Wytyczne Oceny Recyklowalności RecyClass (Design for Recycling Guidelines) to praktyczny dokument stworzony dla przemysłu tworzyw sztucznych w Europie, zapewniający wgląd w to, jak powinny być projektowane i produkowane opakowania zgodnie z zasadami recyklingu. Umożliwiają one ocenę szerokiej gamy opakowań z tworzyw sztucznych takich jak: butelki, tacki, pojemniki, folie, skrzynie i palety.
Wytyczne te są regularnie aktualizowane, by odpowiadać na najnowsze trendy i technologie w branży, stąd też ich aktualizacja na początku tego roku. W centrum tej nowelizacji znalazły się Wytyczne RecyClass oraz Protokoły Oceny Recyklingu (Recyclability Evaluation Protocols), które z kolei są niezbędne do przeprowadzania testów empirycznych.
Jak jest to realizowane w praktyce?
Podstawą dla wprowadzenia zmian w wytycznych są wyniki najnowszych badań naukowych, które pochodzą z analiz istniejących i nowych opakowań, jak i najnowocześniejszych technologii opakowaniowych. Każdego roku RecyClass przepro- wadza szereg testów, których zadaniem jest ocena, czy i w jakim stopniu dana technologia, opakowanie lub jego komponent są kompatybilne z procesami recyklingu mechanicznego.
W samym tylko 2022 roku RecyClass przeprowadził 15 kampanii testowych i wydał 50 Atestów Zdatności do Recyklingu. Ocenom recyklowalności poddano powszechnie występujące komponenty zarówno sztywnych, jak i giętkich opakowań z tworzyw sztucznych.
Dla przykładu przeprowadzone testy objęły między innymi ocenę zachowania polipropylenu w strumieniu recyklingu sztywnego polietylenu o dużej gęstości (HDPE), jak również wpływ HDPE w strumieniu PP. Analogicznie w ramach testów zbadano kompatybilność różnych rodzajów pokrywek do pojemników z polistyrenu. Z kolei w przypadku opakowań giętkich oceniano takie technologie jak kleje laminujące i bariery funkcjonalne. Wyniki tych testów znajdują odzwierciedlenie w RecyClass Design for Recycling Guidelines, które systematycznie są uzupełniane nowymi wnioskami.
Warto zaznaczyć, iż na podstawie przeprowadzonych testów w tym roku RecyClass wydał nowe wytyczne dla białych i naturalnych (bezbarwnych) pojemników z polistyrenu. Ponieważ białe opakowania mają wysoką wartość materiałową, zostało to dodatkowo odzwierciedlone w wytycznych dla „naturalnych i białych” pojemników z HDPE, PP i wspomnianego PS.
Podczas gdy zalecenia dotyczące projektowania pozostały takie same, zgodnie z nowymi wytycznymi białe opakowania powinny być poddawane recyklingowi w oddzielnym strumieniu niż opakowania o kolorze naturalnym.
Protokoły pod lupą
Ponadto kampanie testowe są prowadzone przez uznane, niezależne laboratoria, które z kolei bazują na Protokołach Oceny Recyklingu RecyClass. Protokoły te wprowadzają zharmonizowaną metodologię testowania zdatności do recyklingu danego opakowania lub technologii w określonym strumieniu recyklingu. Aby można było przeprowadzić analizę opakowania, potrzebny jest szczegółowy opis metodologii prowadzenia badań. To właśnie protokoły wyszczególniają, w jaki sposób przeprowadzić taką analizę. Te dokumenty również znalazły się pod lupą RecyClass. W tej kwestii RecyClass podjął działania mające na celu optymalizację procedur testowych zgodnie z procedurami Stowarzyszenia Recyklerów Tworzyw Sztucznych w USA (The Association of Plastics Recyclers in the US, APR), tak aby wypracować wspólną dla obu organizacji ocenę zdatności do recyklingu.
