Znakowanie opakowań transportowych

30 Sep 2012 19:23

Stefan Jakowski, Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Opakowań Znakowanie opakowań transportowych powoduje sprawny obrót towarów. Nie zaadresowane lub zaadresowane niewłaś-ciwie opakowania nie trafią do prawidło-wego odbiorcy. Jeżeli na opakowaniu nie określono za pomocą odpowiednich znaków sposobu manipulacji tego opakowania to wyroby w opakowaniu podczas transportu lub przeładunków mogą być uszkodzone. Wiele towarów, takich jak np. materiały wybuchowe, kwasy lub materiały łatwopalne wymagają podczas transportu specjalnej troski i uwagi, co powinno być odpowiednio zaznaczone. Nieumieszczenie znaków ostrzegawczych na opakowaniu do towarów niebezpiecznych stwarza poważne zagrożenie. Istotne jest nie tylko umieszczenie znaków na opakowaniu, ale także właściwe ich rozmieszczenie oraz zgodność znaków z wyrobami przewożonymi i certyfikatami. Znaki umieszczone na płaszczyznach bocznych lub na wieku opakowania to dodatkowe właściwe informacje. Znaki te informują o sposobie dokonania bezpiecznych manipulacji przeładunkowych tak, aby towar nie był narażony na zniszczenie. Istotna jest również staranność wykonania znaków. Gwarancję szybkiego dostarczenia towarów do odbiorcy w znacznym stopniu stanowi prawidłowe i staranne oznakowanie opakowania. Istotną sprawą jest również staranność wykonania znaków. Bardzo ważne jest wybranie odpowiednich dla przewożonych towarów i opakowań znaków oraz ich prawidłowe rozmieszczenie. Należy unikać rozmieszczenia zbyt wielkiej ilości znaków, bo utrudnia to ich czytelność i dezorientuje pracowników zatrudnionych w transporcie. Zasadniczą konsekwencją niewłaściwego oznakowania opakowań jest ich narażenie na uszkodzenie lub zagubienie. Brak znaków powodować też może czasem narażenie zdrowia ludzkiego. Doceniając istotę właściwego systemu znakowania opakowań, wiele państw opracowało przepisy regulujące tę sprawę. Przyjęto, że znaki na opakowaniu transportowym to umowny symbol ułatwiający obchodzenie się z towarem w czasie transportu i składowania. Znaki mogą być wyrażone w formie litery, cyfry, rysunku lub napisu. Znaki w aspekcie wyrażanej treści można podzielić na trzy grupy: znaki zasadnicze, pomocnicze i ostrzegawcze. Znaki zasadnicze to znaki wynikające z umowy handlowej, zapewniające identyfikację opakowania transportowego i dostarczenie go do określonego odbiorcy. Znaki pomocnicze to znaki informujące o niektórych cechach opakowania, jak np. masa, wymiary oraz określające opakowanie i pochodzenie ładunku. Znaki ostrzegawcze określają sposób obchodzenia się z opakowaniem z zawartością w czasie manipulacji (znaki manipulacyjne) lub znaki określające ładunek niebezpieczny (znaki niebezpieczeństwa). Sposób ustawiania opakowania oznaczany jest przez strzałki umieszczone na bokach opakowań. Kierunek wskazany przez strzałkę oznacza górę opakowania. Zestaw znaków manipulacyjnych, zwykle używanych do znakowania opakowań transportowych w łańcuchu logistycznym przedstawiony jest w normie PN-EN ISO 780: 2001. W skrzynkach umieszcza się znaki na dwóch przeciwległych bokach lub czołach skrzynek. Przy umieszczaniu znaków na pudłach tekturowych obowiązują te same zasady co przy skrzynkach. W beczkach umieszcza się znaki zasadnicze, pomocnicze i ostrzegawcze, na dnie i na wieku. Pozostałe znaki umieszcza się na pobocznicy beczki między obręczami. W przypadku beczek metalowych, zaopatrzonych w obręcze ochronne do przetaczania, znaki mogą być umieszczone na pasie środkowym pobocznicy. Znaki zasadnicze na workach umieszcza się na bokach, a w górnej ich części w pobliżu szwów lokuje się znaki pomocnicze i ostrzegawcze. Do znakowania należy używać farb odpornych na działanie wody i wilgoci. Znakowanie powinno być wykonane w kolorze czarnym na płaszczyznach jasnych lub w kolorze białym albo jasnożółtym na płaszczyznach czarnych lub ciemnych. Znaki niebezpieczeństwa powinny mieć barwę ustaloną przepisami. Znakowanie powinno być wykonane czytelnie, starannie i czysto. Napisy powinny być rozmieszczone w równych liniach i odstępach, symetrycznie do krawędzi opakowania. Przy znakowaniu opakowań drewnianych, miejsca na znaki powinny być odpowiednio wygładzone. Technika znakowania opakowań tekturowych jest w zasadzie najłatwiejsza. Niewątpliwie jest to głównie zasługą tworzywa, które odznacza się gładką powierzchnią i stanowi dobre tło kontrastujące ze znakiem, co zapewnia czytelność napisu. Oznaczanie opakowań tekturowych może być wykonane techniką fleksograficzną przy ich zadrukowywaniu. Opakowania metalowe mogą być znakowane techniką offsetową, niekiedy znakuje się też przez malowanie ręczne za pomocą szablonu. Znakowanie worków stanowi zagadnienie dosyć trudne z uwagi na charakterystyczny układ tworzywa. Dlatego też znakowanie worków odbywa się już w czasie ich produkcji. Czasami worki są oznaczane jedynie za pomocą zawieszek kartkowych. Znacznie rozszerza się stosowanie opakowań z tworzyw sztucznych. Technika znakowania tych opakowań polega najczęściej na wytłaczaniu odpowiednich znaków w fazie ich produkcji. Znaki takie są niezmywalne i mogą być zniszczone tylko wraz z opakowaniem. Materiał, z którego wykonuje się opakowanie powinien nadawać się do znakowania bez ryzyka uszkodzenia zawartości. Znakowanie opakowań transportowych ma bardzo duże znaczenie. Zasadniczą konsekwencją niewłaściwego znakowania opakowań jest narażenie ich na zagubienie lub uszkodzenie, a tym samym i na różne dalsze skutki tym powodowane. Obecnie w łańcuchach dostaw i procesach magazynowych wprowadzany jest system oparty na kodach kreskowych, a w najnowocześniejszych rozwiązaniach jest on zastępowany radiowym kodem opartym na technologii RFID. Wszystkie informacje lokowane dotychczas w sposób tradycyjny na opakowaniu zastępuje się tzw. etykietą logistyczną, która jednoznacznie i bezbłędnie przekazuje informacje na niej zawarte, odczytywane w sposób maszynowy i wzrokowy.