mniej niż wymaga od nas Unia Europejska (unijna dyrektywa wyznacza na 2014 r. dolną dopuszczalną granicę 22,5 proc.) – mówią urzędnicy. Ale przetwórcy ripostują, że odzyskane butelki pochodzące z wysypisk są zanieczyszczone i wymagają użycia dużej ilości detergentów mających negatywny wpływ na środowisko. Stąd ich propozycja wprowadzenia obowiązkowej, 25-groszowej kaucji płaconej przy zakupie każdego napoju w butelce z tworzywa. Powołują się przy tym na przykład Niemiec, gdzie system kaucyjny się sprawdził. U naszych zachodnich sąsiadów butelki wrzuca się do specjalnych automatów; klient odzyskuje wówczas kaucję w wysokości 0,25 euro, płaconą w momencie kupna butelki z napojem. Taki system przyczynia się do odzysku zdecydowanej większości butelek. Aby jednak podobne rozwiązanie weszło w życie w Polsce, niezbędna jest odgórna decyzja Ministerstwa Środowiska. Pozostawienie decyzji producentom napojów lub ich sprzedawcom nie doprowadzi do zmian; typowy klient, który ma wybór między droższym napojem (bo z nałożoną kaucją) a tańszym (bez kaucji), wybierze ten drugi – i to mimo wizji odzyskania pieniędzy po opróżnieniu butelki. A to sprawi, że na wprowadzenie tej swoistej „opłaty środowiskowej” prawdopodobnie zgody wśród producentów napojów nie będzie – o ile Ministerstwo Środowiska nie narzuci takiego wymogu. Opinia PZPTS W związku z istniejącym impasem, PZPTS przesłał na początku grudnia br. swoją opinię w tej sprawie. Możemy w niej przeczytać, że system w Niemczech, wprowadzony w 2003 r., pozwala odzyskać ponad 90 proc. butelek z PET, czyli najwięcej w Europie; w efekcie rynek niemiecki to obecnie także największe w Europie źródło czystego przemiału płatków PET. Korzyści z zastosowanych rozwiązań dostrzegane są przez wszystkich uczestników systemu. „Jak pokazują doświadczenia niemieckie, organizacja systemu kaucyjnego nie może odbyć się bez udziału legislatora, gdyż w sposób naturalny wprowadzenie przepisów dotyczących kaucji budzi początkowy sprzeciw dystrybutorów detalicznych” – piszą autorzy tekstu. „Podstawowe argumenty, za pomocą których PZPTS usiłuje przekonać do wprowadzenia w Polsce systemu kaucyjnego, są następujące: n Odzysk butelek oraz recykling tworzyw sztucznych użytych do ich produkcji jest podstawą ekologicznego obiegu tworzyw sztucznych. Stanowisko to jest zgodne z przyjętą w 1991 roku polityką ekologiczną Unii Europejskiej. n Obowiązujący obecnie w Polsce system obrotu używanymi butelkami jest nieefektywny – w przeciwieństwie do wielu innych krajów Unii Europejskiej, nie jest możliwe pozyskanie godziwej jakości odpadu z butelek po napojach, a procent odpadu wracającego do wtórnego obiegu jest trzy-, czterokrotnie niższy niż w krajach Europy Zachodniej. Staje się to tym bardziej istotne, że ostatnio wprowadzone regulacje EFSA (European Food Safety Authority, rozporządzenie nr 207) opierają możliwość wtórnego użycia tworzyw sztucznych do pakowania żywności na pozyskaniu go z kontrolowanego obiegu odpadów. W praktyce oznacza to, że odpadami tymi mogą być tylko butelki z PET, z uwagi na to, że strumień innych odpadów z tworzyw sztucznych dopuszczonych do kontaktu z żywnością jest znacznie mniejszy i zdecydowanie trudniejszy do wyselekcjonowania i poddania go recyklingowi. Pozostała część odpadów z polimerów (jak np. odpady budowlane) nie ma zastosowania do produktów spożywczych”. Jesteśmy przekonani, że jedynym racjonalnym rozwiązaniem, ograniczającym ilość odpadów powstałych w wyniku wprowadzania do obrotu butelek z PET do napojów, jest system obowiązkowego objęcia ich kaucją. PZPTS jest zdeterminowany, by ograniczyć ilości nieracjonalnie wprowadzanych do środowiska tworzyw sztucznych. Jesteśmy przekonani, że tworząc przemyślane, rozsądne rozwiązania możemy obrót tworzywami powiększyć, podnosząc tym samym zarówno proekologiczną świadomość społeczną, jak i zwiększając – sprawdzonymi na innych rynkach metodami – stopień wtórnego wykorzystania surowców – powiedział Tadeusz Nowicki, Prezes Zarządu Polskiego Związku Przetwórców Tworzyw Sztucznych. Opracowano na podstawie informacji z PZPTS