Głównym celem aktualizacji Protokołów była ich standaryzacja osiągnięta dzięki maksymalnej powtarzalności procedur. Zmiany te obejmują wyjaśnienia dotyczące warunków testowania i definicji, ale także dostosowanie do aktualnych praktyk w oparciu o informacje zwrotne od uznanych ośrodków badawczych RecyClass, firm członkowskich i recyklerów. Taka globalna współpraca to plus dla firm działających na obu kontynentach.
Harmonizacja i przygotowanie na nadchodzące zmiany legislacyjne w UE
RecyClass będzie kontynuował udoskonalanie wytycznych i zaleceń zgodnie z najnowszymi trendami rynkowymi priorytezując przy tym kompatybilność z recyklingiem. Takie podejście sprzyja innowacji technologicznej w dziedzinie opakowań, ale jednocześnie wymaga ich testowania przed wprowadzeniem do obiegu.
Zalecenia RecyClass będą niezmiennie opierać się na badaniach naukowych i wiedzy eksperckiej płynącej z całego łańcucha wartości, tak aby w możliwie szybki i skuteczny sposób były one wdrażane na rynek w całej Europie i aby przygotować branżę na zmiany nadchodzące w zawiązku z procedowanym projektem Rozporządzenia w Sprawie Opakowań i Odpadów Opakowaniowych. Projekt ten bowiem, w ramach zwiększania recyklowalności opakowań wprowadzanych na rynek UE, wprowadzi klasyfikację zdatności do recyklingu – na rynek będą mogły być wprowadzane tylko te opakowania, które będą uznane za recyklowalne.
Poziom zdatności do recyklingu będzie w praktyce weryfikowany za pomocą metodologii opracowanej zgodnie z kryteriami wytycznych projektowania dla recyklingu dla poszczególnych kategorii opakowań, podobnie do tego, jak obecnie proponuje to RecyClass.
Transparentność – zasada przewodnia RecyClass
Najnowsze wytyczne i zaktualizowane protokoły można znaleźć na stronie internetowej RecyClass. Aby dodatkowo zapewnić przejrzystość stojącą za zaleceniami RecyClass dla przemysłu tworzyw sztucznych, dostępne są również Wewnętrzne Zasady RecyClass (RecyClass Internal Rules) oraz Zarządzanie Jakością i Procedury Zatwierdzania Recyklowalności (Quality Management and Procedures for Recyclability Approvals), które wyjaśniają proces decyzyjny. Ponadto wszelka dokumentacja odnosząca się do metodologii czy też dokumentów roboczych jest również udostępniona.
W pełni cyrkularne tworzywa sztuczne
Transformacja tworzyw sztucznych, tak by były one w pełni cyrkularne, jest nieuchronna. Wdrożenie zasad projektowania z myślą o recyklingu jest kluczowe dla poprawy zdatności opakowań do recyklingu, ułatwienia poprawnego sortowania odpadów, a w rezultacie podniesienia jakości recyklatu i poziomu recyklingu opakowań – wspierając tym samym przejście na GOZ.
RecyClass to inicjatywa, ale też narzędzie, które proponuje gotowe rozwiązania dla branży tworzyw sztucznych w Europie, by pomóc jej w tej transformacji. RecyClass oferuje również porady dotyczące możliwości poprawy designu opakowań oraz certyfikacje zgodne ze standardami europejskimi.
Ogólnoeuropejski zasięg
RecyClass to scentralizowany, ogólnoeuropejski hub cyrkularnych tworzyw sztucznych. Poza rozwiązaniami dla projektowania tworzyw sztucznych zgodnie z zasa- dami recyklingu inicjatywa RecyClass opracowała również certyfikaty procesów recyklingu oraz certyfikaty identyfikowalności zawartości poddanej recyklingowi dla praktycznie wszystkich produktów z tworzyw sztucznych.
Programy te są zgodne z wymogami oceny zgodności opisanymi w normie ISO 17065, jak również oficjalnymi programami audytowymi Circular Plastic Alliance.
Emilia Tarłowska
Dyrektorka ds. publicznych i komunikacji
Plastics Recyclers Europe
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
