W toku interdyscyplinarnego badania, przeprowadzonego przez socjologów, badaczy rynku, projektantów i teoretyków designu, specjaliści wyłonili siedem istotnych trendów występujących w opakowaniach na całym świecie i w Polsce. Publikacja „Design Trend Guide” została przygotowana przez zespół pracowników firm Czteryczwarte Brand Design i 4P Research Mix.
Celem wspólnego przedsięwzięcia było zarówno pokazanie nowych pomysłów, które wyznaczają kierunki rozwoju rynku, jak i nadanie porządku temu, co już znane. Kluczowym elementem publikacji jest mapa Design Trend Guide, która pokazuje zależności pomiędzy poszczególnymi trendami konsumenckimi i sposób ich manifestacji w opakowaniach, na poziomie subtrendów. Publikacja zawiera również zestaw 23 kart opisujących i ilustrujących wybrane subtrendy. Poniżej zamieszczamy krótkie opisy głównych kierunków w projektowaniu opakowań na świecie i w Polsce na lata 2012-2013:
Eko-Przyjazność: mieści się w megatrendzie zrównoważonego rozwoju, który już od wielu lat jest silny i nadal się umacnia. Stanowi reakcję na postępujące zmiany klimatyczne i degradację środowiska naturalnego i został wzmocniony przez kryzys ekonomiczny. Założeniem idei zrównoważonego rozwoju jest działanie, które minimalizuje skutki uboczne konsumpcji i masowej produkcji oraz optymalizuje wykorzystanie dostępnych materiałów i technologii. Niewątpliwie trend ten jest widoczny na wielu poziomach, od zmian świadomości społecznej i codziennych zachowań, przez modę, aż po procesy produkcyjne. W Polsce ten trend jest obecny od dłuższego czasu i widoczny zarówno w twardych działaniach (np. Zielone budownictwo), jak i w dyskursie publicznym.
Po Sąsiedzku to rosnący od kilku lat trend będący reakcją na kryzys więzi społecznych i tożsamości ludzi żyjących w zglobalizowanym świecie. Każdy czuje się obywatelem tego świata, okazuje się to jednak zbyt szeroką kategorią – trudno się przecież utożsamiać z całym światem; o wiele łatwiej z lokalną wspólnotą, regionem, najbliższym sąsiedztwem. Liczą się lokalna tradycja i kultura regionalna, a także spokojny, „wolniejszy” tryb życia (slow life). W Polsce: trend bazujący na tradycyjnym przywiązaniu do rodziny, domu i miejsca pochodzenia, rewitalizacji więzi sąsiedzkich oraz lokalnych.
Po(d)łączeni, czyli połączeni i podłączeni – tak najlepiej opisać sytuację współczesnych konsumentów, którzy żyją z technologiami w kieszeniach, przeglądarkami internetowymi pod ręką. Na pozór bardziej samodzielni i coraz bardziej zindywidualizowani, ale de facto zanurzeni nieustannie w ciągle aktywnej sieci kontaktów społecznych – towarzyskich i zawodowych. Projektując dzisiaj opakowania, trzeba myśleć o konsumentach jako o członkach komunikującej się ze sobą wspólnoty. W Polsce: trend coraz bardziej widoczny, umacniający się wraz z rosnącą popularnością nowych technologii komunikacji.
Turbo Retro to trend skupiający w sobie odmiany nostalgii za różnymi czasami. Nie jest to trend nowy, ale dynamicznie się zmieniający i wart śledzenia. Nostalgia za czasami minionymi pojawia się w czasach kryzysów i zwątpienia w postęp czy rozwój cywilizacji, a także w momentach zmęczenia nowoczesnością i szybkim tempem życia. Idealizuje dawne epoki, przypominając ich estetykę, wartości czy styl życia. Retronowocześni konsumenci wymagają połączenia dawnej estetyki z nowoczesną technologią i funkcjonalnością. W tym trendzie znajdą się opakowania nawiązujące do różnych epok. W Polsce: trend wyraźny, o wielu przejawach (tęsknota za międzywojniem, PRL-em, powrót lat 90. XX w.).
Wbrew Regułom jest reakcją na życie w cywilizowanym, poprawnym politycznie i zrównoważonym świecie, rządzącym się skodyfikowanymi zasadami, w którym pojawiają się zmęczenie grzecznością i potrzeba odreagowania. „Wbrew regułom” polega na łamaniu przyjętych norm, kontestacji konwencjonalnych zachowań, pozwalaniu sobie na małe grzeszki, przyzwoleniu na egoizm. Niegrzeczny może być konsument, ale coraz częściej też producent sprzeciwiający się regułom rynku czy regułom marketingowym rządzącym daną kategorią. W Polsce: trend dość słaby, pozostanie na razie niszowy.
Przyszłość Jest Dzisiaj. Jak będzie wyglądał świat jutra? To nie tylko pytanie, które zadają sobie projektanci, ale także wyzwanie, jakiemu muszą sprostać. Myślenie przyszłościowe opiera się na przewidywaniu, ale też na twórczym wymyślaniu tego, czego jeszcze nie ma. Stąd innowacyjne rozwiązania i nowe technologie produkcji. Innowacyjne myślenie może być odpowiedzią na wiele problemów współczesności. Dzisiaj więc myślenie o przyszłości jest ściśle powiązane nie tylko z rozwojem technologicznym, ale też ze świadomością konieczności rozwijania się w sposób zrównoważony. W Polsce: trend słabszy niż na świecie, ale wraz z rosnącym znaczeniem innowacji jego potencjał będzie również wzrastał.
Spryto-Wiedza to trend narastający od kilku lat, realizowany obecnie w dużej mierze dzięki działaniu nowych technologii komunikacyjnych. Trend ten zmienia zasadniczo dotychczasowe reguły gry marketingowej i rozkład sił w polu między producentami i konsumentami. Struktura nowych relacji jest mniej hierarchiczna i sieciowa. Współczesny konsument działa w dwóch pozornie sprzecznych reżimach: indywidualizmu i kolektywności. Samodzielni, ale połączeni, z większym dostępem do wiedzy i coraz bardziej niszowymi wymaganiami, nowi konsumenci to coraz częściej także prosumenci. Wymagają partnerskiego podejścia. W tym trendzie widoczna jest tendencja do samodzielnego rozwiązywania problemów. W myśl zasady „zrób to sam” konsumenci często oczekują od producentów dostarczenia nie tyle finalnego produktu, ile zestawu do samodzielnego (dowolnego) złożenia i przystosowania. W Polsce: trend narastający i umacniający się.
Opracowano na podstawie materiałów CZTERYCZWARTE Brand Design i 4P Research Mix
