Warszawski Wydział Wzornictwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w roku 2017 będzie obchodził 40. rocznicę istnienia. Uczy on swoich studentów projektowania produktów oraz komunikacji wizualnej. Studenci zdobywają umiejętności w zakresie kształtowania formy, funkcji, a także wykonywania makiet i prototypów obiektów oraz tworzenia przekazów wizualnych.
Jedną z praktycznych umiejętności, które uzyskują, jest również projektowanie opakowań, środków komunikacji wizualnej (takich jak loginy, papiery firmowe, książki i plakaty), jak również mebli, środków transportu, małych form architektonicznych, a nawet mody (w Katedrze Projektowania Ubioru). O wydziale prasa branżowa pisała w sierpniu 2016 r., gdy artyści warszawskiego ASP zostali nagrodzeni w piątej edycji konkursu Glassberries Design Awards, organizowanego wspólnie przez firmy BA Glass i Corticeira Amorin, które wspierają nowatorskie wzornictwo szklanych opakowań. Studenci biorący udział w konkursie reprezentowali uniwersytety z Portugalii, Hiszpanii oraz z Polski, z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, Poznaniu i Krakowie. Mieli oni za zadanie zaprezentować umiejętność projektowania opakowań o ultra lekkim wzornictwie, przyjaznych dla środowiska i bezpiecznych dla żywności.
Podstawy projektowania
Polscy finaliści to studenci Wydziału Wzornictwa, którzy uczą się na zajęciach wykładowców Jacka Surawskiego i Dominika Głąba. W reprezentowanej przez nich Katedrze Podstaw Projektowania prowadzone są ćwiczenia projektowe związane z kształtowaniem formy produktu przemysłowego w zależności od przyjętych założeń technicznych i użytkowych, z wykorzystaniem technik komputerowych 2D i 3D. Zadania studentów polegają na zaprojektowaniu wybranego produktu wykonanego z tworzyw sztucznych, metalu lub szkła, przy zachowaniu jego funkcji, materiałów i technologii wytwarzania. Staramy się, by przez siedem semestrów kształcenia zakończonego egzaminem licencjackim (studia można kontynuować przez kolejne dwa lata, aż do uzyskania tytułu magistra) nasi studenci uzyskali wszechstronną wiedzę na temat projektowania produktów przemysłowych. Na zajęciach kładziemy nacisk na zagadnienia cech bryły i detalu, proporcji, kompozycji itd., stosownie do użytego materiału, założeń użytkowych i wymagań rynkowych – tłumaczy Jacek Surawski, pokazując mi plansze ze studenckimi projektami opakowań z tworzyw sztucznych, służących do prze-chowywania olejów silnikowych, kosmetyków i napojów. – Na pierwszym roku nasi studenci uczą się podstaw rysunku i rzeźby, które to podstawy mają rozwinąć w nich umiejętność przestrzennego postrzegania brył. Przechodzą także kurs projektowania 2D, poznają właściwości materiałów i technologie wykorzystywane do ich obróbki.
Projekty, które pokazuję, to efekt pracy studentów drugiego roku. Na drugim roku studenci uczą się obsługi profesjonalnych programów do projektowania 3D takich jak Rhino i KeyShots.
Studenci zainteresowani problematyką projektowania opakowań mogą kontynuować swoją przygodę z tą tematyką, uczęszczając na zajęcia do Pracowni Projektowania Opakowań i Marek, na czele której stoi dr Maciej Konopka, twórca wizerunków marek i systemów identyfikacji wizualnej oraz współwłaściciel studia projektowego Brandy Design.
