W dniach 13-14 czerwca we Wrocławiu miała miejsce konferencja „Plastic Packaging Rethinking”, zorganizowana przez firmę Eurocast, jednego z liderów produkcji opakowań z tworzyw sztucznych w Europie Środkowo-Wschodniej. Jej celem było pokazanie, iż tworzywa sztuczne – mające ostatnio bardzo złą prasę nie tylko w mediach społecznościowych, ale i w „poważnych” kanałach komunikacji – tak naprawdę są zrównoważonym wyborem opakowaniowym. Wymagają jednak wzrostu świadomości konsumentów i konsekwencji w segregacji odpadów oraz skuteczniejszych działań w zakresie ich przetwarzania.
Konferencja była skierowana do przedstawicieli firm przetwórczych i producentów z branży spożywczej, a w szczególności mięsnej i mleczarskiej, przedstawicieli sieci handlowych oraz dostawców opakowań. Spotkanie rozpoczęło się 13 czerwca od integracji na wrocławskim polu golfowym Toya, na którym został rozegrany turniej Eurocast International Golf Cup. Dla rozpoczynających dopiero przygodę z tą dyscypliną sportu zorganizowano Akademię Golfa, podczas której zapoznano uczestników z etykietą golfa, historią, zasadami gry, a po instruktażu na temat sposobów trzymania kija i uderzeń rozpoczęto ćwiczenia praktyczne. Zwycięzcy turnieju oraz wyróżniający się adepci golfa zostali uhonorowani podczas wieczornej gali we wrocławskim hotelu Doubletree by Hilton. Tam również 14 czerwca odbyło się spotkanie poświęcone opakowaniom z tworzyw sztucznych w gospodarce o obiegu zamkniętym.
Zrównoważony wybór
Konferencją Plastic Packaging Rethinking chcemy zainaugurować dyskusję o ograniczaniu zużycia energii i materiałów – wyjaśnił Krzysztof Wiśniewski, prezes Eurocast Sp. z o.o. – Naszym celem jest integracja środowiska biznesowego oraz instytucji pod sztandarem gospodarki o obiegu zamkniętym. Opakowania z tworzyw sztucznych stanowią prawie 39% wszystkich wyrobów z tworzyw w Europie i stały się nieodłączną częścią naszej codzienności. Narosło jednak wokół nich wiele szkodliwych mitów. Dlatego tak istotne jest, aby współczesny konsument miał świadomość, że te opakowania to nie tylko praktyczna, ale i niezbędna ochrona produktów. Chcemy mieć wpływ na kształtowanie tej świadomości.
Na potwierdzenie tej tezy przytoczono kilka faktów:
– dzięki zastosowaniu zaawansowanych rozwiązań opakowaniowych można wydłużyć przydatność wołowiny do spożycia o 5-10 dni;
– dzięki użyciu 1,5 g folii ogórek zachowuje świeżość przez 14 dni;
– sprzedaż winogron na tackach lub w torebkach pozwoliła zmniejszyć straty o 20%;
– zastosowanie opakowań plastikowych zamiast z materiałów alternatywnych pozwala zmniejszyć poziom strat nawet o 80%.
Opakowania z tworzyw sztucznych to zrównoważony wybór – są lżejsze niż materiały alternatywne (do zapakowania 1 kg produktu wystarczą 22 g tworzywa, podczas gdy innego materiału potrzeba nawet aż 80 g), a tym samym oszczędzają energię i zasoby (2 litry ropy na 100 km), a także zmniejszają emisję CO2 przy transporcie (5 kg CO2 na 100 km). Zapewniają konsumentom nie tylko najwyższą jakość za najniższą cenę, ale również są bardziej wytrzymałe, elastyczne, bezpieczne i higieniczne niż jakikolwiek inny materiał. Aż 50% wszystkich europejskich towarów pakowanych jest w tworzywa sztuczne, ale stanowią one zaledwie 17% odpadów opakowaniowych, mając przy tym wartość nawet po zakończeniu użytkowania. Odpady opakowaniowe poddane recyklingowi mogą służyć do produkcji nowych wyrobów lub można odzyskać z nich energię, zmniejszając tym samym zużycie paliw kopalnych i chroniąc środowisko naturalne.
Powstrzymać greenwashing
Gościem specjalnym wydarzenia był Jan Krzysztof Bielecki, były premier, wieloletni poseł i były prezes zarządu Banku Pekao. Podzielił się on z uczestnikami interesującymi faktami. Polska odpowiada za 5% produkcji tworzyw sztucznych w Unii Europejskiej, a sektor ten jest w naszym kraju relatywnie ważniejszy niż w innych krajach Unii. Zatrudnienie znajduje w nim aż 300 tys. osób, co stawia nas na 3. pozycji w świecie po Indiach i Filipinach. Polska jest 5. największym rynkiem tworzyw sztucznych w UE; pierwsze miejsce należy naturalnie do Niemiec. To jednak w naszym kraju sektor ten rośnie najbardziej dynamicznie – 2 razy szybciej w stosunku do średniej europejskiej. Jednocześnie konsumenci oczekują zintensyfikowania działań w zakresie ochrony środowiska naturalnego – jak zauważył Krzysztof Wiśniewski, negatywne przekazy związane z tworzywami rozprzestrzeniają się w sieci i mediach znacznie szybciej niż pozytywne, przyczyniając się do utrwalania ich negatywnego wizerunku. Przytoczone przez prezesa Wiśniewskiego zdjęcie żółwia morskiego z owiniętą wokół szyi torebką foliową miało blisko 21 tys. udostępnień w mediach społecznościowych i prawie 900 komentarzy, podczas gdy pozytywna informacja na temat wykorzystania przez Eurocast 6 tys. ton tworzywa PET z recyklingu do produkcji nowych opakowań – zaledwie 4 i pozostała bez jednego nawet komentarza. Równie obrazowy jest drugi przykład: 35% globalnej emisji CO2 pochodzi z przemysłu lotniczego, jednak rzadko kto z tego powodu rezygnuje z wakacji. Mało tego – poza nielicznymi wyjątkami podróże samolotem, a już zwłaszcza tragicznymi pod względem środowiskowym w kontekście ilości przewożonych pasażerów prywatnymi jetami są chętnie uwieczniane w mediach społecznościowych i stanowią element celebryckiego lifestyle’u.
