Pro Carton (czyli Europejski Związek Producentów Kartonów i Pudełek Składanych) bardzo aktywnie angażuje się w promowanie przemysłu kartonowego i sektora pudełek składanych jako najbardziej zrównoważonego (czytaj: ekologicznego) segmentu opakowalnictwa. O obecną sytuację w tej branży oraz przyszłość tektury – w kontekście rywalizacji z opakowaniami z tworzyw sztucznych – zapytaliśmy Tony'ego Hitchina, dyrektora generalnego Pro Carton.
Zacznijmy od krótkiej prezentacji organizacji Pro Carton. Kiedy rozpoczęła swoją działalność, jakie są cele tej organizacji oraz w czym przejawia się jej aktywność?
Tony Hitchin: Pro Carton to Europejski Związek Producentów Kartonów i Pudełek Składanych, który został założony ponad 20 lat temu, aby stać się rzecznikiem przemysłu kartonowego i sektora pudełek składanych. Naszym głównym celem jest promowanie tego rodzaju opakowań wśród właścicieli marek, projektantów, a także ich upowszechnianie w mediach i wśród urzędów państwowych – przez podkreślanie, że jest to ekonomiczne i ekologicznie zrównoważone rozwiązanie.
Obecnie prowadzimy dwa uznane na całym świecie programy konkursowe: European Carton Excellence Award i Young Designers Award. Pierwszy z nich to konkurs organizowany od ponad 20 lat, w którym przyznawana jest najbardziej prestiżowa w Europie nagroda za opakowania kartonowe. Docenia on wysiłki projektantów zmierzające do stworzenia innowacyjnych i przyjaznych dla środowiska projektów w dziedzinie opakowań. Otrzymujemy zgłoszenia z całej branży, w tym od producentów pudełek kartonowych, przetwórców kartonów, projektantów, właścicieli marek i sprzedawców detalicznych.
Konkurs Young Designers Award rzuca wyzwanie młodym projektantom, skłaniając ich do stworzenia zrównoważonego, wysoce funkcjonalnego rozwiązania w obrębie specjalnych kategorii produktowych. Przyjmowanie zgłoszeń do tegorocznego konkursu zostało już zamknięte i po raz kolejny byliśmy pod wrażeniem ich niezwykłej kreatywności i jakości. W tym roku otrzymaliśmy przeszło dwukrotnie więcej zgłoszeń od młodych projektantów, co jest wyraźnym znakiem, że kolejne pokolenie twórców zwróciło szczególną uwagę na zrównoważony rozwój i gospodarkę o obiegu zamkniętym. Finaliści zostaną ogłoszeni w sierpniu, kiedy konkurs zostanie otwarty na głosowanie publiczności. Zwycięzców ogłosimy podczas gali rozdania nagród w Rydze na Łotwie we wrześniu bieżącego roku.
Pełni Pan kluczową funkcję w Pro Carton. W jaki sposób trafił Pan do tej organizacji?
T.H.: Jestem dyrektorem generalnym Pro Carton i odpowiadam za nadzorowanie i koordynowanie działań związku, promowanie wykorzystania kartonu oraz pudełek kartonowych jako najbardziej zrównoważonego rodzaju opakowań dostępnego dla marek. Do organizacji Pro Carton dołączyłem w styczniu 2017 r., a wcześniej zajmowałem różne stanowiska kierownicze w działach sprzedaży i marketingu w MPS/Chesapeake (globalnym konglomeracie z branży opakowań) oraz wielu dużych firmach z branży produktów szybkozbywalnych (FMCG), w tym w firmie Sara Lee i Rank Hovis McDougall.
Moje doświadczenie w pionach FMCG, opakowań i marketingu zapewniło mi dogłębną wiedzę pozwalającą wspierać i popierać misję organizacji Pro Carton, rozpoznawać wyzwania, z którymi mierzy się branża, ale także odkrywać możliwości, szczególnie biorąc pod uwagę obecną debatę na temat odpadów opakowaniowych.
W jaki sposób ekologiczne rozwiązania, takie jak opakowania kartonowe i papierowe, mogą nam pomóc w osiągnięciu gospodarki o obiegu zamkniętym? Jakie korzyści dają te opakowania w porównaniu z innymi materiałami opakowaniowymi – poza korzyściami dla środowiska?
T.H.: W prostych słowach: karton jest najbardziej naturalnym i zrównoważonym materiałem opakowaniowym dostępnym na rynku. Jest to materiał odnawialny, ulega biodegradacji i nadaje się do recyklingu oraz stanowi doskonały przykład gospodarki o obiegu zamkniętym, która jest aktualnie gorącym tematem do dyskusji dla rządów europejskich i Komisji Europejskiej.
