Odliczanie wsteczne trwa. Do 30 grudnia 2024 r. „większość firm z siedzibą na terenie Unii Europejskiej lub dostarczających towary do UE będzie musiała poddać się wymogom nowego rozporządzenia w sprawie wylesiania (EUDR)”.
Rozporządzenie UE dotyczące wylesiania to najnowszy z serii unijnych przepisów prawnych, który – na co liczą europejskie władze – wspomoże globalną walkę ze zmianami klimatycznymi, zajmując się problemem wylesiania na globalną skalę, zgodnie z zapisami porozumienia paryskiego z 2015 roku oraz przepisami europejskiego Zielonego Ładu, które wprowadzają wymóg całkowitego zaprzestania emisji netto gazów cieplarnianych do 2050 r. – informuje Global Data, czołowa firma analityczna.
Wpływ EUDR
Rozporządzenie EUDR będzie miało wpływ na przedsiębiorstwa, które handlują na rynku UE niektórymi towarami, a także produktami otrzymywanymi z tych towarów, lub które eksportują je z UE. Będą one musiały wykazać, że ich produkty nie są związane z wylesianiem (czyli np. nie zawierają lub nie są wykonane z drewna) albo z degradacją lasów poprzez np. powiększanie gruntów rolnych. Rozporządzenie będzie wymagać od tych firm i branż w krajach producenckich przejścia na zrównoważony, wolny od wylesiania łańcuch dostaw i legalny rolniczy łańcuch wartości, jeśli chcą handlować w UE.
Towary, których dotyczy EUDR, obejmują bydło, kakao, kawę, olej palmowy, kauczuk, soję i drewno, a także niektóre z ich produktów pochodnych, takie jak papier lub tektura, skóra, czekolada, opony i meble. W związku z tym rozporządzenie będzie miało wpływ na firmy handlujące z krajami Unii Europejskiej w różnych sektorach, w tym m.in. rolniczym, spożywczym i napojowym, kosmetycznym i drewnianym.
Siddarth Sehgal, konsultant i analityk ds. opakowań w Global Data, komentuje: „EUDR jest prawdopodobnie jednym z najbardziej konsekwentnych i szeroko zakrojonych działań UE w zakresie zrównoważonego rozwoju, ponieważ jego wpływ nie będzie ograniczony tylko do firm z siedzibą w Unii Europejskiej. Firmy spoza niej, eksportujące do UE lub prowadzące działalność na jej terenie, również będą musiały przestrzegać tych przepisów. Na przykład rolnik uprawiający kakao w Kolumbii będzie musiał spełnić wymogi EUDR, jeśli sprzedaje je firmie, która wykorzystuje jego produkty do wytwarzania czekolady sprzedawanej następnie w UE. W związku z tym każda firma, niezależnie od jej lokalizacji, która handluje określonymi towarami i chce prowadzić działalność w UE, będzie musiała przestrzegać EUDR.
Według agencji Eurostat w krajach Unii Europejskiej mieszka ponad 448,7 mln osób, co stanowi jeden z największych rynków konsumenckich na świecie. Cele EUDR wpisują się w poglądy wielu spośród Europejczyków, którzy przy dokonywaniu decyzji zakupowych biorą pod uwagę kwestie środowiskowe (w skali globalnej 76% konsumentów uważa, że cechy „zrównoważone/przyjazne dla środowiska” są „niezbędne/preferowane” przy podejmowaniu decyzji o zakupie produktu).
Wpływ EUDR na firmy opakowaniowe
EUDR dotyczy przede wszystkim towarów i produktów związanych z wylesianiem. Chociaż rozporządzenie nie jest bezpośrednio skierowane do sektora opakowaniowego, może pośrednio wpływać na niektóre rodzaje opakowań, do produkcji których wykorzystuje się określone surowce. Mowa tu m.in. o opakowaniach z papieru i tektury, pochodnych oleju palmowego i gumy stosowanej do uszczelnień, uszczelek i rękawic ochronnych używanych w procesie pakowania, a także bydła, które dostarcza skóry.
Opakowania z papieru i tektury są ważnym rodzajem opakowań w Europie. W 2023 r. firmy działające w sektorach pakowanych towarów konsumpcyjnych (w tym żywności, napojów, artykułów gospodarstwa domowego, kosmetyków i produktów do pielęgnacji zwierząt domowych) sprzedały 129 mld opakowań jednostkowych. Zdaniem Global Data ten obszar ma rosnąć w tempie 0,16% CAGR w latach 2022-2028.
Wspomniane rodzaje opakowań są pozyskiwane z drewna, jednego z surowców podlegających rozporządzeniu EUDR, dlatego firmy produkujące opakowania papierowe i tekturowe będą musiały upewnić się, że drewno wykorzystane w ich opakowaniach nie jest pozyskiwane z obszarów wylesianych.
Zgodność z EUDR
Aby zachować zgodność z EUDR, firmy muszą przestrzegać obowiązkowej sprawozdawczości dotyczącej należytej staranności w odniesieniu do towarów i łańcucha dostaw, w ramach którego działają. Należy ją przedłożyć jako część oświadczenia o należytej staranności w ramach dyrektywy w sprawie należytej staranności w zakresie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw (CSDD). Obejmuje ono obowiązek gromadzenia wyczerpujących informacji w celu udowodnienia identyfikowalności produktu na drodze zapewnienia danych GPS na temat dostawców, nabywców i działek ziemi oraz wykazanie, że towary nie mają związku z wylesianiem, bowiem produkt nie zawiera materiałów lub składników pochodzących z gruntów wylesionych lub zdegradowanych po 31 grudnia 2020 r.
EUDR określa kilka działań, które należy podjąć w przypadku niezgodności. Karą może być grzywna w wysokości 4% rocznego obrotu firmy w Unii Europejskiej. Firmom grozi również konfiskata ich produktów i/lub dochodów. Firmy, wobec których zastosowano środki niezgodności, będą musiały opublikować szczegóły incydentów na stronie internetowej Komisji Europejskiej. Może to skutkować poważną utratą reputacji. Informacja, że przedsiębiorstwo naruszyło przepisy EUDR, może być szczególnie bolesna dla tych firm, które promują się na podstawie zielonych wartości.
Sehgal dodaje: EUDR ma istotne konsekwencje dla firm handlujących w Unii Europejskiej, a dostawcom opakowań kończy się czas na zaplanowanie i wdrożenie strategii zgodności. Jedną z konsekwencji może być wzrost kosztów przestrzegania przepisów (…), co jeśli zostanie przeniesione na konsumentów, może okazać się czynnikiem inflacyjnym w niektórych krajach UE. Dokładny wpływ na konsumentów będzie zależał od wielu czynników, w tym od tego, w jaki sposób firmy zdecydują się zareagować na rozporządzenie i jak będzie ono egzekwowane. Jednakże, biorąc pod uwagę niedawne doniesienia prasowe, potwierdzające, że czołowi światowi naukowcy zajmujący się klimatem spodziewają się, że globalne ocieplenie znacznie przekroczy obecny cel 1,5 °C, zatrzymanie i odwrócenie wylesiania pozostaje priorytetem dla naszej planety.
Opracowano na podstawie materiałów firmy Global Data
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
