Barwy druku. Offset arkuszowy. Lakiery – część 14.
26 Jan 2023 09:54

Stale rosnące wymagania klientów dotyczące atrakcyjności wyglądu i funkcjonalności produktów poligraficznych powodują, że większość druków jest następnie uszlachetniana. Najczęściej stosuje się do tego celu metodę lakierowania powierzchni lub laminowanie folią.

Lakiery metaliczne specjalne cd.

Lakiery dostarczane są w wersji gotowej do drukowania. Zalecana lepkość robocza to 30-40 sekund (w zależności od formy drukowej), a do rozcieńczania należy stosować niewielki dodatek wody. Podczas dłuższego przechowywania lepkość lakieru może wzrosnąć.

W przypadku zatrzymania maszyny podczas drukowania należy wyczyścić dokładnie płyty fotopolimerowe.

Odporności lakierów są podobne jak w przypadku wcześniej opisanych lakierów standardowych metalicznych. 

Lakiery można przechowywać w zamkniętych pojemnikach przez 3 miesiące od daty ich produkcji. Po otwarciu pojemnika powinny być zużyte w możliwie jak najkrótszym czasie. Po upływie 3 miesięcy należy ponownie sprawdzić właściwości lakieru.

Powolny rozpad pigmentów aluminiowych może powodować powstawanie wodoru. 

Z tego powodu resztki lakierów i wody myjącej nie powinny być przechowywane w szczelnie zamkniętych pojemnikach. Należy zadbać także o dobrą wentylację pomieszczeń. 

Lakiery olejowe 

Lakiery olejowe są najprostsze do stosowania na maszynach arkuszowych. 

Wykorzystuje się je najczęściej w celu zabezpieczania druków przed oddziaływaniem sił i obciążeń mechanicznych. Rzadziej używane są w celach zdobienia druków, ponieważ przy ich zastosowaniu nie można osiągnąć zbyt atrakcyjnych efektów wizualnych.

W procesie drukowania stosuje się je identycznie jak farby, aplikując z zespołu farbowego maszyny drukującej. 

Lakiery olejowe można stosować do uszlachetniania różnego rodzaju podłoży i oczekuje się od nich następujących właściwości: 

– zabezpieczania powierzchni druku,

– dobrej odporności na ścieranie,

– zwiększenia stopnia gładkości powierzchni druku,

– efektu połysku lub matu,

– odporności na działanie ługu (lakier specjalny).

Skład lakierów olejowych 

Lakiery olejowe pod względem budowy chemicznej są prawie identyczne z konwencjonalnymi farbami offsetowymi, z tą różnicą, że nie posiadają w swym składzie pigmentów barwnych. 

Różnica w recepturze polega na nieco innym doborze surowców, które powinny gwarantować tworzenie przez lakier cienkich, przezroczystych warstw o minimalnym zabarwieniu własnym. 

W skład lakierów olejowych wchodzą następujące składniki:

– żywice twarde (naturalne – np. kalafonia, szelak),

– żywice miękkie (np. alkidowe),

– oleje roślinne schnące,

– oleje mineralne,

– suszki, 

– substancje pomocnicze (np. woski).

Wady i zalety lakierów olejowych

Lakiery olejowe posiadają wiele zalet, które wynikają w większej części z ich podobieństwa w budowie do farb offsetowych arkuszowych:

– nie jest konieczne specjalne wyposażenie maszyny drukującej ani jej przezbrajanie,

– aplikacja jest identyczna jak w przypadku farb – z kałamarza farbowego,

– nie zawierają związków alkalicznych i spirytusowych, dlatego od stosowanych do drukowania farb nie wymaga się specjalnych cech odpornościowych,

– stosuje się takie same środki pomocnicze jak do farb,

– lakierowanie może się odbywać bez problemów mokro na mokro i mokro na sucho,

– warstwa lakieru wykazuje wysoką elastyczność, w związku z tym nie występują problemy podczas bigowania i falcowania arkuszy,

– są odporne na działanie alkoholu,

– istnieje łatwość stosowania lakierów do lakierowania wybiórczego,

– są bezpieczne dla środowiska, nie emitują żadnych związków lotnych,

– lakierowane podłoże zachowuje stabilność wymiarową, co umożliwia stosowanie ich do papierów o niskiej gramaturze (<90 g/m2).

Poza wymienionymi zaletami lakiery olejowe charakteryzują się jednak pewnymi wadami, co ogranicza możliwości ich zastosowań. Są to:

– stosunkowo niski efekt połysku lub matu,

– dość długi czas schnięcia,

– tendencja do żółknięcia,

– niebezpieczeństwo sklejania papieru lub kartonu w stosie przy drukowaniu bez proszkowania,

– możliwość powodowania zmian właściwości organoleptycznych pakowanych towarów przy drukowaniu opakowań towarów wrażliwych sensorycznie (czekolada, tytoń). 

Schnięcie lakierów olejowych

Lakier olejowy ma za zadanie tworzyć warstwę, która będzie stabilna pod względem mechanicznym i nie będzie klejąca. Warstewka lakieru musi powstawać stosunkowo szybko, a czas jej schnięcia od momentu polakierowania do dalszej obróbki nie powinien przekraczać kilku godzin. 

Mechanizm schnięcia lakierów drukowych jest procesem kompleksowym, przebiegającym w kilku etapach, niemalże identycznie jak w przypadku farb arkuszowych.

Rozróżnia się dwa etapy schnięcia lakierów olejowych: fizyczne przez wsiąkanie w podłoże i chemiczne przez oksydację. cdn.

Ewa Rajnsz

Artykuł sponsorowany