STRESZCZENIE: Obowiązująca w Polsce Ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi nakłada na przedsiębiorców wprowadzających opakowania oraz produkty w opakowaniach odpowiedzialność za powstałe odpady opakowaniowe. Wprowadzający opakowania są zobligowani do potwierdzenia ich zgodności z wymaganiami, a także w myśl Ustawy o odpadach dokonania wpisu do rejestru prowadzonego przez marszałka województwa oraz sporządzenia rocznego sprawozdania za poprzedni rok kalendarzowy. Wprowadzający produkty w opakowaniach powinni realizować następujące obowiązki: stosowanie opakowań zgodnych z wymaganiami, zapewnienie odzysku, w tym recyklingu odpadów opakowaniowych, prowadzenie ewidencji masy opakowań wprowadzonych z produktem w danym roku kalendarzowym i jej przechowywanie przez 5 lat, organizowanie publicznych kampanii edukacyjnych, a także w myśl Ustawy o odpadach dokonanie wpisu do rejestru prowadzonego przez marszałka województwa oraz sporządzenie rocznego sprawozdania za poprzedni rok kalendarzowy.
ABSTRACT: Act on the packaging and packaging waste management in Poland imposes on companies introducing packaging and products in packaging responsibility for packaging waste. Entities introducing packaging are obliged to confirm their compliance with the requirements and – in accordance with the waste act – to enter the register kept by the voivodship marshal and prepare an annual report for the previous calendar year. Entities introducing products in packaging should fulfill the following obligations: use of packaging in accordance with the requirements, ensuring recovery, including recycling of packaging waste, keeping records of the mass of packaging introduced with the product in a given calendar year and its storage for 5 years, organizing public education campaigns, as well as – in accordance with the waste act – making an entry in the register kept by the voivodship marshal and preparing an annual report for the previous calendar year.
Wstęp
Problem wzrostu masy i różnorodności odpadów opakowaniowych pojawił się w Polsce w okresie transformacji systemu gospodarczego i tworzenia gospodarki rynkowej w latach 90. ubiegłego wieku. Brak rozwiązań prawnych oraz ograniczone możliwości technologiczne w zakresie odzysku, w tym recyklingu, sprawiły, iż podstawowym sposobem zagospodarowania odpadów było ich deponowanie na składowiskach.
Ubieganie się Polski o członkostwo w Unii Europejskiej wymagało wprowadzenia do krajowych regulacji prawnych wytycznych dyrektywy 94/62/WE [1]. Obowiązuje ona w UE od roku 1994 i została znowelizowana dyrektywami: 2004/12/WE [2] (podwyższającą poziomy odzysku i recyklingu), 2005/20/WE [3] (przesuwającą obowiązek zrealizowania wyższych poziomów odzysku i recyklingu państwom wstępującym do UE), 2013/2/UE [4] (wprowadzającą bardziej szczegółową definicję opakowań) oraz 2015/720/UE [5] (dotyczącą ograniczeń w zużyciu lekkich toreb handlowych).
Harmonizacja przeprowadzono w formie dwóch ustaw:
– Ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych [6],
– Ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej [7].
Ustawy obowiązujące w Polsce w latach 2002–2013 stworzyły system gospodarki opakowaniami i opakowaniami poużytkowymi, który podobnie jak w UE opiera się na odpowiedzialności przedsiębiorców za zagrożenia dla środowiska wynikające z wprowadzania na rynek opakowań, ich stosowania, a następnie odzysku powstałych odpadów. Istotą tych regulacji było również ustalenie wymagań dotyczących opakowań oraz zdefiniowanie odpadów opakowaniowych jako grupy wymagającej prowadzenia odrębnej gospodarki i ewidencji. Odpowiedzialnością za powstałe odpady opakowaniowe obciążono przedsiębiorców przez nałożenie obowiązku uzyskania określonego poziomu odzysku i recyklingu odpadów [8].
