Piotr Dobrołęcki
Przedstawiając coroczny przegląd sytuacji w segmencie opakowań giętkich ze szczególnym uwzględnieniem produktów z udziałem folii aluminiowej powracamy do konstrukcji tekstu, jaki prezentowaliśmy w poprzednich latach. W pierwszej części przedstawimy więc największego krajowego producenta opakowań giętkich i jednocześnie jedynego producenta folii aluminiowej, czyli Grupę Kęty S.A., a konkretnie jedną z części tej Grupy, czyli spółkę Alupol Packaging S.A. W części drugiej dokonamy przeglądu w wybranych branżach, które są odbiorcami opakowań giętkich.
Powód takiego układu tekstu jest dość prozaiczny, gdyż wynika z ograniczonej dostępności informacji i źródeł. Jak wielokrotnie o tym pisaliśmy w poprzednich latach, spośród producentów opakowań giętkich jedynie giełdowa spółka Grupa Kęty S.A. w wystarczającej mierze udostępnia informacje o swojej działalności, na tyle obszerne, że można na tej podstawie podjąć się analizy i zaprezentować poniższy opis. Z drugiej strony można też podjąć się analizy najważniejszych tendencji na wybranych rynkach odbiorców, wykorzystując jedynie dane prezentowane publicznie –w mediach ogólnych i profesjonalnych, zarówno drukowanych, jak i elektronicznych, w tym szczególnie cenne są coraz szersze informacje dostępne na stronach internetowych.
Udany rok 2010 i pomyślne perspektywy
Rok ubiegły był bardzo korzystny dla Grupy Kęty S.A., największego producenta opakowań giętkich w Polsce. Z opublikowanych informacji wynikało, że w drugim kwartale sprzedaż wzrosła o kilka procent, podobnie jak też w trzecim kwartale „mimo wprowadzenia przez Kęty podwyżek cen wynikających ze wzrostu cen surowców, na przykład papieru i PET)”. Dariusz Mańko, prezes Grupy, poinformował w październiku ubiegłego roku o zwiększeniu sprzedaży „do największych koncernów” oraz o rozpoczęciu współpracy „z kawową marką Nescafe i (z firmami) lodowymi, między innymi z Nestle i Manhattan”. Nawiązano też współpracę z firmą McDonald. Prognozowano przy tym, że „przyszły rok będzie raczej stabilny” 1.
W roku 2010 cała Grupa Kęty S.A., której działalność oprócz folii aluminiowej i opakowań giętkich obejmuje również produkcję profili i systemów aluminiowych oraz wyrobów wyciskanych, osiągnęła 1,21 mld zł przychodów, 109,7 mln zł zysku operacyjnego i 90,4 mln zł zysku netto. Rok wcześniej było to odpowiednio 1,11 mld zł, 125 mln zł i 70,6 mln zł 2.
Na rok 2011 Grupa Kęty S.A. prognozuje przychody ze sprzedaży na poziomie 1,35 mld zł (wzrost o 12 proc. w stosunku do roku 2010) i 94,3 ml zł zysku netto, czyli o 4 proc. więcej niż w roku ubiegłym. Jak podano w oficjalnym komunikacie, Rada Nadzorcza na posiedzeniu 8 lutego bieżącego roku zatwierdziła budżet spółki i grupy kapitałowej na 2011 rok. Według Zarządu, wszystkie segmenty w 2011 roku odnotują wzrost przychodów ze sprzedaży, jednakże w przypadku Segmentu Opakowań Giętkich będzie on wynosił jedynie 2 proc., gdy dla innych segmentów planuje się wyższe wzrosty, aż do 50 proc. w Segmencie Usług Budowlanych. Łącznie Grupa Kapitałowa zamierza zwiększyć przychody ze sprzedaży o około 12 proc.
Planuje się wzrost eksportu w poszczególnych segmentach od 10 do 20 proc., a także „doskonalenie organizacji pod kątem obsługi klientów, w tym zarówno obszaru produkcji, jak i sprzedaży, a także serwisu posprzedażowego” oraz „rozwój oferty produktowej o nowe, innowacyjne rozwiązania dostosowane do potrzeb rynku”. Wydatki na inwestycje mają wzrosnąć o 12 proc. – ze 109,4 mln zł w roku ubiegłym do 134,4 mln zł w roku 2011.