Podobne przykłady greenwashingu, zwanego też ekościemą, czyli nieuzasadnionego kreowania ekologicznego wizerunku przytoczył w swojej prezentacji Tomasz Mally, dyrektor handlowy w firmie Eurocast. Zdecydowana większość konsumentów uważa butelki szklane za bardziej ekologiczne niż PET, tymczasem butelka PET jest 24 razy bardziej wydajna niż szklana, jej recykling jest mniej energochłonny (szkło topi się w temperaturze 1500°C, podczas gdy PET już w 300°C), co czyni PET doskonałym surowcem wtórnym. W Norwegii czy Szwajcarii żaden odpad opakowaniowy nie trafia na wysypisko; jest spalany bądź poddawany recyklingowi. Produkcja biotworzyw, które przeżywają swoje 5 minut, wymaga zużycia bardzo dużej ilości wody i zastosowania nawozów, co kwestionuje ich faktyczną ekologiczność. Wyprodukowanie opakowania z tworzywa sztucznego powoduje 5-krotnie mniejszą emisję CO2 do atmosfery w porównaniu z produkcją żywności (biotworzywa powstają m.in. ze skrobi).
W kierunku gospodarki obiegowej
Głównymi partnerami konferencji „Plastic Packaging Rethinking” były firmy Borealis oraz Marcato, które aktywnie działają na polu zrównoważonych rozwiązań opakowaniowych. Borealis jest dostawcą surowców do produkcji laminatów – między innymi z PE, które jako monomateriał w pełni nadają się do recyklingu. Geert Van Ballaer z firmy Borealis podał przykład produktu wykonanego przez jednego z klientów z myślą o ponownym wykorzystaniu laminatu: jedna z chińskich firm e-commerce dostarcza swoje produkty w folii, która jest wystarczająco wytrzymała, aby po dostarczeniu zamówienia pełnić funkcję torby na zakupy. Warto dodać, że Borealis jest pierwszą firmą z branży polimerów, która dołączyła do NPEC (New Plastics Economy) – programu Fundacji Ellen McArthur.
Dr Anita Frydrych z firmy Marcato przywołała dane, z których wynika, że choć preferowaną metodą zagospodarowania tworzyw sztucznych jest recykling, to poddawanych mu jest jedynie 40% odpadów, co wynika ze stosowanej przez wiele dekad gospodarki liniowej.
Coraz częściej mówi się o gospodarce o obiegu zamkniętym w kontekście tworzyw sztucznych, ale wymaga to zmiany podejścia na etapie projektowania opakowań: unikania stosowania – jeśli to tylko możliwe – struktur wielowarstwowych, barwienia czy łączenia tworzyw niekompatybilnych w procesie recyklingu, jakimi są np. butelka PET oraz etykieta termokurczliwa z PVC. Odpady opakowaniowe można zagospodarować z pożytkiem dla środowiska i zdrowia ludzkiego, ale aby recykling miał uzasadnienie ekonomiczne i ekologiczne, konieczne jest także wdrożenie innych działań takich jak:
– zmniejszenie zużycia tworzyw w branży opakowaniowej wszędzie tam, gdzie jest to możliwe;
– wykorzystanie recyklatów poprzez stosowanie kopolimerów czy mieszanek;
– projektowanie opakowań z myślą o efektywnym recyklingu, czyli poddających się łatwej separacji mechanicznej, transparentnych (bez barwienia), stosowanie dodatków w masie, które zwiększają barierowość tworzyw.
Jak wyjaśniła dr Frydrych, surowce z recyklingu są wykorzystywane do produkcji wyrobów o niższych wymaganiach, jak folie opakowaniowe z CDPE, torebki czy butelki do olejów silnikowych z HDPE, profile oraz pojemniki z PP, osłony czy płyty izolacyjne z PS, a także butelki i pojemniki wtórne z PET.
Konferencję „Plastic Packaging Rethinking” merytorycznie wsparły również firmy Bandera, Bobst, Indorama, WTW oraz Politechnika Gdańska. Wydarzenie doskonale zobrazowało, jak złożonym pro-blemem jest produkcja opakowań z tworzyw sztucznych zgodnie z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym. Jeszcze większym wyzwaniem wydaje się na ten moment zmiana ich negatywnego wizerunku, który jest codziennie utrwalany w mediach nie tylko społecznościowych. AN
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
