Jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że etykieta samoprzylepna to kawałek płaskiego arkusika będącego laminatem papierowym lub foliowo-papierowym
(o różnych kształtach), zadrukowanego informacją tekstową lub graficzną, który spełnia funkcje informacyjne i reklamowe.
Są materiały trójwarstwowe płaskie, składające się z materiału wierzchniego będącego podłożem drukowym, kolejnej warstwy – czyli odpowiedniego kleju do umocowania wierzchu i w końcu warstwy trzeciej – przekładki antyadhezyjnej (zwanej także abhezyjną) zabezpieczającej klej samoprzylepny przed
niepożądanym zastosowaniem. Opis powyższy to klasyczna, standardowa etykieta samoprzylepna. Świat idzie cały czas do przodu, a razem z nim także etykiety samoprzylepne, które w ostatnich kilku latach bardzo się zmieniły.
Obecnie klienci wymagają coraz więcej od etykiet samoprzylepnych: chcą, aby ich produkt dzięki etykiecie wyróżniał się na tle innych, a jej cena nie była zbyt wysoka. Inni klienci wymagają, by etykiety były jak najtrwalsze i jednocześnie dobrze trzymały się podłoża. W związku z coraz częstszym fałszowaniem produktów luksusowych zaczęto wprowadzać na rynek etykiety, które mają za zadanie zabezpieczyć produkty przed fałszerstwem. Obecnie na rynku jest wiele rodzajów etykiet, wśród których każdy klient znajdzie odpowiednie dla siebie rozwiązanie.
Poniżej zostanie przedstawione kilka etykiet o innej budowie niż etykiety standardowe. Te inne etykiety z reguły pełnią także odmienne funkcje.
Etykiety open-close
Etykiety mogą nie tylko informować i reklamować produkt, ale także mogą być elementem mechanizmu zamykającego opakowanie. Dzięki odpowiednio dobranym materiałom i klejom możliwe jest stworzenie etykiety, którą można wielokrotnie przyklejać i odklejać. Taka etykieta doskonale sprawdza
się przy zamykaniu opakowań z kawą, makaronem czy ciastkami, zabezpiecza ich świeżość, zapach, chrupkość i chroni przed rozsypaniem. Etykiety tego typu muszą spełniać normy dotyczące substancji, które mogą przedostać się do żywności. W zależności od przeznaczenia produktu stosuje się odpowiedni rodzaj kleju i materiału wierzchniego. Klej stosowany do produktów przeznaczonych do przechowywania w niskich temperaturach musi być odporny na wilgoć i niską temperaturę. Przy produktach suchych i sypkich etykiety typu open-close są odporne na zanieczyszczenia i okruszki, tzn. przyklejanie jakichkolwiek pyłów do powierzchni klejącej nie zmienia właściwości etykiety.
Nowoczesne etykiety są także odporne na tłuszcz i wysoką temperaturę; odpowiednio dobrane materiały do ich produkcji przeciwstawiają się tym czynnikom. Najpopularniejsze są etykiety przezroczyste, które nie zmieniają wyglądu opakowania – po otwarciu i zamknięciu opakowanie wygląda tak samo. Etykiety tego typu znalazły zastosowanie przede wszystkim w produkcji opakowań do chusteczek nawilżanych, kosmetyków do higieny osobistej, produktów do utrzymania czystości domu i artykułów spożywczych (serów, mięsa, kawy i słodyczy).
Etykieta „No-Label-Look”
Wśród konsumentów istnieje przekonanie, że opakowanie z bezpośrednim nadrukiem świadczy o dobrej jakości i wyjątkowości produktu. W czasach, gdy estetyczne opakowania dopiero wchodziły na rynek, bezpośredni nadruk był zarezerwowany wyłącznie dla produktów luksusowych, najdroższych perfum i alkoholi. Obecnie zastosowanie etykiety lub bezpośredniego nadruku nie jest zależne od rodzaju produktu, ale wśród konsumentów istnieje przekonanie, że produkt z bezpośrednim nadrukiem jest znacznie lepszy niż z etykietą, dlatego stworzono etykietę „No-Label-Look”, która imituje bezpośredni nadruk na opakowaniu. Dodatkowo etykiety samoprzylepne są znacznie tańsze niż bezpośredni nadruk, pozwalają również na zastosowanie lepszych rozwiązań logistycznych. W sytuacji, w której klient potrzebuje tego samego produktu w kilku wersjach językowych, zmiana rodzaju etykiety w maszynie etykietującej jest znacznie łatwiejsza i mniej kosztowna niż zmiana tych informacji przy nadruku bezpośrednim.