Obecny system prawny
Od stycznia 2014 r. obowiązuje w Polsce Ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi [9], która była kilkukrotnie nowelizowana. Ustawa ta wprowadziła zmiany w obowiązującym systemie organizacyjno-prawnym w zakresie odpowiedzialności przedsiębiorców za odpady opakowaniowe powstałe po wprowadzonych na rynek towarach. Zmiany dotyczyły opakowań wielomateriałowych oraz opakowań po środkach niebezpiecznych, odrębnie zdefiniowanych w ustawie. Przedsiębiorcy wprowadzający na rynek krajowy towary w takich opakowaniach zostali zobligowani do realizacji obowiązków związanych z odzyskiem i recyklingiem w inny sposób niż współpraca z organizacją odzysku. Obecnie obowiązek można wypełnić, współpracując z organizacją samorządu gospodarczego reprezentująca grupę przedsiębiorców wprowadzających towary w opakowaniach wielomateriałowych albo środki niebezpieczne w opakowaniach (w tym środki ochrony roślin), która zawarła porozumienie z właściwym marszałkiem województwa w zakresie utworzenia i utrzymania systemu zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów opakowaniowych powstałych z tych opakowań. W porozumieniu określone zostały: cele i terminy realizacji porozumienia, sposób finansowania, podmioty uprawnione do kontroli realizacji porozumienia itp.
Ostatnia nowelizacja Ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi z października 2017 r. [10] wprowadziła nowy obowiązek dla przedsiębiorców prowadzących jednostki handlu detalicznego lub hurtowego. Zostali oni zobowiązani do pobierania opłaty recyklingowej nałożonej na lekkie torby handlowe z tworzywa sztucznego (w tym oksydegradowalne, zawierające dodatki katalizujące rozpad tworzywa sztucznego na mikrofragmenty) przeznaczone do pakowania produktów oferowanych w tych jednostkach. Stawka opłaty recyklingowej wynosi 0,20 zł za sztukę [11]. Przez lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego rozumie się torby o grubości folii poniżej 50 μm. Opłatą recyklingową nie zostały objęte bardzo lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości folii poniżej 15 μm.
Obecny system prawny określa obowiązki następujących grup przedsiębiorców (przedsiębiorców w rozumieniu przepisów Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej [12]):
– wprowadzających produkty w opakowaniach;
– wprowadzających opakowania;
– dokonujących wewnątrzwspólnotowej dostawy:
a) produktów w opakowaniach,
b) opakowań,
c) odpadów opakowaniowych;
n eksporterów:
a) produktów w opakowaniach,
b) opakowań,
c) odpadów opakowaniowych;
– prowadzących recykling lub inne procesy odzysku odpadów opakowaniowych;
– organizacje odzysku opakowań,
– organizacje samorządu gospodarczego.
Warto podkreślić, że wprowadzenie do obrotu opakowań lub produktów w opakowaniach następuje w dniu:
1) ich wydania z magazynu albo przekazania osobie trzeciej, w przypadku opakowań i produktów w opakowaniach wytworzonych na terytorium kraju;
2) ich przywozu na terytorium kraju;
3) wystawienia faktury potwierdzającej odpowiednio wewnątrzwspólnotowe nabycie opakowań albo wewnątrzwspólnotowe nabycie produktów w opakowaniach.
Jeżeli wprowadzenie do obrotu opakowań lub produktów w opakowaniach nastąpiło w dwóch różnych terminach, za dzień wprowadzenia do obrotu opakowań lub produktów w opakowaniach uważa się dzień, w którym ich wprowadzenie do obrotu nastąpiło wcześniej, a ciężar udowodnienia daty wprowadzenia do obrotu spoczywa na wprowadzającym.
Przedsiębiorców dokonujących wewnątrzwspólnotowego obrotu oraz eksporterów i importerów w sposób graficzny przedstawiono na rys. 1.
Obowiązki przedsiębiorców wprowadzających opakowania oraz produkty w opakowaniach
W sensie definicji zawartych w Ustawie o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi wprowadzający opakowania to:
a) wytwórca opakowań;
b) importer opakowań;
c) dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia opakowań;
d) dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy opakowań.
Wprowadzający opakowania jest obowiązany do potwierdzenia ich zgodności z wymaganiami, a także w myśl Ustawy o odpadach [13] dokonania wpisu do rejestru prowadzonego przez marszałka województwa oraz do dnia 15 marca sporządzenia rocznego sprawozdania za poprzedni rok kalendarzowy. Zakres danych sprawozdawczych w zależności od rodzaju działalności zawarty jest w rozporządzeniu w sprawie wzoru zbiorczego sprawozdania.
