Dane produkcji towarów paczkowanych, opakowań i maszyn do pakowania i konfekcjonowania są bardziej optymistyczne w perspektywie średniookresowej. Z kolei prognozy inwestycyjne notują wyraźny wzrost. Prognozy dotyczące rentowności operacyjnej producentów wydają się bardziej stabilne, zaś eksport zyskuje na wartości.
Redukcja kosztów pozostaje kluczowym czynnikiem innowacji, która z kolei koncentruje się na możliwościach recyklingu materiałów, wykorzystywaniu materiałów odzyskiwanych do produkcji, jak również na praktyczności i funkcjonalności materiałów. Przepisy prawa są główną siłą napędową innowacji w sektorze produktów ochrony zdrowia, tak jak przyspieszenie tempa wprowadzania produktów na rynek jest siłą napędową innowacji branży kosmetycznej, zaś ograniczenie opakowań dla produktów jednostkowych oraz opakowań zbiorczych wydają się osiągać swoje maksimum jako osie napędowe innowacji we wszystkich sektorach.
Oprócz wysiłku związanego ze zmniejszeniem ilości opakowań wprowadzanych do sprzedaży pojawiło się nowe wyzwanie: optymalizacja opakowań dla logistyki wewnętrznej. Biorąc pod uwagę próby uzyskiwania jak najmniejszej ilości odpadów, optymalizację zużywania surowców pierwotnych i energii w całym procesie wytwarzania i wykorzystywania opakowań oraz stosowanie wielu możliwości powtórnego wykorzystania materiałów, sektor opakowań jest bardzo zaangażowany w gospodarkę okrężną.
Utworzone w 2005 roku przez targi EMBALLAGE „l’Observatoire de l’Emballage”, czyli Obserwatorium Opakowań, stanowi błyskawiczne odzwierciedlenie ocen wystawianych przez kluczowych przedstawicieli branży przemysłu krajowego. Ankieta została przeprowadzona on-line w październiku 2013 roku i uzyskała 732 odpowiedzi od przedstawicieli firm użytkujących i kupujących opakowania (48%), producentów opakowań (36%) oraz producentów i dystrybutorów maszyn i urządzeń do pakowania i konfekcjonowania.
Perspektywy produkcyjne: bardziej optymistyczna wizja w 2013 roku
83% nabywców opakowań, ze wszystkich uwzględnionych sektorów, przewiduje wzrost lub stabilizację produkcji (w porównaniu do 79% w 2012 roku). 53% z nich przewiduje wzrost swojej produkcji; 63% podziela tę opinię w sektorze spożywczym (z wyłączeniem napojów), co stawia ten sektor na szczycie listy w 2013 roku, przed sektorem produktów ochrony zdrowia/farmaceutyków i kosmetyków/produktów higienicznych/perfum (który był na szczycie w 2012 r., z 69% opinii o wzroście produkcji).
W porównaniu z rokiem 2012 większa liczba producentów opakowań stawia na wzrost (52% w stosunku do 49%) lub stabilizację swojej produkcji (32% w stosunku do 30%). Zmiana ta ma uzasadnienie w bardziej optymistycznych perspektywach dotyczących rentowności operacyjnej: określanej jako niska tylko dla 27% producentów (wobec 43% w 2012 r.) i stabilna dla 49% spośród nich (wobec 42% w 2012 r.). Wizja ta jest najbardziej optymistyczna od 3 lat.
Perspektywy inwestycyjne są także oceniane z optymizmem. Respondenci dwa razy częściej przewidują wzrost inwestycji (32%) niż ich spadek (15%), a także wypowiadają się bardziej optymistycznie niż w 2012 roku. W większości przypadków perspektywy te są postrzegane jako stabilne (53%); oceny w zakresie zatrudnienia pozostają ostrożne dla 64% respondentów, którzy polegają na stabilności swoich firm.
