Kilkudziesięcioosobowa grupa poligrafów i dziennikarzy wzięła udział w konferencji pt. „Centrum Innowacji Reprografu – Opakowania” (7 czerwca, Zduńska Wola). Impreza, na którą złożyły się wykłady specjalistów oraz wizyta w drukarni Centrum wskazuje na rosnące zainteresowanie firmy Reprograf segmentem druku opakowań.
Głównym celem konferencji było zapoznanie uczestników z technologią druku bezwodnego Waterless; to tłumaczy wybór Zduńskiej Woli na miejsce spotkania – tutaj bowiem mieści się jedyna w Polsce drukarnia wykorzystująca technologię firmy Toray, której przedstawicielem w Polsce od 2007 r. jest właśnie Reprograf.
Wśród zaproszonych gości znaleźli się: Izabela Batko, Junichi Ishii i Tore Harms z Toray International Europe oraz Jens Gottschalk z firmy Baldwin (dostawcy wyposażenia dodatkowego do druku UV i bezwodnego, wykorzystywanego w drukarni Centrum). Prelekcje wygłosili również: Małgorzata Ungradova-Lososova z firmy X-Rite, Tomasz Ratajczak z firmy Victor Ink-Jet-System Service, Steve Green i Jakub Parol z firmy EFI oraz przedstawiciele firmy Reprograf: wiceprezes Tadeusz Figurski, Stefan Piotrowski, Paweł Szpil oraz Jarosław Krasnodębski.
Po wstępie Tadeusza Figurskiego głos zabrała Izabela Batko, która zapoznała gości z historią i dniem dzisiejszym firmy Toray. Założona w 1926 r. w Tokyo firma tekstylno-włókiennicza wyewoluowała się z biegiem lat w międzynarodowy koncern zatrudniający 38 tys. pracowników i sprzedający rokrocznie
produkty o wartości ponad 10 mld euro. Dzisiaj prócz tekstyliów firma produkuje tworzywa sztuczne i materiały chemiczne, urządzenia dla szpitali oraz podzespoły elektroniczne. Nasze zaawansowane prace w dziedzinie polimerów zaowocowały powstaniem działu materiałów dla poligrafii należącego do segmentu IT – mówiła Izabela Batko. – Bodźcem do rozwoju technologii Waterless było zdominowanie rynku przez systemy CtP i rosnące zapotrzebowanie na płyty drukowe, w tym bezwodne. W swym portfolio dla poligrafii firma ma również płyty typograficzne oraz płyty bezchemiczne.
Waterless, czyli druk bez wody
Jarosław Krasnodębski (Reprograf) poświęcił swe wystąpienie opisowi technologii Waterless i druku bezwodnego. Technologia jest obecna na rynku od 30 lat, ale nie jest stosowana powszechnie. Jej innowacyjność polega na druku bez roztworu nawilżającego, czyli – jak mówią poligrafowie – bez użycia wody
– mówił. Druk bezwodny odbywa się na takich samych maszynach jak konwencjonalny offset, jednak wymaga poniesienia kosztów związanych z zakupem dedykowanej wywoływarki (proces wywoływania jest mechaniczny, a nie chemiczny), specjalnych płyt silikonowych i farb, a także systemów chłodzenia zapewniających kontrolę temperatury farby podczas druku.
Podstawowa różnica między technologiami jest widoczna już na poziomie płyty. Tradycyjna płyta CtP składa się z aluminiowego podłoża powleczonego warstwą termo- lub światłoczułą. Z płyt pozytywowych laser usuwa elementy niedrukujące, a warstwa nośna (podłoże aluminiowe) – stanowi bazę do transferu roztworu nawilżającego. To oznacza, że drukowanie odbywa się z użyciem farby nakładanej na wypukłe punkty na płycie. Płyta Waterless składa się z podłoża aluminiowego jako nośnika, podkładu primerowego, warstwy fotopolimerowej oraz naświetlanej warstwy silikonowo-gumowej (stanowiącej alternatywę dla roztworu nawilżającego w druku tradycyjnym), która może być przykryta od góry folią zabezpieczającą. Laser rysuje na warstwie silikonu punkty drukujące; w procesie wywoływania silikon jest spulchniany i usuwany mechanicznie za pomocą szczotki; pozostała warstwa gumowa, znajdująca się poniżej miejsc nie drukujących, przenosi farbę bezpośrednio na arkusz (jest to zatem płyta negatywowa).