Potwierdzenie zgodności z wymaganiami dotyczy ograniczenia ilość i negatywnego oddziaływania na środowisko substancji stosowanych do wytwarzania opakowań oraz wytwarzanych odpadów opakowaniowych w taki sposób, aby:
1) opakowania nie zawierały szkodliwych substancji w ilościach stwarzających zagrożenie dla produktu, środowiska lub zdrowia ludzi;
2) maksymalna suma zawartości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniu nie przekraczała 100 mg/kg, z wyłączeniem opakowań określonych w rozporządzeniu w sprawie opakowań, do których nie stosuje się wymagań dotyczących zawartości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniach (Dz. U. 2015 nr 0 poz. 137);
3) objętość i masa opakowań były ograniczone do niezbędnego minimum wymaganego do spełnienia funkcji opakowania oraz zapewnienia poziomu bezpieczeństwa produktowi, biorąc pod uwagę oczekiwania użytkownika;
4) opakowania były projektowane i wykonane w sposób umożliwiający ich wielokrotne użycie i późniejszy recykling albo przynajmniej ich recykling, jeżeli nie jest możliwe ich wielokrotne użycie, albo inną niż recykling formę odzysku, jeżeli nie jest możliwy ich recykling
Wymienione powyżej wymagania uważa się za spełnione w przypadku zgodności opakowań z normami zharmonizowanymi w rozumieniu Ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku (Dz. U. poz. 542). Polskie wydania norm zharmonizowanych zamieszczono poniżej:
– PN-EN 13427:2007 Opakowania – Wymagania dotyczące stosowania norm europejskich w zakresie opakowań i odpadów opakowaniowych;
– PN-EN 13428:2007 Opakowania – Wymagania dotyczące wytwarzania i składu – Zapobieganie poprzez redukcję u źródła;
– PN-EN 13429:2007 Opakowania – Wielokrotne użycie;
– PN-EN 13430:2007 Opakowania – Wymagania dotyczące opakowań przydatnych do odzysku przez recykling materiałowy;
– PN-EN 13431:2007 Opakowania – Wymagania dotyczące opakowań przydatnych do odzysku w postaci energii, w tym określenie minimalnej wartości opałowej;
– PN-EN 13432:2002 Opakowania – Wymagania dotyczące opakowań przydatnych do odzysku przez kompostowanie i biodegradację. Program badań i kryteria oceny do ostatecznej akceptacji opakowań.
Obowiązki przedsiębiorców wprowadzających produkty w opakowaniach
Wykonujący działalność gospodarczą polegającą na wprowadzaniu produktów w opakowaniach to:
a) wprowadzający do obrotu produkty w opakowaniach pod własnym oznaczeniem rozumianym jako znak towarowy, o którym mowa w art. 120 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 1410 oraz z 2015 r. poz. 1266, 1505 i 1615) albo pod własnym imieniem i nazwiskiem lub nazwą, których wytworzenie zlecił innemu przedsiębiorcy;
b) pakujący produkty wytworzone przez innego przedsiębiorcę i wprowadzający je do obrotu;
c) prowadzący:
– jednostkę lub jednostki handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 500 m2, sprzedający produkty pakowane w tych jednostkach;
– więcej niż jedną jednostkę handlu detalicznego o łącznej powierzchni handlowej powyżej 5000 m2, sprzedający produkty pakowane w tych jednostkach.
W ramach krajowego systemu gospodarki opakowaniami i odpadami opakowaniowymi na przedsiębiorców wprowadzającym produkty w opakowaniach nałożone zostały następujące obowiązki: stosowanie opakowań zgodnych z wymaganiami, zapewnienie odzysku, w tym recyklingu odpadów opakowaniowych, prowadzenie ewidencji masy opakowań wprowadzonych z produktem w danym roku kalendarzowym i jej przechowywanie przez 5 lat, organizowanie publicznych kampanii edukacyjnych, a także w myśl Ustawy o odpadach [13] dokonania wpisu do rejestru prowadzonego przez marszałka województwa oraz do dnia 15 marca sporządzenia rocznego sprawozdania za poprzedni rok kalendarzowy. Zakres danych sprawozdawczych w zależności od rodzaju działalności zawarty jest w rozporządzeniu w sprawie wzoru zbiorczego sprawozdania.
