Rosnąca koncentracja konsumentów na wygodzie i zrównoważonym stylu życia przyczyniła się w ostatnich 10 latach do wyjątkowo szybkiego rozwoju opakowań giętkich. Firma badawcza Smithers Pira opracowała raport pt. „Przyszłość barierowych folii z tworzyw sztucznych względem barierowych folii aluminiowych do 2021 r.”, który koncentruje się na ocenie, w jaki sposób wspomniane trendy społeczne mogą wpłynąć w najbliższej przyszłości na sytuację dwóch głównych technologii barierowych konkurujących w segmencie opakowań.
Raport Smithers Pira ocenia, że całkowity popyt na przezroczyste folie barierowe z tworzyw sztucznych w 2015 r. wyniósł 1,5 mln ton i będzie rósł przez kolejne 5 lat w średniorocznym tempie 3,9%, osiągając poziom 1,9 mln ton w 2021 r. W tym samym roku zużycie giętkich folii aluminiowych – stanowiących rozwiązanie alternatywne – wyniosło ok. 2,5 mln ton i do 2021 r. ma przyrastać w tempie 2,5% rocznie, do blisko 3 mln ton. Coraz większą rolę w osiąganiu szybkiego tempa rozwoju obu technologii mają odgrywać rynki wschodzące, bowiem poprawa standardów życia i rosnąca konsumpcja pakowanych produktów zapewniają wzrost popytu na opakowania.
Kluczowe rynki
Największym materiałowym rynkiem dla barierowych folii z tworzyw sztucznych są Stany Zjednoczone przed Japonią (odpowiednio 21% i 17% wolumenowego udziału w rynku w 2014 r.). Europa Zachodnia jest z kolei największym regionalnym rynkiem, z 35% wolumenowym udziałem, wyprzedzającym kraje Azji i Pacyfiku oraz Ameryki Północnej. W latach 2010-2014 najszybszy rozwój rynku barierowych folii notował jednak region Azji i Pacyfiku, w głównej mierze dzięki rosnącemu popytowi na ten materiał w Chinach oraz Indiach.
Smithers Pira przewiduje, że w okresie 2015-2021 to kraje Środkowego Wschodu i Afryki zanotują ponadprzeciętny rozwój popytu na folie barierowe z tworzyw sztucznych (na poziomie 6,7% CAGR). Ameryka Północna, Europa Zachodnia i Japonia, jako relatywnie dojrzałe rynki, padną w tym okresie ofiarą spowolnienia rozwoju.
Jeśli mówimy o opakowaniach wykorzystujących giętką folię aluminiową, to również tutaj Europa Zachodnia pozostaje największym regionalnym rynkiem, wyprzedzając Azję-Pacyfik i Amerykę Północną. Środkowy Wschód oraz Afryka, jak również Ameryka Południowa i Środkowa będą jednak przewodzić pod względem tempa rozwoju sprzedaży tego materiału opakowaniowego w latach 2015-2021. Mimo że kraje Azji i Pacyfiku są największym rynkiem opakowaniowym na świecie, to folia aluminiowa nie należy do materiałów szczególnie chętnie wybieranych przez producentów towarów w Chinach i Indiach. Zapotrzebowanie na materiały wysokobarierowe jest tam zaspokajane głównie przez PET metalizowany oraz folie polipropylenowe nieorientowane (CPP).
Opakowania na żywność, produkty gotowe i farmaceutyki
W ostatnich dwóch dekadach mamy do czynienia z szybkim rozwojem mono- i wielowarstwowych opakowań giętkich. Branża przeszła długą drogę od prostych jednowarstwowych worków i owijek do koekstrudowanych lub laminowanych konstrukcji wielowarstwowych i powlekanych, w których skład wchodzą tworzywa sztuczne, papier, folie metalizowane i inne surowce. Takie opakowania giętkie zapewniają wysoką barierowość względem gazów i wilgoci, wydłużoną przydatność do spożycia, wygodę użytkowania – wszystkie te cechy, które są coraz bardziej cenione przez sektor opakowań spożywczych, produktów gotowych oraz farmaceutyków.
