Pierwotnie opakowania pełniły przede wszystkim funkcję ochronną, tj. miały chronić produkt przed uszkodzeniem, wpływem czynników zewnętrznych, zepsuciem i utratą świeżości. Obecnie poza tą funkcją opakowania muszą również spełniać inne takie jak: identyfikacyjna, reklamowa, promocyjna, jakościowa i ekologiczna.
Z najnowszych trendów w branży opakowań wyraźnie widoczne jest, że obecnie poza podstawową funkcją ochronną oraz funkcjami identyfikacyjną, reklamową i promocyjną, nadal mającymi istotny wpływ na ostateczną postać opakowania, coraz większego znaczenia nabierają aspekty ekologiczne oraz kwestia mobilności, wygody i szybkości użycia.
Wzrost znaczenia aspektów ekologicznych wynika ze zmian kulturowych zachodzących w społeczeństwie, które jest coraz bardziej świadome, jaki wpływ mają codzienne decyzje konsumenckie na zmiany zachodzące w środowisku. W rezultacie zauważalny jest wzrost udziału materiałów odnawialnych i wykorzystania surowców pozwalających na recykling opakowań.
Kwestia mobilności, wygody i szybkości użycia zaczęła mieć współcześnie znaczenie przy tworzeniu opakowań ze względu na coraz szybsze tempo życia. Aktywni, zabiegani klienci oczekują, że opakowanie będzie umożliwiało wygodne i szybkie korzystanie z produktu.
Niemniej niezmiennie kluczową funkcją pozostaje funkcja identyfikacyjna i reklamowa opakowania, które ma przyciągać uwagę klienta, zwięźle komunikować, z jakim produktem klient ma do czynienia i pozwalać na szybkie wyrobienie sobie pierwszej opinii o produkcie.
Przedsiębiorcy podążający za bieżącymi trendami w projektowaniu opakowań, ze względu na włożone w zaprojektowanie takiego opakowania starania, nie zapominają o zabezpieczeniu praw do swoich projektów, decydując się przede wszystkim na ich ochronę poprzez rejestrację jako wzorów przemysłowych czy też znaków towarowych. Panujące w branży opakowań trendy są wyraźnie widoczne wśród rejestrowanych wzorów przemysłowych i znaków towarowych.
Dla przypomnienia: wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać produktu nadana mu przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał produktu, a także ornamentację.
Z kolei znakiem towarowym może być prawie każde oznaczenie przedstawione w sposób graficzny, jeżeli nadaje się do odróżniania w obrocie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów tego samego rodzaju innego przedsiębiorstwa. Znakiem towarowym może być słowo, kombinacja słowno-graficzna, sama grafika, etykieta produktu, a nawet forma przestrzenna.
W przypadku rozwiązań z branży opakowań najczęściej wykorzystywaną formą zabezpieczenia projektów opakowań jest wzór przemysłowy.
Pośród projektów opakowań zarejestrowanych jako wzory przemysłowe w ciągu ostatnich pięciu lat nadal dominują wzory opakowań, których podstawową funkcją jest ochrona produktu, ale ostatnio ta tendencja wyraźnie się zmienia i wśród rejestrowanych wzorów przemysłowych coraz więcej jest takich, które uwzględniają trend projektowania opakowań mobilnych, wygodnych i umożliwiających szybkie użycie opakowanego w nie produktu.
Znacząca jest również liczba rejestrowanych wzorów przemysłowych dla opakowań, gdzie kluczowe są funkcja identyfikacyjna i reklamowa opakowania. Są to opakowania proste, przejrzyste i atrakcyjne, które przede wszystkim przyciągają uwagę niebanalnym designem, ale również komunikują informacje o produkcie.
Jeśli chodzi o funkcję ekologiczną opakowania, to pośród projektów opakowań zarejestrowanych jako wzory przemysłowe w ciągu ostatnich pięciu lat tego typu opakowania są nadal w mniejszości. Wynikać to może z faktu, że funkcja ekologiczna jest przeważnie realizowana przez zastosowanie naturalnych, biodegradowalnych materiałów, np.: papieru, trzciny, lnu, konopi czy bawełny. Takie materiały cechują się określoną strukturą, którą często trudno oddać tworząc rysunek do rejestracji wzoru przemysłowego. Ponadto w przypadku rejestracji wzoru przemysłowego koncentrujemy się głównie na ukształtowaniu przestrzennym opakowania, rzadziej na strukturze materiału, z którego jest wykonane.
Niemniej wśród projektów opakowań zarejestrowanych jako wzory przemysłowe można znaleźć opakowania, które nawet jeśli nie są w prawdziwym sensie ekologiczne, czyli są wykonane z innych materiałów niż materiały naturalne czy biodegradowalne, to mają za zadanie wywoływać skojarzenie z ekologią i naturalnymi materiałami, tak jak poniższy wzór.
W mniejszym stopniu niż wzory przemysłowe do zabezpieczenia projektów opakowań wykorzystywane są znaki towarowe. Najczęściej jako znak towarowy chroniona jest charakterystyczna grafika lub etykieta, rzadziej forma przestrzenna.
Wynika to przede wszystkim z tego, że możliwość uzyskania ochrony dla formy przestrzennej przez rejestrację znaku towarowego jest ograniczona przepisami prawa. Forma przestrzenna, która stanowi formę bądź inną właściwość towaru lub opakowania, a która jest uwarunkowana wyłącznie jego naturą, jest niezbędna do uzyskania efektu technicznego lub zwiększenia znacznie wartości towaru, nie uzyska ochrony przez rejestrację znaku towarowego. Dlatego w przypadku tego typu form przestrzennych najczęściej sięga się po rejestrację wzoru przemysłowego. Wśród projektów opakowań zarejestrowanych jako znaki towarowe można znaleźć formy przestrzenne, które uzyskały ochronę jako znaki towarowe, rzadko są to czyste formy przestrzenne, częściej kombinacje form przestrzennych z grafiką, kolorystyką i elementami słownymi, tak jak poniższy znak.
Jeśli chodzi o grafiki, etykiety lub kolorystykę opakowań zarejestrowanych jako znaki towarowe, to wyraźnie widoczne jest tutaj skupienie się na funkcji identyfikacyjnej i reklamowej opakowania poprzez zastosowanie prostego, przejrzystego i przyciągającego uwagę designu oraz wyraźną komunikację informacji o produkcie.
Opracowano na podstawie materiałów firmy Patpol