Od 2018 r. uległa zmianie definicja publicznej kampanii edukacyjnej. Obecnie jest to każde działanie mające na celu poprawę stanu świadomości ekologicznej społeczeństwa, obejmujące informowanie o prawidłowym postępowaniu z odpadami opakowaniowymi, możliwym wpływie odpadów opakowaniowych, w tym odpadów powstałych z toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, na środowisko i zdrowie ludzi, dostępnych systemach zwrotu, zbierania i odzysku, w tym recyklingu, odpadów opakowaniowych, w tym kampanie prowadzone w środkach masowego przekazu, ulotki i broszury informacyjne, plakaty, konkursy, konferencje oraz imprezy o charakterze informacyjno-edukacyjnym.
Obowiązek ten można realizować samodzielnie, przeznaczając na publiczne kampanie edukacyjne co najmniej 2% wartości netto opakowań wprowadzonych do obrotu w poprzednim roku kalendarzowym, lub za pośrednictwem organizacji odzysku opakowań. Jest również możliwość przekazania na odrębny rachunek bankowy marszałka województwa kwoty wynikającej z samodzielnej realizacji obowiązku.
Realizacja obowiązku odzysku
i recyklingu
Przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu produkty w opakowaniach powinni zapewnić odzysk i recykling odpadów opakowaniowych na określonych ustawowo poziomach. Poziomy te przedstawiono w tab. 1.
W Polsce obowiązek odzysku, w tym recyklingu, przedsiębiorcy mogą realizować, korzystając z trzech możliwości. Pierwsza to samodzielne przekazanie do zakładów odzysku i recyklingu wytworzonych odpadów lub odpadów opakowaniowych zebranych od innych posiadaczy, w tym przypadku jednak obowiązek dotyczy całego tonażu i rodzajów wprowadzonych opakowań. Do czynności związanych z przekazaniem odpadów należy korzystać z usług firm mających odpowiednie pozwolenia. Jednostki te powinny jednak właściwie udokumentować masę odpadów przekazaną przez określonego przedsiębiorcę do recyklingu.
Druga możliwość to przekazanie obowiązku recyklingu odpadów wybranej organizacji odzysku opakowań przez wpłacenie na jej konto opłaty wynikającej z masy wprowadzonych opakowań. W tym przypadku roczne sprawozdanie, w zakresie realizacji obowiązków sporządza ta organizacja.
Ostatnia możliwość to wpłacenie na rachunek urzędu marszałka województwa (województwa na terenie, którego przedsiębiorca ma swoją siedzibę) obliczonej opłaty produktowej za obligatoryjny poziom odzysku i recyklingu przy uwzględnieniu stawek opłat oraz masy określonych grup opakowań wprowadzonych z produktem na rynek krajowy w danym roku kalendarzowym.
Obowiązek odzysku i recyklingu w przypadku wprowadzania produktów w opakowaniach wielomateriałowych lub opakowań specjalnie zdefiniowanych środków niebezpiecznych należy realizować w inny sposób niż współpraca z organizacją odzysku.
Opakowanie wielomateriałowe to opakowanie wykonane co najmniej z dwóch różnych materiałów opakowaniowych, których nie można rozdzielić ręcznie lub za pomocą prostych metod mechanicznych, natomiast środki niebezpieczne to:
– substancje chemiczne i ich mieszaniny zaklasyfikowane na podstawie przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniającego i uchylającego dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz. Urz. UE L 353 z 31.12.2008, str. 1, z późn. zm.) w klasie toksyczności ostrej w kategorii 1, 2 lub 3 lub jako rakotwórcze kategorii 1A lub 1B, mutagenne kategorii 1A lub 1B, działające szkodliwie na rozrodczość kategorii 1A lub 1B lub jako stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego ze względu na toksyczność ostrą w kategorii 1 lub ze względu na toksyczność przewlekłą w kategorii 1 i 2, lub
– środki ochrony roślin zaklasyfikowane w klasie toksyczności ostrej w kategorii 1, 2 lub 3 lub jako stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego ze względu na toksyczność ostrą w kategorii 1 lub ze względu na toksyczność przewlekłą w kategoriach 1 i 2 na podstawie przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniającego i uchylającego dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1907/2006.