Wśród zalet druku bezwodnego można wymienić m.in. mniejszą ilość odpadów początkowych (dzięki mniejszej liczbie arkuszy rozbiegowych); wyraźniejszy punkt rastrowy i jego mniejszy przyrost; możliwość druku w liniaturze powyżej 400 l/cm (zamiast 200 l/cm jak w offsecie wodnym); wyższą jednolitość tonów barw w obszarach druku; możliwość nanoszenia grubszych warstw farby; brak problemów związanych z emisją lotnych związków organicznych; brak pęcznienia papieru wskutek działania wody; lepsze drukowanie na papierze z włóknami równoległymi do krótszej krawędzi (short grain); stabilność kolorystyczną. Dzięki eliminacji kontaktu roztworu nawilżającego i farby drukarze unikają też problemów, takich jak emulgacja czy tonowanie. Dużą zaletą druku bezwodnego jest fakt, że farby UV są akceptowane przez producentów żywności, leków i zabawek ze względu na bardzo ograniczony problem migracji.
Druk Waterless jest reklamowany jako druk ekologiczny. Maszyna do druku bezwodnego praktycznie nie zużywa wody – na formę drukarską nanoszona jest bowiem sama farba bez filtra wodnego. Na korzystny bilans wodny ma również wpływ zamknięty obieg wody stosowany w wywoływarkach Toray. Jak podkreśla Paweł Zbierski z drukarni Centrum, jedna z pierwszych drukarni bezwodnych na świecie, szwajcarska AVD Goldach, zmniejszyła zużycie wody o 250 tys. litrów w ciągu roku (w porównaniu z tradycyjnym offsetem).
Jak przekonuje Zbierski, farby do suchego offsetu lepiej spełniają wymagania ekologiczne niż inne technologie; składniki (w tym wszystkie żywice i fotoinicjatory używane w Centrum) mają akceptację „Guidance Note on UV Printing”, czyli inicjatywy firmy Nestle dotyczącej bezpieczeństwa opakowań. Mechanizm utrwalania farb bezwodnych jest kationowy, a nie rodnikowy (a tym samym bezzapachowy). W dodatku żadna z tych farb nie zawiera substancji lotnych. Dodatkową zaletą Waterless jest wyeliminowanie alkoholu izopropylowego z druku, co ogranicza do minimum emisję dwutlenku węgla. Dzięki znacznie szybszemu osiąganiu przez maszyny drukujące w tej technologii spasowanej i gotowej kolorystycznie odbitki, oszczędności papieru w porównaniu z drukiem konwencjonalnym wynoszą 30 do 40 proc.
Technologię Waterless można wykorzystać do zadruku podłoży chłonnych (papierów, kartonów powlekanych i niepowlekanych, materiałów ozdobnych) oraz niechłonnych (folii IML, folii i tworzyw sztucznych PET, PP, PVC) folii soczewkowych oraz blach, a także materiałów biodegradowalnych i pochodzących z recyklingu. Wśród konkretnych przykładów zastosowań można wymienić druk płyt CD i DVD, kart plastikowych (bankowych, telefonicznych itd.), dowodów osobistych, praw jazdy, świadectw, certyfikatów, opakowań na ekskluzywne produkty, metalizowanych etykiet, podświetlanych materiałów reklamowych oraz mikrodruków zabezpieczających.
Waterless dla każdego?
Z technologią druku bezwodnego były związane również dwie kolejne prelekcje: pierwsza przygotowana przez Jensa Gottschalka z firmy Baldwin, druga przez Stefana Piotrowskiego z firmy Reprograf. Obie dotyczyły zagadnień przystosowania maszyn offsetowych do druku UV i druku bezwodnego.
Firma Baldwin to producent m.in. systemów suszenia IR oraz IR-Hot Air, urządzeń do przygotowywania, chłodzenia oraz cyrkulacji roztworów nawilżających i temperowania zespołów farbowych oraz systemów suszenia UV. Technologia druku UV nie jest najpopularniejsza, ale znajduje wielu zwolenników ze względu na swe zalety: możliwość natychmiastowej obróbki introligatorskiej (bowiem materiał uzyskuje pełną odporność mechaniczną natychmiast po zadruku), szeroki zakres obsługiwanych podłoży (wsiąkliwych i niewsiąkliwych), druk na wysoki stos, krótki cykl produkcyjny dzięki szybkiej obróbce po druku i ekologiczność ze względu na brak rozpuszczalników.