Najważniejszą właściwością etykiety typu „No-Label-Look” jest jej przezroczystość, dzięki której etykieta umieszczona na opakowaniu stwarza wrażenie, że elementy graficzne są bezpośrednio nadrukowane na daną powierzchnię. Za bardzo dobrą przezroczystość odpowiadają użyte w produkcji folia i wysokiej przezroczystości klej. Użyty w tej technologii laminat jest bardzo cienki, co sprawia duże trudności podczas drukowania. Ten rodzaj etykiet zwykle jest drukowany na maszynach wąskowstęgowych w technologii UV. Technologia UV pozwala na uzyskanie wysokiej jakości etykiet o zróżnicowanym wyglądzie estetycznym, co można zawdzięczać możliwości łączenia różnych technik drukowania w produkcji danego wyrobu. Często używa się połączenia sitodruku UV w celu uzyskania białej bazy poddruku, a następnie druku flekso UV lub offsetowego UV do nadruku całej grafiki. Użycie białej bazy pozwala na uzyskanie mocniejszego koloru w nadruku, jednak przysparza też pewnych problemów. Warstwa farby w technologii sitodrukowej jest znacznie grubsza niż przy innych technikach; wysuszenie tej warstwy powoduje problemy, często jest konieczne zmniejszenie prędkości maszyn drukujących, pomimo że pozostałe zespoły drukujące mogłyby pracować ze znacznie większą szybkością. Nie tylko długość procesu suszenia ma wpływ na jakość uzyskanej etykiety. Użyty w produkcji laminat jest bardzo cienki i przezroczysty, co niestety w znaczący sposób utrudnia drukowanie. Folie używane w tej technologii są bardzo wrażliwe na temperaturę – zbyt wysoka podczas procesu drukowania może zniekształcić drukowany materiał. Podczas zwiększania prędkości drukowania na warstwę farby działa się dużą ilością promieniowania, w procesie polimeryzacji farby wytwarza się duża ilość ciepła; aby zneutralizować ciepło, montuje się w maszynach drukujących cylindry lub ekrany chłodzące. Bardzo cienka folia, druk wysokiej jakości i idealnie nałożona warstwa przezroczystego kleju pozwalają na uzyskanie etykiety wysokiej jakości.
System etykiet „No-Label-Look” nie jest rozwiązaniem nowym, ale ze względu na fakt, że w wielu przypadkach materiał opakowania może być zgodny z materiałem etykiety, a więc nie ma potrzeby jej usuwania podczas recyklingu, jest coraz szerzej stosowany.
Etykiety typu booklet (książeczkowe)
Opakowanie ma na celu zabezpieczenie produktu przed czynnikami zewnętrznymi, ale także powinno przekazywać wszystkie ważne informacje dotyczące zapakowanego produktu. Nie zawsze jest możliwe umieszczenie wszystkich informacji bezpośrednio na opakowaniu i właśnie w tym celu powstały etykiety typu booklet.
Składają się one z trzech części: etykiety bazowej, wielostronicowej ulotki i warstwy laminatu przykrywającego książeczkę. Niektóre etykiety są bezpośrednio połączone z książeczką i wtedy nie jest potrzebna warstwa laminatu. Etykietę bazową stanowi najczęściej materiał samoprzylepny odpowiednio dobrany do rodzaju powierzchni i warunków zewnętrznych. Jest ona przyklejana do powierzchni opakowania, a do niej przyklejane są pozostałe elementy etykiety. Tego typu etykieta jest najczęściej drukowana w technologii fleksograficznej. Jej wielkość i kształt są dobierane odpowiednio do rodzaju powierzchni; rozmiar waha się od 4,5×2 cm do 30×27 cm. Drugi element etykiety booklet, czyli książeczka, jest najczęściej drukowana w technologii offsetowej i jej wymiary nie mogą być większe niż etykiety bazowej. Przymocowuje się ją do powierzchni etykiety bazowej za pomocą mocnego kleju, a w celu zabezpieczenia przed uszkodzeniem nakłada się na nią warstwę laminatu z folii PP. Etykiety typu booklet najczęściej stosuje się, gdy na opakowaniu brak miejsca na wiele informacji lub muszą być podane w kilku językach. Maksymalna wielkość dołączonej ulotki to 81 stron, ale najczęściej sto
suje się wkładki od 20 do 40 stron.
