Sektor opakowaniowy nie od dziś jest główną siłą napędową w rozwoju elektro-niki drukowanej, od etykiet RFID po kody QR i inne dane „odczytywane” elektronicz-nie. Wiedza na temat druku, materiały specjalistyczne oraz farby przewodzące, niezbędne dla niezawodnego działania tych „inteligentnych” funkcjonalności, od dawna były specjalnością łańcucha produkcji etykiet – czyli rozszerzonego łańcucha wartości, który w Europie jest wspierany przez jedyną organizację patronacką, FINAT (międzynarodowe stowarzyszenie przemysłu etykiet samoprzylepnych).
Celem organizacji jest aktywne edukowanie oraz wspieranie zarówno firm członkowskich, jak i całej branży w zakresie nowych obszarów aktywności takich jak elektronika drukowana. Niedawne seminarium internetowe (webinar), skierowane do ekspertów i poświęcone tematowi elektroniki drukowanej, dostarczyło wartościową i aktualną wiedzę na temat jej istniejących zastosowań, jak również wskazało potencjalne szanse dla drukarzy działających na rynku wąskowstęgowego druku fleksograficznego, i to nie wyłącznie opakowaniowego i etykietowego.
Nowe kierunki przed drukarzami etykiet
Webinar prezentowany przez Chrisa Jonesa z brytyjskiej firmy Novalia, specjalisty w zakresie druku materiałów przewodzących oraz technologii pojemnościowej, zachęcał delegatów z sektora etykiet do myślenia wbrew utartym schematom. Dzięki połączeniu powszechnie dostępnego wyposażenia, materiałów eksploatacyjnych oraz wiedzy można tworzyć najnowocześniejszą elektronikę drukowaną, która, oprócz możliwości odczytania, uruchamia zmysły dotyku, dźwięku i obrazu, rozszerzając w praktyce listę funkcjonalności produktów lub opakowań, a nawet wywołując niepohamowaną żądzę ich posiadania – wyjaśnił Chris Jones. – Obecnie, tak jak w przypadku obwodów drukowanych czy tranzystorów, druk może znaleźć wiele powszechnych zastosowań takich jak oświetlenie, LED, ogniwa fotowoltaiczne, a nawet lecznicze plastry na skórę – i silnie odcisnął swe piętno w przemyśle samochodowym, lotniczym, w architekturze i wojsku, w produkcji farmaceutyków, ochronie zdrowia, zabawkach, muzyce oraz, naturalnie, jako metoda zabezpieczania markowych produktów przed podrabianiem.
Świat smartfonów
W świecie, w którym większość populacji posiada smartfony, coraz większą uwagę przyciągają możliwości ich wykorzystania – dzięki drukowanej elektronice – do interakcji z czymś, co na pierwszy rzut oka wygląda na banalny plakat. Dobrym przykładem mogą być reklamy zewnętrzne i displaye. Elementem kampanii promocyjnej nowych przypraw i ziół Flavour Shots firmy Schwartz było zastosowanie „dźwiękowego plakatu” wykorzystującego technologię pojemnościową firmy Novalia. Wykonany z papieru plakat po dotknięciu palcami wydaje jeden z 16 różnych dźwięków przypisanych do poszczególnych ziół i przypraw, co pozwala w praktyce na tworzenie muzyki. Tajemnica tkwi w zastosowaniu przewodzących farb, które zamieniają obszary na powierzchni plakatu w aktywny interfejs, oraz technologii Bluetooth wykorzystanej do nawiązania bezprzewodowej komunikacji między plakatem a smartfonem lub tabletem. Dodanie nowych wymiarów do druku – takich jak dźwięk czy ruch – stanowi pomysłowy sposób wzmocnienia percepcji klienta, a także zwiększenia jego zainteresowania nowym produktem.
Opakowania o wartości dodanej
Istnieją także kreatywne przykłady z szeroko rozumianego świata opakowań. Chociażby pudełko chusteczek higienicznych, na którego boku umieszczono w pełni funkcjonalną klawiaturę keyboardu, albo wielopaki na piwo czy papierosy wyposażone w dodatkowe funkcje reagowania na dotyk oraz łączności z zewnętrznymi urządzeniami, osiągnięte dzięki zastosowaniu specjalnych farb. Jaki konsument mógłby się oprzeć wartości dodanej takiego opakowania? – pytał Chris Jones.
Albo przykłady bardziej „serio”: aplikacje farmaceutyczne i ochrony zdrowia z opakowań blistrowych, które powiadamiają pacjentów o konieczności przyjęcia kolejnej porcji leku, a jednocześnie umożliwiają farmaceutom sprawdzenie – dzięki mikroprocesorowi na opakowaniu – czy odpowiednie medykamenty są przyjmowane we właściwym czasie i w odpowiedniej dawce.
Zalety druku flekso
Wąskowstęgowe drukarnie etykiet wyjątkowo dobrze nadają się na dostawców elektroniki drukowanej w wysokich nakładach. O ile sitodruk i druk wklęsły znajdują zastosowanie w ściśle określonych obszarach, to fleksografia zyskała sobie opinię technologii najlepiej nadającej się do drukowania elektroniki – wyjaśnił
Jones. – Zapewnia ona idealne połączenie dużych prędkości drukowania z dużą powtarzalnością, wysoką i stałą gramaturą płynnych farb, jak również szeroką gamą dostępnych podłoży – giętkich i niedrogich, w rodzaju papieru, polipropylenu lub PET. Same tylko pigmenty przewodzące stanowią dodatkową zachętę do
korzystania z flekso – ze względów zarówno praktycznych, jak i kosztowych – tym bardziej, że kluczowym czynnikiem jest schnięcie farb. Obecnie do drukowania elektroniki nadają się szybko parujące rozpuszczalniki na bazie wody. Suszenie farb UV ciągle stanowi wyzwanie, ponieważ odbywa się w czasie zbyt krótkim na wystarczające połączenie się cząsteczek farby. Aby drukowanie farbami przewodzącymi się udało, konieczne są zatem: odpowiednia charakterystyka aniloksów, prędkość drukowania i suszenia, a także zastosowanie odpowiednich części eksploatacyjnych. Każdy błąd może bowiem negatywnie wpłynąć na opór warstwy i przewodzenie atramentów – czyli wszystko to, co stanowi podstawę pożądanych rezultatów.
Właściciele marek w obliczu innowacji
Istnieje zauważalne i rosnące zainteresowanie wąskowstęgowych drukarzy etykiet rozszerzaniem zakresu specjalistycznych funkcjonalności, jakie mogą zaproponować właścicielom marek. Ich wiedza oraz poziom wyposażenia pressroomu mogą umożliwić im dostarczanie produktów z elektronicznymi elementami drukowanymi w różnych pomysłowych formatach, które wyraźnie wykroczą poza tradycyjne zastosowania oraz konwencjonalny druk etykiet – podsumował Chris Jones.
Na podstawie informacji FINAT opracował TK