Około 50% opakowań kartonowych wykonanych jest z drewna pozyskanego zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, a drugie 50% – z włókien pochodzących z odzysku. Są one też oczywiście w 100% odnawialne, ponieważ opakowania te są wytwarzane z naturalnych zasobów, czyli drzew objętych programem zrównoważonej gospodarki leśnej.
Nie tylko sam materiał jest przyjazny dla środowiska, ale również proces jego wytwarzania przynosi znaczące korzyści w zakresie zrównoważonego rozwoju podczas produkcji i recyklingu. W ostatnich kilku latach fabryki kartonów poczyniły ogromne inwestycje w efektywność energetyczną, aby zrównoważyć swój ślad węglowy. Jeszcze w tym roku mają zostać opublikowane nowe dane, które pokażą, jak blisko całkowitego zrównoważenia emisji dwutlenku węgla jest nasza branża.
Pomijając korzyści dla środowiska i zrównoważonego rozwoju, karton i kartonowe pudełka oferują wiele różnych zalet w porównaniu z innymi materiałami opakowaniowymi, co dostrzegają marki i sprzedawcy detaliczni, widząc możliwości ich wykorzystania w szerokiej gamie produktów, zastosowań, kształtów i rozmiarów. Łatwiejszy transport, niższa masa i koszty transportu zajmują również wysokie pozycje na liście zalet.
Czy mógłby Pan zareklamować nieco właściwości kartonu jako materiału odnawialnego i nadającego się do recyklingu? Jakie możliwości projektowe może dzięki temu zaoferować karton?
T.H.: Karton słynie ze swoich możliwości w zakresie recyklingu i odnawialności, natomiast branża papiernicza i kartonowa osiągnęła stały wskaźnik odzysku papieru na poziomie 71,5% (opakowania papierowe osiągają ponad 80%) i zobowiązała się do jego poprawy, stawiając sobie za cel osiągnięcie poziomu 74% do 2020 r. w oparciu o postępy poczynione od czasu wprowadzenia Europejskiej Deklaracji dotyczącej Recyklingu Papieru.
W europejskim przemyśle papierniczym i kartonowym około 80% włókien drzewnych pochodzi z lasów europejskich, w których prowadzona jest zrównoważona gospodarka leśna, a roczny przyrost nowych zasobów drewna znacznie przewyższa ilość pozyskanego drewna. W istocie co roku lasy europejskie powiększają się o powierzchnię sześciokrotnie większą od Warszawy.
Karton oferuje również wiele możliwości projektowania, w tym szeroką gamę kształtów konstrukcyjnych i trójwymiarowych. Może również obejmować specjalne funkcje ułatwiające otwieranie i zamykanie, rączki, lejki, okienka i wewnętrzne platformy, aby zabezpieczyć lub zaprezentować produkt, natomiast inteligentne rozwiązania opakowaniowe zintegrowane z projektami opakowań mogą pomóc konsumentom w interakcji z produktami i w korzystaniu z nich.
W przemyśle farmaceutycznym kartony ze zintegrowanym układem elektronicznym takim jak np. wbudowany mikroprocesor, antena lub obwody elektroniczne mogą „rozmawiać” z konsumentem i wchodzić z nim w interakcje. Mogą na przykład rejestrować godzinę i datę wyjęcia tabletki oraz powiadamiać konsumenta o konieczności zażycia następnej tabletki.
Kartony można również wykorzystać do wmontowania w nie urządzeń do pomiaru czasu/temperatury w celu wskazania świeżości produktu. Można je nawet zadrukować przewodzącymi farbami drukarskimi zawierającymi systemy RFID służące do potwierdzenia ich autentyczności oraz udoskonalenia systemu śledzenia ruchu i pochodzenia, co sprawia, że produkt jest bardzo bezpieczny i dobrze zabezpieczony przed nieuprawnionym dostępem.
Karton i pudełka kartonowe to idealne podłoże dla wysokiej jakości nadruku oferujące markom możliwość wyróżnienia się w punktach sprzedaży, co jest niezbędne do tego, aby produkt odznaczał się na zabałaganionych półkach supermarketów. Od hologramów i tekstur po wytłaczanie i inne efekty – takie opakowanie oddziałuje na konsumenta nie tylko pod kątem wizualnym. Gama wykończeń teksturowanych jest praktycznie nieograniczona i oferuje właścicielom marek inne metody poprawy widoczności i atrakcyjności w punkcie sprzedaży. Nie robi się tego tylko z powodów estetycznych – można to także wykorzystać w celu dotarcia do różnych grup odbiorców. Na kartoniku można na przykład dodać napis w alfabecie Braille'a dla osób z dysfunkcją narządu wzroku.