Producenci i dystrybutorzy sprzętu do pakowania i konfekcjonowania również liczą na wzrost produkcji o 47% w średnim okresie (wobec 37% w 2012 r.), zaś 14% nie potrafi określić tendencji.
Sytuacja ulega poprawie również w zakresie perspektyw inwestycyjnych, które powinny być stabilne dla 57% respondentów (wobec 47% w 2012 r.), nawet biorąc pod uwagę 17% opinii (wobec 25% w 2012 r.), że inwestycje będą niższe.
Poprawa wynika także z rozwoju zatrudnienia, którego wzrost będzie możliwy dla 32% dostawców, natomiast tendencję spadkową w zatrudnieniu przewiduje tylko 15% spośród nich (odpowiednio 18 i 23% w 2012 r.).
Naciski na ceny surowców pierwotnych wydają się słabnąć
Jeśli w sumie 47% nabywców opakowań oczekuje wzrostu cen, odsetek ten jest dużo niższy niż w dwóch poprzednich latach: 54% w 2012 r. oraz 62% w 2011 r. 7% spośród nich oczekuje wzrostów cen powyżej 5%, zaś w roku 2012 odsetek ten był dwa razy większy (14%).
Oficjalne ceny surowców pierwotnych z pewnością rosły mniej w 2013 roku niż w 2012, ale wydaje się, że 73% przedsiębiorstw konfekcjonujących towary nadal redukuje koszty, co jest głównym czynnikiem rozwoju i innowacji. Wpływ wspomnianych prognoz jest bardzo niski na część rynku kupowanych materiałów opakowaniowych, zwłaszcza na materiały z włókien celulozowych, które nadal stanowią 49% kupowanych materiałów.
Perspektywy wielkości zakupów również są bardziej optymistyczne: za stabilne uważa je 41% respondentów (w stosunku do 37% w 2012 r.), zaś wzrostowe dla 41% respondentów (to podobny wynik do tego z 2012 r.).
Recykling wzmaga innowacje
Trzema głównymi obszarami innowacji dla nabywców we wszystkich sektorach pozostają: recykling materiałów i korzystanie z materiałów pochodzących z recyklingu, ergonomia, praktyczność i funkcjonalność opakowań oraz właściwości ochronne i transportowe. Wyniki odnotowane w pierwszych dwóch pozycjach wynoszą o 3 i 4 punkty procentowe więcej niż w 2012 roku. Główne zmiany dotyczą: ponownego wykorzystania opakowań (36% odpowiedzi wobec 31% w 2012 r.), a zwłaszcza zniesienia opakowań zbiorczych, które, z 29% głosów (wobec 41% w poprzednim roku), spadły z 4. na 9. miejsce w klasyfikacji.
Dane te pokazują wzrost w branży użytkowników opakowań, którzy po wprowadzeniu ograniczeń i redukcji stosują coraz więcej materiałów z odzysku, przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa żywności, a teraz rozszerzają swoje działania na cały łańcuch dostaw, zwłaszcza na logistykę wewnętrzną w zakresie zarządzania wewnętrznym przepływem zapakowanych towarów.
Ciekawe zjawiska można zaobserwować w sektorze użytkowników opakowań. Oś funkcjonalności/praktyczności jest priorytetem dla dóbr produkcyjnych i dóbr pośrednich, zaś wzornictwo (obraz, grafika, efekty materiałowe) stają się główną osią dla kosmetyki i zajmują 3. miejsce w branży spożywczej, z wyłączeniem napojów. Przechowywanie produktów figuruje w pierwszej trójce sektora produktów ochrony zdrowia, zaś ponowne wykorzystanie opakowań jest nadreprezentowane w sektorze dóbr produkcyjnych.
Oprócz redukcji kosztów (wiodąca opinia podzielana przez wszystkich respondentów), siły napędowe inwestycji różnią się w poszczególnych sektorach.