W komentarzu do tych informacji podano, że prognozy na rok 2011 zostały przygotowane na podstawie kilku wskaźników, wśród których wymienia się cenę aluminium na poziomie 2400 USD/tonę. Na marginesie można tu dodać, że w marcu tego roku notowania aluminium pierwotnego na Londyńskiej Giełdzie Metali oscylowały wokół poziomu 2500 USD/tonę, a prognozy przewidywały utrzymanie podobnego poziomu przez dłuższy czas.
Segment Opakowań Giętkich
W Segmencie Opakowań Giętkich Grupy Kęty S.A. funkcjonują dwa powiązane ze sobą podmioty. Są to: Alupol Packaging S.A. (dawniej Alupol Sp. z o.o.) w Tychach i jej spółka-córka Alupol Packaging Kęty Sp. z o.o. (zakład produkcyjny). W skład zarządów tych spółek wchodzą: Rafał Lechowicz jako prezes zarządu i dyrektor generalny, Antoni Niemiec jako Członek Zarządu i dyrektor operacyjny oraz Tomasz Janik jako członek zarządu i dyrektor finansowy.
Od 1996 roku w Segmencie Opakowań Giętkich prowadzone są duże inwestycje w najnowocześniejsze urządzenia i technologie. W lutym tego roku spółka Alupol Packaging S.A. otrzymała zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Planowana jest tam inwestycja o wartości 32 mln zł, obejmująca halę produkcyjną z magazynem oraz biurowiec. Mają być zakupione linie produkcyjne
– linia wytłaczarkowa z rozdmuchem do produkcji wielowarstwowych folii tworzywowych i ich uszlachetniania oraz linia do laminacji. Przedsięwzięcie to wraz z realizowaną obecnie instalacją 10-kolorowej drukarki rotograwiurowej i urządzenia typu ekstruder tandem, na dostawę których zostały podpisane w kwietniu 2010 roku kontrakty z firmą Bobst Group Italia S.p.A., pozwoli na zwiększenie mocy produkcyjnych Segmentu Opakowań Giętkich –w poszczególnych asortymentach o około 15-20 proc. Nowa inwestycja pozwoli na stworzenie 4 nowych miejsc pracy, ale przede wszystkim zapewni utrzymanie 260 obecnych miejsc pracy 3.
Alupol Packaging S.A. w swoich materiałach podkreśla, że jest największym producentem opakowań giętkich w Polsce i jednym z największych w Europie. Swoje wyroby dostarcza głównie do potentatów w branży spożywczej – międzynarodowych koncernów, takich jak: Nestle, Unilever, Bonduelle czy Kraft Foods, a także współpracuje z dużymi przedsiębiorstwami działającymi na rynku lokalnym w branżach: koncentratów spożywczych, cukierniczej, tłuszczowej, mleczarskiej, farmaceutycznej i chemicznej. Wśród klientów wymieniane są również firmy: Dr. Oetker, Rieber & Son, Maspex Wadowice, Prymat, Mokate, Ontex oraz Perfetti van Melle.
Historia produkcji opakowań giętkich w Kętach sięga 1956 roku, kiedy w ówczesnych Zakładach Metali Lekkich „Kęty” powstał Wydział Walcowni Folii (aluminiowej). Od tego czasu zakład w Kętach jest jedynym producentem folii aluminiowej w Polsce. W roku 1970 została uruchomiona nowa walcownia
folii oraz wydział opakowań. Od 1992 roku ZML „Kęty” zostały przekształcone w spółkę akcyjną, która w 1996 roku zadebiutowała na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. W roku 1999 uruchomiono nowoczesną fabrykę opakowań giętkich Alupol w strefie ekonomicznej w Tychach, a w roku 2001 zmodernizowano walcownię folii w Kętach. W roku 2006 wybuchł pożar w fabryce opakowań w Kętach, którego skutki zostały
stosunkowo szybko usunięte i w tym samym okresie dokonano dywersyfikacji produkcji w dwóch niezależnych zakładach: w Kętach i w Tychach. Trzy lata później, w roku 2009 powstała firma Alupol Packaging Kęty Sp. z. o.o., która przejęła majątek Segmentu Opakowań Giętkich w Kętach, a następnie miało miejsce objęcie przez Alupol Sp. z o.o. 100 proc. udziałów w Alupol Packaging Kęty Sp. z o.o. W czerwcu ubiegłego roku przekształcono Alupol Sp. z o.o. w Alupol Packaging S.A.