Przedsiębiorca wprowadzający środki niebezpieczne w opakowaniach lub towary w opakowaniach wielomateriałowych obowiązek odzysku i recyklingu może realizować:
– samodzielnie;
– poprzez współpracę z organizacją samorządu gospodarczego, która podpisała porozumienie z marszałkiem województwa.
W przypadku współpracy przedsiębiorcy z organizacją samorządu gospodarczego roczne sprawozdanie w zakresie realizacji obowiązków odzysku i recyklingu sporządza organizacja samorządu gospodarczego reprezentująca tego przedsiębiorcę. Poziomy odzysku i recyklingu zawarte zostały w rozporządzeniu w sprawie minimalnych rocznych poziomów odzysku i recyklingu dla opakowań wielomateriałowych oraz dla opakowań po środkach niebezpiecznych, w poszczególnych latach, poniżej których nie mogą zostać określone poziomy w porozumieniu zawieranym z marszałkiem województwa [15].
Obowiązki przedsiębiorców prowadzących jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego
Przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, który sprzedaje produkty w opakowaniach, jest obowiązany przekazywać użytkownikom tych produktów informacje o opakowaniach i odpadach opakowaniowych w zakresie:
1) dostępnych systemów zwrotu, zbierania i odzysku, w tym recyklingu, odpadów opakowaniowych;
2) właściwego postępowania z odpadami opakowaniowymi;
3) znaczenia oznaczeń stosowanych na opakowaniach – co najmniej przez wywieszenie informacji w miejscu sprzedaży.
Przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, który sprzedaje środki niebezpieczne będące środkami ochrony roślin, jest obowiązany przyjmować od użytkowników odpady opakowaniowe po tych środkach.
Przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 2000 m2 jest obowiązany prowadzić na własny koszt selektywne zbieranie odpadów opakowaniowych po produktach w opakowaniach, które znajdują się w ofercie handlowej tej jednostki, według rodzajów opakowań, z których powstały odpady.
Przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, w której są oferowane lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego przeznaczone do pakowania produktów oferowanych w tej jednostce, jest obowiązany pobrać opłatę recyklingową od nabywającego lekką torbę na zakupy z tworzywa sztucznego.
Administracyjne kary pieniężne
Administracyjnej karze pieniężnej w wysokości od 5000 zł do 500 000 zł, którą w drodze decyzji wymierza właściwy wojewódzki inspektor ochrony środowiska, podlega wprowadzający produkty w opakowaniach w przypadku, gdy:
– nie przekazuje organizacji odzysku opakowań, z którą zawarł umowę, wszelkich niezbędnych danych pozwalających na realizację przejętych przez nią obowiązków;
– w danym roku kalendarzowym nie przeznacza na publiczne kampanie edukacyjne lub nie przekazuje na odrębny rachunek marszałka województwa łącznie co najmniej 2% wartości netto opakowań wprowadzonych do obrotu w poprzednim roku kalendarzowym;
– nie prowadzi ewidencji obejmującej informacje o masie opakowań, w których wprowadził do obrotu produkty w danym roku kalendarzowym;
– nie finansuje kosztów zbierania odpadów opakowaniowych po środkach niebezpiecznych będących środkami ochrony roślin przez przedsiębiorcę prowadzącego jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego albo nie odbiera na własny koszt tych odpadów.
Administracyjnej karze pieniężnej w wysokości od 5000 zł do 500 000 zł, którą w drodze decyzji wymierza właściwy wojewódzki inspektor ochrony środowiska, podlega prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego w przypadku, gdy nie przyjmuje od użytkowników odpadów opakowaniowych po środkach niebezpiecznych będących środkami ochrony roślin.