Dodatkowym atutem tego rodzaju etykietowania opakowań jest możliwość nadruków pismem Braille'a. 30 października 2005 roku weszła w życie dyrektywa Unii Europejskiej dotycząca konieczności umieszczania na lekach napisów w alfabecie Braille'a. Drukowanie tego alfabetu odbywa się za pomocą sitodruku UV, nadruk może być wykonany bezpośrednio na etykiecie lub na laminacie wierzchnim zabezpieczającym etykietę.
Najszersze zastosowanie etykiety typu booklet znalazły w przemyśle farmaceutycznym. Są łatwe i poręczne w użyciu, dlatego umieszcza się je na opakowaniach zamiast używania ulotek. Często stosuje się je na opakowaniach syropów, które nie są pakowane w pudełka kartonowe – wtedy na butelce umieszcza się taką etykietę z przyczepioną do niej ulotką z informacjami dotyczącymi leku. Coraz częściej jednak odchodzi się od
umieszczania ulotek dotyczących leków w środku opakowania, ponieważ najczęściej są przez pacjenta wyjmowane z pudełka, a po przeczytaniu nie są odkładane z powrotem na swoje miejsce. Dochodzi często do zgubienia takiej ulotki, co w konsekwencji może być niebezpieczne dla zdrowia. Natomiast umieszczona bezpośrednio na opakowaniu etykieta typu booklet jest trwale z nim połączona, chyba że ktoś celowo ją oderwie od opakowania.
Każdy produkt dostępny na rynku musi być dobrze opisany. Produkty często są przeznaczone na rynek zagraniczny, gdzie opis jest wymagany w języku kraju, dla którego się produkuje. Przy zastosowaniu etykiet typu booklet produkty mogą zawierać opisy w kilku językach, dzięki czemu są odpowiednio opisane i mogą być obecne na rynku zagranicznym.
Etykiety reverse print
Podczas użytkowania produktów może dojść do zniszczenia nadruku na etykiecie; aby temu zapobiec, została stworzona technologia reverse print, którą opracowała i opatentowała firma ETI Converting Equipment.
Technologia ta polega na wydrukowaniu na przezroczystym materiale obrazu w odbiciu lustrzanym, a następnie nałożeniu na nadruk odpowiedniego kleju i materiału podkładowego. Jako materiał podkładowy należy stosować folię PP, dzięki czemu można uzyskać większe prędkości w drukowaniu i podczas aplikacji.
Największą zaletą technologii reverse print jest zabezpieczenie nadruku przed ścieraniem podczas transportu lub użytkowania. Inne metody zabezpieczenia nadruku nie są tak skuteczne, jak nadruk po wewnętrznej stronie folii. Podczas lakierowania nakładana jest warstwa lakieru o grubości kilku mikrometrów, zaś laminowanie zabezpiecza druk folią o grubości kilkunastu mikrometrów. Natomiast materiał wierzchni, który jest używany do produkcji etykiet reverse print, ma grubość kilkudziesięciu mikrometrów, dzięki czemu najlepiej chroni nadruk przed uszkodzeniem. Ma to szczególne znaczenie podczas użytkowania produktów o właściwościach silnie żrących lub w środowisku wilgotnym.
Dodatkowym atutem tych etykiet są lepsze właściwości klejące do podłoża. Laminat i lakier zabezpieczający nadruk zwiększają napięcie, które powoduje zrywanie etykiety z opakowania. Natomiast na etykietę typu reverse print nie działają takie siły; o trzymaniu się podłoża decydują rodzaj użytego kleju i powierzchnia opakowania.
Technologia reverse print oprócz właściwości zabezpieczających nadruk zapewnia też wiele oszczędności:
n obniżenie kosztów produkcji z powodu braku konieczności laminowania;
n etykiety mają mniejszą masę niż tradycyjne, dzięki czemu mniejsze są koszty transportu;
n materiał podkładowy z folii PP pozwala na zwiększenie prędkości drukowania i aplikacji (mniej zerwań wstęgi);
n rzadsza zmiana zwojów z etykietami, ponieważ można umieścić ich więcej;
n brak reklamacji wynikających ze zniszczenia etykiety podczas użytkowania produktów.