Różnorodna oferta
W ofercie Segmentu Opakowań Giętkich przedstawiono 16 „możliwości produkcyjnych”, a mianowicie: nadruk rotograwiurowy do 10 kolorów, nadruk fleksograficzny do 8 kolorów, laminację rozpuszczalnikową i bezrozpuszczalnikową, laminację ekstruzyjną polietylenem, laminację mikrowoskiem i parafiną, produkcję folii aluminiowej, produkcję folii polietylenowej, metalizację folii z tworzyw sztucznych, wygniatanie (moletowanie)
folii aluminiowej i laminatów, produkcję owijek do lodów (rożków), produkcję etykiet termokurczliwych w postaci rękawa, nacinanie laserowe laminatów – system „easy open”, międzywarstwowy nadruk unikatowych kodów promocyjnych, produkcję gotowych torebek, produkcję cylindrów rotograwiurowych oraz produkcję form fotopolimerowych.
Zakład w Kętach produkuje folię aluminiową głównie do dalszego jej uszlachetniania, a także w postaci nieprzetworzonej do celów spożywczych – o grubościach od 0,006 do 0,100 mm na zmodernizowanej linii walcowniczej wyposażonej w automatyczne układy kontroli grubości i płaskości walcowanej folii. Folia spełnia kryteria UE w zakresie bezpośredniego kontaktu z żywnością.
Oferowana jest również uszlachetniona folia aluminiowa zarówno z nadrukiem, jak i bez nadruku oraz laminaty folii aluminiowej z papierem, które mogą być wygniatane w celu uzyskania dowolnego wzoru na powierzchni folii aluminiowej, dzięki czemu uzyskuje się oryginalny efekt wizualny. Laminaty takie dostarczane są jako opakowania do producentów kostek bulionowych oraz wafli w czekoladzie.
Zakład w Tychach jest największym w Polsce i w najbliższym regionie geograficznym producentem owijek do lodów typu „rożek” o różnej wysokości i kącie rozwarcia. Laminat zawierający folię aluminiową i papier powstaje „in Line” z drukiem wykonanym w technice rotograwiurowej, łącznie z wykrawaniem i zwijaniem blankietów.
Do pakowania żywności mrożonej oferowane są monofolie oraz laminaty zawierające folie: polietylenową, polipropylenową i poliestrową, w tym metalizowaną, a również drukowane są laminaty i monofolie polipropylenowe z cold seal'em do pakowania lodów na patyku oraz laminaty na membrany do lodów pakowanych w kartonowe kubki.
Produkowane są też wielokolorowe etykiety na opakowania tworzywowe lub szklane, w tym termokurczliwe etykiety wytwarzane w postaci rękawa typu sleeve, stosowane na butelki i słoiki.
Dla branży farmaceutycznej, chemicznej i kosmetycznej oferuje się szeroką gamę laminatów przeznaczonych do pakowania wyrobów sypkich, pylistych, płynnych i półpłynnych, które gwarantują szczelne zamknięcie produktu i chronią go przed niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych. Struktura laminatów opiera się na foliach: aluminiowej, polipropylenowej, polietylenowej, poliestrowej oraz papierze i ekstruzyjnie nakładanej warstwie polietylenu lub jego kopolimerów. Jak zaznacza producent, właściwie dobrane opakowanie zabezpiecza produkt także przed szybkim starzeniem się.
W branży cukierniczej oferuje się laminaty przeznaczone do pakowania jednostkowego lub zbiorczego. Do pakowania jednostkowego czekoladek, figurek czekoladowych, batonów, wafli i czekolady stosuje się folię aluminiową oraz laminaty dwuwarstwowe na jej bazie (również moletowane), które charakteryzują się dobrą pamięcią kształtu, natomiast do pakowania cukierków przeznaczone są folie tworzywowe skrętne. Podstawowym opakowaniem dla branży cukierniczej jest laminat dwuwarstwowy, zawierający folie polipropylenowe (w tym metalizowane) z opcjonalnie naniesioną warstwą cold seal'u.