Producenci opakowań na żywność pozostają największym odbiorcą barierowych folii z tworzyw sztucznych oraz opakowaniowych folii aluminiowych. Torebki giętkie (opakowania typu pouch) szczególnie szybko podbijają segment przekąsek, napojów, mięsa, żywności dla zwierząt, farmaceutyków oraz produktów medycznych. Na wzrost liczby opakowań jednostkowych mają wpływ kwestie społeczne: zyskujący na popularności model jednoosobowego gospodarstwa domowego, niższa dzietność, pracujący rodzice; w tych okolicznościach rośnie popyt na proste i wygodne rozwiązania w rodzaju opakowań pozwalających na skrócenie czasu przygotowania potraw.
Konsumenci coraz częściej wybierają produkty spożywane w biegu, a popularność wszelkiego rodzaju „zdrowej” żywności skłania nas do wybierania małych, jednorazowych opakowań na przekąski i napoje. Choć w procesach produkcyjnych małe opakowania często pochłaniają więcej surowców (biorąc pod uwagę masę opakowania w stosunku do ilości produktu) od konwencjonalnych opakowań o większej pojemności, to jednocześnie przyczyniają się do ograniczenia skali marnotrawstwa żywności i innych produktów o krótkim czasie przydatności do spożycia.
Rozwój opakowań giętkich z folii aluminiowej jest do pewnego stopnia efektem rosnącego popytu na żywność nadającą się do szybkiego przyrządzania oraz na opakowania farmaceutyczne, jednak w przeważającej mierze wynika on ze wzrostu rynków krajów rozwijających się (nie zaś z samego wzrostu rynku folii aluminiowej). Folia aluminiowa znajduje szerokie zastosowanie jako materiał opakowaniowy do produkcji laminatów foliowych, wieczek aluminiowych, opakowań blistrowych, ale również woreczków i torebek.
Zastępowanie opakowań sztywnych
Opakowania z obu rodzajów folii barierowych – aluminiowych i tworzywowych – zapewniają korzyści w porównaniu z opakowaniami sztywnymi. W produkcji opakowań giętkich zużywa się mniej surowców i energii niż przy innych typach opakowań. Niższe są również koszty transportu w łańcuchu dostaw: od producenta opakowań, przez firmę pakującą/napełniającą, sklep, aż po użytkownika końcowego. Puste opakowania giętkie zajmują mniej miejsca w transporcie niż sztywne; można je formować z roli bezpośrednio przed napełnieniem, co minimalizuje konieczność przewożenia uformowanych, ale pustych opakowań.
Opakowania sztywne, takie jak puszki metalowe lub pojemniki z tworzyw sztucznych, zasadniczo osiągnęły już swój dolny limit masy. Następnym krokiem będzie zastąpienie ich przez jeszcze lżejsze torebki giętkie. To dzieje się już dzisiaj, jednak ciągle w ograniczonej skali, z uwagi na zbyt niskie prędkości pracy linii do napełniania torebek w porównaniu z liniami napełniającymi butelki.
Zwiększone zużycie biomateriałów
Raport Smithers Pira przewiduje, że do 2021 r. nastąpi komercjalizacja (urynkowienie) wielu nowych barierowych materiałów opakowaniowych. Intensywny rozwój rynku polimerów pochodzenia biologicznego rozpocznie się tak szybko, jak tylko materiały pochodzące z tańszych odpadów pochodzenia rolnego oraz z produktów ubocznych staną się konkurencyjne cenowo w porównaniu z obecnymi materiałami nieodnawialnymi. Co więcej, stosowanie materiałów pochodzenia biologicznego stanowi wartość marketingową (promowanie zrównoważonego rozwoju) tak dla dostawców opakowań, jak i producentów towarów.
Pojawianie się nowych materiałów barierowych typu kwas poliglikolowy i nanokompozyty zwiększy potencjał rozwoju zupełnie nowych folii wysokobarierowych wykonanych w całości z tworzyw sztucznych. Dla producentów zaawansowanych technologicznie opakowań korzystny będzie również rosnący rynek opakowań inteligentnych i aktywnych.
Na podstawie informacji Smithers Pira opracował TK