Etykiety multitac
W celu przekazania większej ilości informacji zostały stworzone etykiety multitac. Na pierwszy rzut oka wyglądają najczęściej jak zwykłe etykiety samoprzylepne, są płaskie, dobrze przylegają do powierzchni, jednak ich najważniejszą cechą jest wewnętrzna budowa, bowiem podłoże składa się z dwóch warstw. Pierwsza warstwa jest pokryta klejem o własnościach umożliwiających trwałe połączenie z danym przedmiotem, druga zaś pokryta jest klejem o właściwościach łatwoodlepnych, co umożliwia wielokrotne odrywanie i przyklejanie etykiety. Ten typ etykiet jest stosowany w przypadku, gdy etykieta jest mała i jej zewnętrzna warstwa nie jest w stanie przekazać wszystkich ważnych informacji, dlatego też dodatkowe informacje – np. dotyczące instrukcji obsługi – umieszcza się wewnątrz etykiety. Przy użyciu odpowiednich surowców można również zadrukować zewnętrzną warstwę od strony kleju, co dodatkowo zwiększy powierzchnię do przekazania informacji o produkcie.
Zaletą tych etykiet jest ich ekologiczność: dzięki umieszczeniu dwóch warstw etykiet na tym samym materiale podkładowym zużywa się mniej tego materiału, wskutek czego produkuje się mniej odpadów.
Etykiety pachnące
Produkt jest kupowany przez konsumenta, gdy jest dobrze zareklamowany. W tym celu nie wystarczają już atrakcyjne i estetyczne opakowania. Dlatego branża kosmetyczna zachęca do zakupu swoich produktów, m.in. perfum, dzięki zastosowaniu etykiety pachnącej. Do reklamy perfum w czasopismach lub ulotkach reklamowych dołączane są małe etykiety z pachnącą zawartością. Dla klienta jest to bardzo atrakcyjna forma reklamy: aby poznać zapach, nie musi iść do drogerii, wystarczy, że kupi gazetę lub dostanie ulotkę z próbką reklamową. Etykiety pachnące są produkowane z materiału o grubości 50 µm, który składa się z dwóch warstw tworzywa sztucznego. Jedna warstwa jest bezpośrednio przyklejona do podłoża, druga warstwa ma klej wyłącznie na brzegach. Wierzchnią warstwę można łatwo oderwać dzięki specjalnemu paskowi. Wewnątrz tej etykiety znajduje się próbka zapachu określonego produktu. Etykiety mogą przybierać dowolne kształty i wygląd, który będzie współgrał z szatą reklamową produktu.
Etykiety biodegradowalne
Wraz z rozwojem ludzkości i powstaniem opakowań z tworzyw sztucznych pojawił się problem odpadów. Każdy mieszkaniec naszej planety wytwarza dużą ilość śmieci, które oczywiście mogą być poddane recyklingowi, czyli ponownemu przetworzeniu, ale ciągle poszukuje się nowych rozwiązań. Dlatego na rynek są wprowadzane materiały, które ulegają rozłożeniu pod wpływem czynników zewnętrznych w krótkim czasie, czyli tzw. materiały biodegradowalne. Coraz popularniejsze stają się opakowania produkowane właśnie z takich materiałów. Aby produkt był w pełni ekologiczny, to materiał opakowaniowy, umieszczona na nim etykieta samoprzylepna, zastosowany klej i farby drukarskie powinny ulegać rozkładowi. Większość firm produkujących materiały do produkcji etykiet ma w ofercie materiały biodegradowalne. Materiał taki oferuje np. firma UPM Raflatac. Wyróżniamy dwie folie biodegradowalne – pierwsza składa się z włókien celulozowych, druga zaś jest wytwarzana ze skrobi kukurydzianej. Mogą one być białe, przezroczyste lub srebrne i są pokryte warstwą, która ułatwia drukowanie. Obie folie spełniają wymagania normy EN13432, która jest europejskim standardem dotyczącym opakowań nadających się do kompostowania.
Brytyjska firma Berkshire Labels również wprowadziła na rynek materiał przeznaczony dla etykiet samoprzylepnych, który ulega całkowitemu rozłożeniu w bardzo krótkim czasie. W jej ofercie znajdują się folia z granulatu PLA i folia z tworzywa celulozowego Natureflex; grubość każdej z nich to 65 mikrometrów. Spełniają one wymagania normy europejskiej EN13432. Według tej normy przy przemysłowym kompostowaniu rozkład opakowania powinien nastąpić w 90% w ciągu 45 dni. Firma ta stworzyła również klej o nazwie BioTak 100, który ulega szybszej biodegradacji niż reszta etykiety – rozkłada się w 91% w ciągu 31 dni. cdn.
