Lakiery olejowe są najprostsze do stosowania na maszynach arkuszowych. Wykorzystuje się je najczęściej w celu zabezpieczania druków przed oddziaływaniem sił i obciążeń mechanicznych. Rzadziej
używane są w celach zdobienia druków, ponieważ przy ich zastosowaniu nie można osiągnąć zbyt atrakcyjnych efektów wizualnych. W procesie drukowania stosuje się je identycznie jak farby, aplikując z zespołu farbowego maszyny drukującej.
Schnięcie lakierów olejowych
Lakier olejowy ma za zadanie tworzyć warstwę, która będzie stabilna pod względem mechanicznym i nie będzie klejąca. Warstewka lakieru musi powstawać stosunkowo szybko, a czas jej schnięcia od momentu polakierowania do dalszej obróbki nie powinien przekraczać kilku godzin. Mechanizm schnięcia lakierów drukowych jest procesem kompleksowym, przebiegającym w kilku etapach, niemalże identycznie jak w przypadku farb arkuszowych.
Rozróżnia się dwa etapy schnięcia lakierów olejowych: fizyczne przez wsiąkanie w podłoże i chemiczne przez oksydację.
Schnięcie fizyczne
Pierwszym etapem schnięcia lakierów jest wsiąkanie płynnych składników lakieru w podłoże. Jest to proces czysto fizyczny, a jego przebieg zależy od charakterystyki lakieru i podłoża drukowego.
Zasadniczy wpływ na przebieg procesu wsiąkania mają:
– wsiąkliwość podłoża,
– struktura kapilarna papieru (ilość i przekrój porów),
– zdolność zwilżania i powlekania (wrażliwość na wodę i oleje),
– ciągliwość lakieru,
– zdolność rozdzielania się płynnych składników spoiwa.
W lakierze olejowym znajdują się żywice, które są rozpuszczone w oleju mineralnym. Tworzą one swoiste „kłębuszki” otoczone wolnym olejem i innymi składnikami. Przy naniesieniu lakieru na podłoże wolny olej mineralny natychmiast wsiąka w kapilary powierzchni podłoża, natomiast „kłębuszki” molekuł pozostają na jego powierzchni. Następuje oddzielenie fazy płynnej lakieru od stałej.
Z lakieru ubywa stopniowo wolnego rozpuszczalnika, a cząsteczki pozostałe na powierzchni stykają się ze sobą i łączą.
Powstaje w ten sposób galaretowata struktura, która stanowi wstępną fazę zmiany stanu lakieru z płynnego na stały.
Czas wiązania jest w dużym stopniu uzależniony od chłonności podłoża drukowego. Na podłożach wsiąkliwych proces ten trwa kilka minut. Trochę inaczej jest z podłożami o niskiej chłonności, gdzie schnięcie następuje w głównej mierze przez polimeryzację i w związku z tym trwa dłużej.
Schnięcie chemiczne
Po procesie wsiąkania rozpoczyna się kolejny etap schnięcia warstwy lakieru.
Schnięcie chemiczne jest procesem sieciowania pod wpływem tlenu z powietrza, prowadzącym do powstania stabilnej i odpornej warstwy lakieru. Ten rodzaj utrwalania nazywany jest również schnięciem oksydacyjnym.
Oleje roślinne i alkidy posiadają podwójne wiązania w swoich kwasach tłuszczowych, które pod wpływem reakcji z tlenem z powietrza rozpadają się. Substancje biorące udział w tym procesie łączą się pod wpływem tlenu z powietrza w trójwymiarową siatkę, w której cząstki żywic są mocno związane. Po procesie sieciowania część wiązań podwójnych pozostaje jednak wolna i podlegając dalszym reakcjom wydziela gazy, głównie w formie aldehydów. Powstające aldehydy nie są szkodliwe dla zdrowia, powodują jednak silne zaburzenie zapachu warstwy lakieru.
Niedawno niektórzy producenci lakierów opracowali nowe rodzaje produktów o minimalnym zapachu własnym.
Aby proces schnięcia olejów przebiegał szybko, do lakierów dodaje się różnego rodzaju suszki. Jeśli we właściwy sposób i w odpowiedniej proporcji dobierze się suszkę, to czas schnięcia lakierów można znacznie skrócić.
Oleje roślinne różnią się między sobą ilością podwójnych wiązań, a tym samym mają wpływ na przebieg i szybkość procesu schnięcia. Do produkcji lakierów olejowych, ze względu na bardzo dużą ilość wiązań, a tym samym bardzo szybkie schnięcie, stosuje się najczęściej olej drzewny. cdn.
Ewa Rajnsz
Artykuł sponsorowany
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