Redukcja kosztów jest siłą napędową rozwoju i innowacji dla 73% nabywców ze wszystkich badanych sektorów, co stanowi wynik o 20 punktów procentowych wyższy niż w przypadku drugiego czynnika, czyli aktów prawnych i przepisów normalizacyjnych (52%). Recykling materiałów zajmuje 3. pozycję (45%), po nim następują redukcja u źródła i eko-koncepcja z 41% odpowiedzi respondentów (wobec 43% w 2012 r.). Natomiast zrównoważony rozwój i CSR są czynnikami rozwoju tylko dla 34% respondentów (wobec 37% w poprzednim roku). Przyspieszenie wprowadzenia na rynek stanowiło 32% odpowiedzi (w stosunku do 27% w 2012 r.).
Redukcja kosztów jest również główną siłą napędową innowacji dla 68% producentów opakowań i wyprzedza: recykling materiałów – 42%; zastosowanie nowych materiałów – 32%; redukcję u źródła – 31% (wobec 38% w 2012 r.) i zastosowanie nowych technologii (także 31%).
Wszystkie odpowiedzi nabywców i producentów opakowań, według poszczególnych sektorów, wskazują, że redukcja kosztów jest wszechobecna (i wiodąca we wszystkich sektorach).
Eksport, potwierdzone źródło dochodów i rozwoju
Producenci opakowań realizują średnio 22% obrotów poza granicami Francji (stabilny odsetek w stosunku do 2012 r.), podczas gdy producenci i dystrybutorzy sprzętu osiągają 24% (wobec 22% w 2011 r.). 4
0% producentów opakowań szacuje, że ich eksport wzrośnie, natomiast na wzrost eksportu liczy 55% producentów sprzętu. Wśród krajów, do których kierowany jest eksport, wymieniane są przede wszystkim kraje Północnej Afryki, Niemcy, a następnie Belgia.
Przemysł opakowań jest bardzo zaangażowany w gospodarkę okrężną
W tegorocznej ankiecie adresowanej do specjalistów branży opakowań pojawiło się nowe pytanie dotyczące gospodarki okrężnej. O tej koncepcji, promującej świat bez odpadów i z minimalnym zużyciem surowców pierwotnych, 85% respondentów mówi, że dotyczy ona zwłaszcza wykorzystania i/lub przetwarzania materiałów odzyskiwalnych i poddanych recyklingowi, co jest stale praktykowane.
66% z nich myśli także, że w praktyce pozwoli to na zmniejszenie obszarów zasięgu dostaw i rozwój miejscowej logistyki. To ostatnie stwierdzenie jest szczególnie podkreślane poprzez inicjatywy takie jak: zastosowanie wspólnego transportu opakowań, aby wyeliminować powroty na pusto; tworzenie nowych centrów logistycznych, które zmniejszają odległość do konsumentów; preferowanie dostawców zlokalizowanych w bliższej odległości; poprawa niezawodności elementów maszyn w celu ograniczenia i/lub zniesienia usług posprzedażowych.
Wizja gospodarki okrężnej jest również opisywana jako sposób redukowania zużycia materiałów i energii w poszczególnych etapach cyklu życia produktu: od koncepcji do końca jego trwania i jeśli, jak to precyzuje jeden z dostawców urządzeń: „wytwarzanie maszyn do przetwarzania i konfekcjonowania nie może obecnie dostosować się do wprowadzania materiałów z odzysku, ich skuteczność pozwala na lepsze wykorzystanie zasobów.”
Metodyka badania:
Badanie przeprowadzone on-line w październiku 2013 r. we Francji na próbie 732 respondentów, z udziałem 357 w grupie kupujących opakowania, 266 producentów opakowań oraz 109 producentów i dystrybutorów maszyn i urządzeń do pakowania i konfekcjonowania. Badanie dla Międzynarodowych Targów EMBALLAGE zrealizowała Grupa COMEXPOSIUM.