Administracyjnej karze pieniężnej w wysokości od 5000 zł do 30 000 zł, którą w drodze decyzji wymierza właściwy wojewódzki inspektor ochrony środowiska, podlega wprowadzający opakowania oraz wprowadzający produkty w opakowaniach w przypadku, gdy:
• nie ogranicza ilości i negatywnego oddziaływania na środowisko substancji stosowanych do wytwarzania opakowań oraz wytwarzanych odpadów opakowaniowych w taki sposób, aby:
– opakowania nie zawierały szkodliwych substancji w ilościach stwarzających zagrożenie dla produktu, środowiska lub zdrowia ludzi;
– maksymalna suma zawartości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniu nie przekraczała 100 mg/kg;
– objętość i masa opakowań były ograniczone do niezbędnego minimum wymaganego do spełnienia funkcji opakowania oraz zapewnienia poziomu bezpieczeństwa produktowi, biorąc pod uwagę oczekiwania użytkownika;
• wprowadza do obrotu opakowania projektowane i wykonane w sposób uniemożliwiający:
– ich wielokrotne użycie i późniejszy recykling albo
– przynajmniej ich recykling – jeżeli nie jest możliwe ich wielokrotne użycie, albo
– inną niż recykling formę ich odzysku – jeżeli nie jest możliwy ich recykling.
Administracyjnej karze pieniężnej w wysokości od 10 000 zł do 500 000 zł, którą w drodze decyzji wymierza właściwy wojewódzki inspektor ochrony środowiska, podlega prowadzący jednostkę handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 2000 m2 w przypadku, kiedy nie prowadzi na własny koszt selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych po produktach w opakowaniach, które znajdują się w ofercie handlowej tej jednostki, według rodzajów opakowań, z których powstały odpady.
Administracyjnej karze pieniężnej w wysokości od 500 zł do 20 000 zł, którą w drodze decyzji wymierza właściwy wojewódzki inspektor inspekcji handlowej, podlega prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, w przypadku, gdy:
– nie pobiera opłaty recyklingowej od nabywającego lekką torbę na zakupy z tworzywa sztucznego;
– sprzedaje produkty w opakowaniach, nie przekazując użytkownikom tych produktów informacji o opakowaniach i odpadach opakowaniowych w zakresie:
a) dostępnych systemów zwrotu, zbierania i odzysku, w tym recyklingu, odpadów opakowaniowych;
b) właściwego postępowania z odpadami opakowaniowymi;
c) znaczenia oznaczeń stosowanych na opakowaniach – co najmniej przez wywieszenie informacji w miejscu sprzedaży.
Bibliografia
[1] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Dz. U. WE L 365/10, 31.12.1994 ze zm.).
[2] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/12/WE z dnia 11 lutego 2004 r. zmieniająca dyrektywę 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Dz. U. UE L 47/26, 18.2.2004).
[3] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/20/WE z dnia 9 marca 2005 r. zmieniająca dyrektywę 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Dz. U. UE L 70/17, 16.3.2005).
[4] Dyrektywa Komisji 2013/2/UE z dnia 7 lutego 2013 r. zmieniająca załącznik I do dyrektywy 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Dz. U. L 37/10, 8.2.2013).
[5] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/720 z dnia 29 kwiet-nia 2015 r. zmieniająca dyrektywę 94/62/WE w zakresie ograniczenia zużycia lekkich tworzywowych toreb handlowych (Dz. U. L 115/11, 26.5.2015).
[6] Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. 2001 nr 63, poz. 638 ze zm.).
[7] Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. 2007 nr 90, poz. 607 – j. t.).
[8] Żakowska H.: Opakowania a środowisko. Wymagania, standardy, projekto-wanie, znakowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2017.
[9] Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (t. j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1863 ze zm.).
[10] Ustawa z dnia 12 października 2017 r. o zmianie Ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2017 r. poz. 2056).
[11] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 grudnia 2017 r. w sprawie stawki opłaty recyklingowej (Dz.U. 2017 poz. 2389).
[12] Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584, ze zm.).
[13] Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21, ze zm.).
[14] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 7 lipca 2016 r. w sprawie wzoru zbiorczego sprawozdania (Dz.U. 2016 poz. 1115).
[15] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie minimalnych rocznych poziomów odzysku i recyklingu dla opakowań wielomateriałowych oraz dla opakowań po środkach niebezpiecznych, w poszczególnych latach, poniżej których nie mogą zostać określone poziomy w porozumieniu zawieranym z marszałkiem województwa (Dz. U. 2014 poz. 618).
Hanna Żakowska
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