Od gliny do 3D
Jacek Surawski, który należy do grona absolwentów Wydziału Projektowania AD 1977 – pierwszego roku jego istnienia – i nadal pozostaje aktywnym projektantem (m.in. nadwozi samochodowych), wspomina czasy, gdy projektowanie wszelkich przestrzennych projektów – również opakowań – odbywało się ręcznie i miało formę modelu wykonanego z gliny. Od tego czasu technologia zrobiła olbrzymi skok, z którego korzystają również studenci. Na wydziale używamy narzędzi obrazowania trójwymiarowego, z których zdarza się korzystać zawodowym projektantom. Pozwalają one zobaczyć bryłę tak, jak będzie wyglądała schodząc z maszyny produkcyjnej, z uwzględnieniem jej pojemności oraz wszelkich elementów dodatkowych takich jak gwint, nakrętka czy etykiety. Projektowanie tych ostatnich tak, by współgrały z projektem, również należy do zadań naszych studentów – dodaje Dominik Głąb, który – po ukończeniu studiów na Wydziale Wzornictwa – został asystentem Jacka Surawskiego, a od trzech lat jest także projektantem w firmie KANIEWSKI Design. Gotowe projekty można następnie wydrukować na trójwymiarowej drukarce. Wiele tak właśnie powstałych brył eksponowanych jest na wystawie prac studentów wydziału na korytarzach budynku mieszczącego się przy ulicy Myśliwieckiej w Warszawie.
Wydział kładzie duży nacisk na to, by słuchacze mogli uzupełniać wiedzę teoretyczną o praktyczne umiejętności. Z tego względu chętnie nawiązuje kontakty z firmami, do których być może studenci powrócą w przyszłości jako projektanci. Uczniowie zwiedzają linie produkcyjne, poznają specyfikę produktów, mają okazję porozmawiać ze specjalistami. Jeden semestr trzeciego roku studiów poświęcony jest na wyjazd zagraniczny związany z programem wymiany studentów Erasmus. Co pewien czas wydział przyjmuje propozycje z zewnątrz na opracowanie projektów konkretnych produktów. Jacek Surawski wspomina m.in. firmę Elzab, dla której studenci stworzyli projekty kas fiskalnych, oraz kubki ceramiczne wykonane we współpracy z firmą ZORTRAX Store. W tym roku jednym z pierwszych tematów w pracowni PP3 był projekt opakowania wykonanego w technologii rozdmuchu, czego efektem była seria trójwymiarowych koncepcji butelek na oleje silnikowe, produkty spożywcze oraz chemii gospodarczej.
Specjalizacja kontra wszechstronność
Studenci, którzy uczą się wzornictwa na warszawskiej ASP, otrzymują wszechstronne wykształcenie w tym zakresie. Tegoroczna podstawa programowa wymienia wśród produktów przewidzianych do zaprojektowania m.in.: wiertarko-wkrętarkę, kasę przenośną, ekspres do kawy oraz nadwozie samochodowe. Tak szeroki zakres kompetencji sprawia, że każdy ze słuchaczy może podjąć decyzję o wyborze konkretnej specjalizacji niemal w dowolnym momencie studiów licencjackich, a następnie udoskonalać swoje umiejętności w tym zakresie na dwuletnich studiach magisterskich. Tym różnimy się od wielu innych uczelni, których studenci od początku szkolą się w bardzo precyzyjnie określonej specjalizacji; rozpoczynając studia bardzo często wiedzą już nawet, w której firmie będą pracować – dodaje Surawski.
Która metoda nauczania jest lepsza? Każda ma swoje wady i zalety, jednak na korzyść „polskiej” świadczy wyróżnienie dla warszawskiego Wydziału Wzornictwa sprzed niespełna czterech lat, gdy został on uhonorowany 13. miejscem w Red Dot Design Ranking 2013 for Design Concepts, w kategorii uczelni projektowych działających w obu Amerykach i Europie. Do rankingu trafiają najlepsze i najbardziej innowacyjne instytucje działające w obszarze designu. Umieszczenie polskiej uczelni w tym gronie świadczy o tym, że jej działalność i osiągnięcia są zauważalne w międzynarodowej skali.
Innym z dowodów na wysokie kompetencje polskich projektantów jest łatwość, z jaką znajdują oni pracę w firmach zagranicznych – na co trochę zżymają się moi rozmówcy. To jest miłe, a z drugiej strony także trochę przykre: potwierdza, że to, co robimy, ma sens, ale szkoda, że umiejętności naszych absolwentów nie zawsze są spożytkowane w Polsce.
Na szczęście z roku na rok obserwujemy coraz większe zapotrzebowanie polskiego rynku producenckiego na nowych absolwentów, więc czekamy z niecierpliwością na ciekawe oferty pracy dla naszych studentów i absolwentów – podsumowuje Dominik Głąb.
Tomasz Krawczak
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