Jednak, aby druk UV był efektywny, konieczne jest odpowiednie doposażenie maszyn drukujących w urządzenia do mieszania farb w kałamarzach oraz stabilizowania termicznego zespołów drukujących, czyli temperowania rozcieraczy i duktorów farbowych. Bardzo ważny jest również system nawilżania, a także właściwa
gospodarka energią, jako że w druku UV mamy do czynienia z wydzielaniem dużych ilości ciepła. Ze względu na dużą lepkość farby, należy ją utrzymywać w odpowiedniej konsystencji, to zaś wymaga stosowania odpowiednich mieszadeł.
Stefan Piotrowski skupił się na kwestii przystosowania maszyn offsetowych do druku UV i druku bezwodnego na przykładzie maszyn Komori. W drukarni Centrum pracuje 6-kolorowa Komori Lithrone S640 w formacie B1 UV, z lakierowaniem i długim wykładaniem, drukująca w formacie 720x1040 mm z prędkością do 16 tys. arkuszy/h. Ze względu na niedostatek miejsca w hali produkcyjnej i wysoki poziom promieniowania cieplnego, generowanego przez urządzenia peryferyjne, drukarnia zdecydowała się na budowę dodatkowego pomieszczenia obok hali, w którym umieszczono wszystkie dodatkowe agregaty służące do przygotowywania roztworu, chłodzenia zespołów drukujących oraz systemy UV (ułatwia to kontrolę wymiany powietrza ze względu na mniejszą kubaturę pomieszczenia).
Tadeusz Figurski skupił się na temacie kontroli jakości opakowań z opcjonalną personalizacją ink-jet i etykietowaniem jako metody ograniczania strat materiałowych oraz zwiększania satysfakcji klienta, prezentując możliwości urządzeń firm Mabeg (dostawca mechaniki) i Vision Experts (dostawca systemów inspekcyjnych), takich jak Carton 4000. Zdarza się, że podczas druku kartoników błąd występuje tylko na jednym z wielu użytków umieszczonych na arkuszu. Zamiast wyrzucać cały arkusz, możemy pozbywać się tylko uszkodzonego kartonika. Temu służą opisane systemy kontroli, których dodatkową zaletą jest możliwość instalowania na wszystkich maszynach drukujących – starych i nowych – a tym samym zagwarantowanie jednolitych standardów kontroli jakości w całym zakładzie produkcyjnym – mówił prelegent. Dzięki modułowej budowie urządzenia każdy użyt-kownik może zdecydować się samodzielnie na inspekcję 1- lub 2-stronną. Systemy inspekcji potrafią odnaleźć wady wydruku m.in. w zakresie pozycjonowania, niedofarbienia lub przefarbienia, sztancowania, złocenia na gorąco, tonowania, zarysowania, uszkodzenia lub zabrudzenia arkuszy, a nawet zgubienia szeryfów albo akcentów w drukowanym tekście. Dodatkowo pozwalają określić dokładność, z jaką dokonywany jest pomiar.
Pozostałe prelekcje dotyczyły: wykorzystania technologii Continuous Ink-jet i High Resolution w personalizacji nadruków (wygłoszona przez Tomasza Ratajczaka z firmy Victor Ink Jet); oprogramowania dla przygotowalni (Paweł Szpil zachwalał zalety nowego w ofercie Reprografu zestawu narzędzi PaSharp, ułatwiających przygotowanie plików do druku); systemu workflow EFI Radius (zaprezentowanego przez Jakuba Parola i Stevena Greena z EFI) oraz nowych pakietów do zarządzania barwą X-Rite i1 Profiler (do których zachęcała Małgorzata Ungradova-Lososova).
Po części teoretycznej goście przemieścili się do drukarni Centrum, gdzie mieli okazję na własne oczy przekonać się o zaletach druku Waterless. Przedsiębiorstwo, które jako jedyna arkuszowa drukarnia offsetowa w Polsce należy do Waterless Printing Association – organizacji grupującej drukarnie stosujące technologię Waterless – specjalizuje się w druku podłoży niechłonnych (kartonów metalizowanych, holograficznych, folii PET, polipropylenu i folii 3D).