W przemyśle mleczarskim i tłuszczowym wymaga się szczególnego zabezpieczenia przed czynnikami zewnętrznymi. Najlepszym materiałem zabezpieczającym produkt przed przenikaniem promieniowania słonecznego, wody i substancji lotnych oraz przeciwdziałającym wydostawaniu się tłuszczu na zewnątrz są opakowania wielowarstwowe zawierające folię aluminiową, papier, polietylen i mikrowosk. Dzięki takim opakowaniom produkt przez dłuższy czas zachowuje świeżość i aromat.
W ofercie znajdują się również „folie nakrywkowe” wykonywane w postaci laminatów zawierających folię aluminiową, papier, folię tworzywową metalizowaną i lakier termozgrzewalny. Laminaty te są powszechnie stosowane na wieczka do jogurtów, kefirów, śmietan itp. Na butelki z jogurtami oferuje się zadrukowaną folię termokurczliwą w postaci rękawa.
Produkowane są także opakowania dla branży koncentratów spożywczych, która obejmuje produkty w proszku, takie jak przyprawy do potraw, zupy, sosy, galaretki, budynie, kisiele, bitą śmietanę, żelatynę, cukier wanilinowy, proszek do pieczenia, ciasta w proszku, kaszki i kleiki dla dzieci, herbaty, kawy, cappuccino, napoje w proszku, kakao i czekoladę, herbatę w saszetkach, a także makaron, ryż, bakalie, kostki bulionowe, jak też produkty płynne: ketchup, musztardę, majonez i sosy do potraw.
Do pakowania koncentratów spożywczych oferuje się: laminat Triplex™ – PET/Al/PE, laminat Quatrex™ – Papier/PE/Al/PE lub Al/PE/Papier/PE, laminaty zawierające folię Al, papier, polietylen i mikrowosk, laminaty zawierające metalizowane tworzywa sztuczne i polietylen oraz laminaty dwuwarstwowe zawierające papier i polietylen.
Do pakowania szczególnie wymagających produktów, takich jak ketchup, majonez, musztarda czy sos sałatkowy (produkty tłuste o niskim pH) oferuje się bardziej wyrafinowane laminaty zawierające produkowane specjalistyczne folie polietylenowe. W zależności od składu pakowanego produktu mogą to być laminaty cztero-, trzy- i dwuwarstwowe. Do pakowania kawy, cappuccino, kakao i czekolady w proszku przewidziano laminaty zawierające folię polietylenową typu „peel”, mającą właściwości łatwego otwierania.
Odbiorcy opakowań giętkich – wybrane grupy
Dla wielu dziedzin gospodarki, które grupują odbiorców opakowań giętkich, prognozy na rok 2011 są pomyślne. Firmom pomoże, jak twierdzą eksperci, spadek bezrobocia i korzystny kurs euro. Tak ma być dla przykładu w branży spożywczej. Najlepsze perspektywy mają przetwórcy mleka, drobiu, producenci przypraw, żywności dietetycznej i artykułów dla niemowląt. Z drugiej strony za największe zagrożenia dla branży spożywczej eksperci uważają rosnące ceny produktów rolnych, a także możliwe umocnienie się złotego 4.
Łączna wartość sprzedaży żywności na polskim rynku w 2010 roku wyniosła 240 mld zł, a w ocenie firmy badawczej Euromonitor International w tym roku nastąpi dalszy wzrost. Z zestawienia tej firmy wynika, że największy wzrost sprzedaży w 2011 roku zanotowany zostanie w grupie batonów i przekąsek zawierających musli i płatki zbożowe. Wydatki na nie zwiększą się o 15,1 proc., do niemal 100 mln zł. Firma Euromonitor szacuje też, że w 2011 roku wydatki na słodycze na naszym rynku zwiększą się o 8,4 proc. – do około 8,7 mld zł. Ciągle jednak jeszcze spożycie słodyczy w Polsce jest znacznie niższe niż w Europie Zachodniej – statystyczny Polak zjada niecałe 5 kg słodyczy rocznie, około dwukrotnie mniej niż mieszkaniec Europy Zachodniej, co oczywiście zapowiada dalszy wzrost spożycia w następnych latach, chociaż na rok 2010 nie przewiduje się jeszcze zmiany w stosunku do roku poprzedniego. Ożywienie na rynku będzie widoczne dopiero w roku 2012 5. cdn
