Zero Waste popiera system kaucyjny butelek szklanych
1 Jan 1970 12:09

Sorry, this entry is only available in Polish. For the sake of viewer convenience, the content is shown below in the alternative language. You may click the link to switch the active language.

W ubiegłych tygodniach prezentowaliśmy na naszych łamach poglądy przeciwników proponowanego rozszerzenia systemu kaucyjnego w Polsce o jednorazowe butelki szklane. Tym razem dzielimy się z czytelnikami głosem go wspierającym, płynącym ze strony Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste.

Próba uszczuplenia i zawężenia planowanego systemu kaucyjnego w Polsce na opakowania po napojach tylko do butelek wykonanych z tworzyw sztucznych trwa od początku rozmów na temat wprowadzenia ustawy o systemie kaucyjnym w Polsce. W mediach pojawia się wiele głosów przeciwników szkła w systemie. Każdy tydzień przynosi nowe sprzeciwy wobec szkła jednorazowego w systemie, a do chóru głosów dołączają nowi oponenci, w tym m.in. duża sieć handlowa, które na Zachodzie bez problemu funkcjonują w ramach systemów kaucyjnych obejmujących także szkło.

Jeśli popatrzeć troszkę dalej niż tylko na nasze podwórko, czyli na sytuację krajów, w których kaucja działa, okazuje się, że większość argumentów odrzucających szkło jest pozbawionych zasadności, a czasem może wskazywać na próbę wprowadzania w Polsce podwójnych standardów w zakresie ochrony środowiska. Szkło zbierają m.in. w Niemczech, na Litwie, w Rumuni, Łotwie, gdzie sieci handlowe także współtworzą systemy kaucyjne. Pewne zdziwienie wywołują więc wypowiedzi przedstawiciela jednej z sieci handlowych, która w ramach np. niemieckiego systemu kaucyjnego radzi sobie z wszystkimi frakcjami.

System kaucyjny modelem biznesowym obrotu opakowaniami

Problem podwójnych standardów jakości produktów (dual quality standards) pojawił się na forum UE przed dwoma laty za sprawą państw Europy Środkowej i Wschodniej, które wskazywały, że koncerny międzynarodowe wprowadzają na ich rynki, pod tą samą marką, produkty o innym składzie niż w państwach „starej” Unii.

Problem był omawiany głównie w kontekście produktów, ale o podwójnych standardach mówi się także w kontekście modeli biznesowych. System kaucyjny to nic innego jak model biznesowy obrotu opakowaniami. Sieć handlowa Lidl uczestniczy i współtworzy go w Niemczech, niebawem przyjdzie też czas na podobne działania w Polsce. Sieć Lidl wprowadza na rynek takie same opakowania i produkty w obu krajach, w tym napoje w opakowaniach szklanych, ale model w Polsce umożliwia tej sieci nieorganizowanie efektywnego zwrotu wszystkich rodzajów opakowań,

Efektywność = PET, metal, szkło

W nawiązaniu do unijnych dyrektyw członek zarządu Lidl Polska, Ryszard Machoj stwierdza na łamach Dziennika Gazety Prawnej: Te ustawy nie mówią o szkle i nikt nas nie zmusza, by wprowadzać szkło do systemu dodając, o czym pisze z kolei Rzeczpospolita, że system kaucyjny obejmujący wiele opakowań będzie droższy i mniej efektywny.

Rzeczywistość w krajach, gdzie system kaucyjny funkcjonuje, liczne ekspertyzy ekonomiczne dowodzą, a zdrowy rozsądek i podpowiada, że to właśnie wygoda dla konsumenta, a więc świadomość, że wszystkie opakowania na napoje są objęte kaucją, bez wyjątku, jest gwarantem sukcesu systemu kaucyjnego.

Jak zatem potraktować takie jak ta wypowiedzi Ryszarda Machoja dla DGP: (...) dyrektywa unijna skupia się na opakowaniach PET. Nie powinno się więc zmuszać przedsiębiorców do spełniania bardziej rygorystycznych wymogów. Zastanawia, dlaczego objęcie system kaucyjnym szkła budzi wątpliwości przedstawiciela Lidla w sytuacji, gdy ma to miejsce w kraju pochodzenia tej sieci handlowej (RFN).

Kto przynosi napoje w szklanych butelkach do domu?

Ryszard Machoj zauważa, jak czytamy w Rzeczpospolitej, że ponad 70% odzysku realizujemy już dziś, system gminny sobie bardzo dobrze z tym radzi. Pytanie, czy chcemy poprawiać coś, co dobrze funkcjonuje. W tym kontekście zadziwia deklaracja, którą czytamy dalej, że przedstawiciel Lidla nie wyobraża sobie, by iść na zakupy z torbami opakowań szklanych do zwrotu. Ciekawe, kto najpierw je przynosi pełne ze sklepu do domu, a potem znosi je do śmietnika? No i może zamiast próby wyobraźni wystarczyłaby podróż do najbliższego Lidla po niemieckiej stronie granicy z Polską?

Szkło do zwrotu, a nie na trawniki

Sprzeciw wobec szklanych opakowań po napojach dziwi tym bardziej, gdy popatrzymy na liczby. Jak mówi Tomasz Starzyk, ekspert DUN & BRADSTREET w wypowiedzi dla Portalu Spożywczego: Dzisiaj butelki plastikowe typu PET i puszki aluminiowe stanowią blisko 85% wszystkich opakowań napojów bezalkoholowych i przekładają się na 95% wolumen sprzedaży. Zatem butelki szklane nie zaleją sklepów wbrew obawom lobby producentów szkła, żywności w szklanych opakowaniach i detalistów. Natomiast istotnie przyczynią się do czystości środowiska i bezpieczeństwa Polaków w parkach, lasach i na placach zabaw, gdzie tak często spotykamy butelki, często rozbite po napojach, niestety głównie alkoholowych.