Jest Pan mocno przekonany, że najkrótszą drogą do osiągnięcia celów gospodarki o obiegu zamkniętym jest narzucenie markom, detalistom, producentom i konsumentom odpowiedzialności za ich działania, a przede wszystkim nakłonienie ich do wyboru bardziej przyjaznych dla środowiska materiałów opakowaniowych, zamiast koncentrowania się na ulepszaniu metod recyklingu tworzyw sztucznych. Czy zastąpienie tworzyw sztucznych przez opakowania kartonowe i papierowe jest możliwe w dłuższej perspektywie?
T.H.: Istnieje wiele możliwości i przykładów na to, w jaki sposób karton i pudełka kartonowe mogą zastąpić inne rodzaje opakowań, w tym opakowania plastikowe. Karton mógłby na przykład z łatwością zastąpić niektóre opakowania typu blister i clamshell, a elastyczne i sztywne tworzywa sztuczne można zastąpić zrównoważonymi i przyjaznymi dla środowiska rozwiązaniami alternatywnymi.
Jesteśmy również świadkami znacznego postępu technologicznego. Branża kartonowa ciężko pracuje nad rozwojem nowych technologii powlekania barierowego, które nadają się do recyklingu i ulegają biodegradacji, oraz dokonuje znacznych inwestycji na tym polu. Producenci i przetwórcy kartonów wprowadzili już kilka znaczących innowacji i stworzyli bariery ulegające biodegradacji – dobrze nadające się na przykład do zastosowań w fast-foodach. Nadal trwają też prace nad wynalezieniem całkowicie odnawialnego i biodegradowalnego materiału, który byłby w pełni odporny na smar i wodę.
Szereg detalistów i marek zobowiązało się już do stosowania bardziej przyjaznych dla środowiska materiałów, a karton to dla nich idealne rozwiązanie – naturalne i zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju. Jesteśmy przekonani, że dalsze podążanie tą drogą sprawi, iż marki będą nadal dostrzegać korzyści z zastosowania kartonu i zaczną stosować takie opakowania lub inne przyjazne dla środowiska rozwiązania alternatywne.
Pojawia się coraz więcej inicjatyw dążących do „świata bez plastiku” (np. sklepy „bez alejek z tworzywami sztucznymi”). Czy uważa Pan, że jest to realne?
T.H.: Z pewnością możemy zmniejszyć zużycie tworzyw sztucznych, ale czy będziemy żyć w świecie bez plastiku? Raczej nie zdarzy się to za naszego życia, a w branży opakowaniowej z pewnością znajduje się też miejsce na tworzywa sztuczne. Dobra wiadomość jest jednak taka, że istnieje wiele możliwości zastąpienia niektórych rodzajów opakowań z tworzyw sztucznych kartonem lub innymi materiałami na bazie papieru.
Pomimo swoich zalet opakowania z tworzyw sztucznych nigdy nie dorównają kartonom w łańcuchu wartości o obiegu zamkniętym. Są one wykonane z nieodnawialnego zasobu, który praktycznie nigdy nie ulegnie biodegradacji.
Identyfikując przypadki, w których stosowanie tworzyw sztucznych jest niepotrzebne, możemy ustalić, gdzie w zamian można zastosować materiały bardziej przyjazne dla środowiska takie jak karton. Pomoże nam to uczynić kolejny krok w stronę stuprocentowej gospodarki o obiegu zamkniętym.
W sprawozdaniu Komisji Europejskiej zatytułowanym „Tworzywa sztuczne w gospodarce o obiegu zamkniętym” („Plastics in a Circular Economy”) ze stycznia 2018 r. czytamy: „Lepsze projekty produktów z tworzyw sztucznych, wyższe wskaźniki odzysku odpadów z tworzyw sztucznych oraz większa liczba i lepsza jakość recyklatów przyczynią się do ożywienia rynku tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu”. Jak Pro Carton może ustosunkować się do tego dokumentu? Czy działania podejmowane przez Unię Europejską są wystarczające, aby świat stał się mniej zanieczyszczony i bardziej przyjazny dla środowiska?
T.H.: Chociaż pod względem kierunku sprawozdanie to ma szlachetne ambicje, rozczarowujący jest fakt, że nie prezentuje bardziej holistycznego podejścia do opakowań i nie opowiada się za stosowaniem przede wszystkim materiałów odnawialnych i ulegających biodegradacji takich jak karton.
Naszym zdaniem podnoszenie świadomości właścicieli marek i sprzedawców detalicznych na temat korzyści płynących z kartonu zapewni im narzędzia i wiedzę pozwalające ocenić przydatność dostępnych materiałów alternatywnych – od papieru po szkło i metal – dla ratowania przyszłości naszej planety. I to właśnie stanowi motywację do wysiłków nieustannie podejmowanych przez naszą organizację.
Dziękuję za rozmowę.
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
