IV edycja Kongresu Przemysłu Opakowań, poświęconego tym razem transformacji przemysłu opakowań w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym, odbyła się 2 października w czasie targów Taropak (1-4 października 2018).
Kongres cieszył się dużym zainteresowaniem projektantów i producentów opakowań oraz przedstawicieli branży zbiórki i przetwarzania odpadów opakowaniowych; nie zabrakło również reprezentantów uczelni oraz instytutów naukowych. Na tegoroczną edycję zgłoszono 27 referatów, jednak ze względów organizacyjnych w trakcie obrad zaprezentowano jedynie 17 spośród nich; wszystkie natomiast trafiły na łamy wydanej przez Polską Izbę Opakowań, organizatora Kongresu, monografii „Transformacja przemysłu opakowań w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym”, która miała swoją premierę w dniu konferencji.
Organizatorom IV Kongresu przyświecało kilka celów. Kluczowym była identyfikacja problemów, które uniemożliwiają efektywne włączenie się przemysłu opakowań w dzieło tworzenia gospodarki cyrkulacyjnej (o obiegu zamkniętym). „Tegoroczny Kongres poświęcony został ważnej i aktualnej problematyce doskonalenia opakowań i procesów ich wytwarzania oraz zastępowania materiałów opakowaniowych szczególnie uciążliwych dla środowiska naturalnego materiałami z surowców odnawialnych. Chodzi zatem o kreowanie i wspieranie rozwiązań mających na celu zmniejszenie szkodliwego oddziaływania na środowisko oraz wykorzystanie tych odpadów jako źródła surowców do ponownego wykorzystania” – napisał w przedmowie do monografii profesor dr hab. inż. Stanisław Tkaczyk, prezes Polskiej Izby Opakowań. Obszerne, ponad 400-stronicowe wydawnictwo zawiera rozwinięcie wszystkich wykładów przygotowanych z okazji IV Kongresu Przemysłu Opakowań i stanowi jego godne uwagi uzupełnienie.
W ramach tegorocznego kongresu organizatorzy zaplanowali pięć sesji referatowych. Pierwszą z nich zatytułowano „Społeczne, prawne, technologiczne, edukacyjne i kulturowe uwarunkowa-nia transformacji przemysłu opakowań w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym”. Jako pierwszy wystąpił dr hab. Jacek Schindler z Instytutu Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego z prelekcją dotyczącą uwarunkowań transformacji przemysłu opakowań w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) i poświęconą kwestii nierównomiernego rozwoju prawa odnośnie do poszczególnych etapów cyklu życia opakowań. Z kolei o osadzeniu europejskiej wizji GOZ w polskich realiach opowiedział Krzysztof Hornicki z Interseroh Organizacji Odzysku Opakowań, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki zagospodarowania odpadów w kontekście wymagań UE i potrzeby doskonalenia obowiązującego w Polsce systemu gospodarki opakowaniami oraz odpadami opakowaniowymi.
O zagadnieniu rozszerzonej odpowiedzialności producenta mówiła również Agata Szczotka-Sarna (również przedstawicielka Interseroh Organizacji Odzysku Opakowań), która omówiła wyniki badań jakościowych sprawdzających postawy konsumentów w zakresie segregowania odpadów opakowaniowych i ich podejścia do ruchu zero waste.
Drugą sesję, poświęconą tworzywom sztucznym ropopochodnym w opakowaniach, rozpoczął Robert Szyman z Polskiego Związku Przetwórców Tworzyw Sztucznych referatem „Tworzywa sztuczne ropopochodne w opakowaniach, szansa czy zagrożenie”, odnosząc się do powszechnie obowiązującej opinii, że konwencjonalne tworzywa sztuczne z surowców kopalnych są olbrzymim zagrożeniem dla środowiska naturalnego. Jego zdaniem tworzenie sztucznego podziału na złe i dobre materiały wyłącznie na podstawie źródła ich pochodzenia jest wylewaniem dziecka z kąpielą, w prasie specjalistycznej można bowiem znaleźć wiele przykładów sugerujących, że materiały alternatywne mogą mieć równie zły, a nawet gorszy wpływ na środowisko od konwencjonalnych.
Kolejne referaty w sesji wygłosili dr Krzysztof Garman z Circular Packaging Design (omówił kwestie dotyczące projektowania materiałów wykorzystywanych do produkcji opakowań zgodnie z celami UE, z uwzględnieniem ewolucji od produktów wielo- do monomateriałowych) oraz Przemek Olszyński z DOW Chemical (poświęcił wystąpienie roli producenta tworzyw sztucznych w dostosowywaniu opakowań do wymagań gospodarki o obiegu zamkniętym, biorąc za przykład własną firmę).
Trzecia sesja została poświęcona tworzywom biodegradowalnym i biokompostowalnym w opakowaniach jako rozwiązaniu problemu zaśmiecania Ziemi. Prof. dr hab. inż. Marek Kowalczuk z Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych Polskiej Akademii Nauk w Zabrzu skoncentrował się na nowej strategii badań pozwalających zrozumieć zależność między strukturą, właściwościami i funkcją biotworzyw jako materiałów opakowaniowych, która umożliwia zminimalizowanie ewentualnych niepowodzeń związanych z ich przyszłym wykorzystaniem. Jako drugi z prelegentów w sesji wystąpił prof. dr hab. Zenon Foltynowicz z Katedry Towaroznawstwa i Ekologii Produktów Przemysłowych Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu z referatem: „Czy w Gospodarce o Obiegu Zamkniętym będzie miejsce dla nano(bio)kompozytów opakowaniowych?”.
Ekoprojektowanie paradygmatem na drodze opakowań do GOZ było tematem czwartej sesji kongresowej. W jej ramach głos zabrali: Marta Krawczyk z Rekopol Organizacji Odzysku Opakowań z prelekcją na temat głównych zasad ekoprojektowania opakowań; dr inż. Joanna Witczak z UE w Poznaniu z wykładem „Eko-projektowanie opakowań w aspekcie GOZ” przekonująca, że idea ekologicznego projektowania może stać się w niedalekiej przyszłości istotnym czynnikiem przewagi konkurencyjnej; oraz mgr Grzegorz Ganczewski z COBRO (autor wykładu „Aspekty środowiskowe w projektowaniu opakowań – znaczenie metody LCA”, która umożliwia badanie wpływu opakowań na środowisko na wszystkich etapach życia).
W trakcie ostatniej sesji dotyczącej opakowań wielomateriałowych oraz z tektury i aluminium omówiono m.in. zagadnienia tych opakowań w kontekście gospodarki o obiegu zamkniętym (referaty w tej części wygłosili: Konrad Nowakowski z Polskiej Izby Odzysku i Recyklingu Opakowań i COBRO pt. „Opakowania wielomateriałowe w myśl koncepcji GOZ”; Janusz Turski ze Stowarzyszenia Papierników Polskich: „Opakowanie z tektury falistej w gospodarce cyrkularnej” oraz Anna Sapota z CP Recykling Organizacja Odzysku Opakowań SA: „Napojowa puszka aluminiowa przykładem użycia surowca permanentnego, jako odpowiedź na wymagania gospodarki obiegu zamkniętego dla opakowań”).
Opinie uczestników o Kongresie były bardzo pozytywne. Podkreślano zwłaszcza wysoki poziom merytoryczny oraz wyjątkową aktualność podejmowanych tematów; nie sposób nie docenić praktycznej przydatności kongresowych materiałów dla przedsiębiorstw transformujących swą działalność do wymogów gospodarki o obiegu zamkniętym.
Opracowano na podstawie informacji organizatora
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
