Zdaniem firmy badawczej Smithers ewolucja koncepcji sklepów detalicznych oraz ekspansja gospodarek rozwijających się będą zwiększać popyt na opakowania przeznaczone do sprzedaży detalicznej (retail-ready packaging, RRP) oraz opakowania gotowe na półkę (shelf-ready packaging, SRP).
Najnowszy raport rynkowy Smithers, zatytułowany „Przyszłość opakowań przeznaczonych do sprzedaży detalicznej do 2024 roku” (The Future of Retail-Ready Packaging to 2024) ocenia, że w 2024 roku wartość globalnego rynku RRP wzrośnie z 60 mld dolarów w 2019 roku do przeszło 77 mld dolarów, co oznacza 5,2% średnioroczny wzrost w okresie najbliższych 5 lat.
Opakowania do sprzedaży detalicznej podlegają nieustannej ewolucji. Początkowo były to proste tacki z tektury falistej w folii kurczliwej, z czasem jednak ich koncepcja rozwinęła się i dzisiaj składają się na nie coraz bardziej wyrafinowane pomysły i projekty, których celem jest przyciągnięcie uwagi klienta w sklepie. Wzrost segmentu będzie napędzany przez zmiany demograficzne oraz ekspansję sprzedaży w zachodnim stylu na coraz szerszą skalę; taki sam wpływ będzie miała również ewolucja koncepcji sklepów detalicznych i dyskontowych.
Azja i Pacyfik na czele
Kluczową rolę w rozwoju formatu opakowań RRP będą odgrywać kraje rozwijające się i gospodarki w okresie przejściowym, przede wszystkim z obszaru Azji i Pacyfiku, których ilościowy popyt na takie rozwiązania wyniesie do 2024 r. 4,5 mln ton – blisko połowę światowego zapotrzebowania (9,1 mln ton). Rynki zachodnie o zaawansowanym poziomie rozwoju zanotują wzrosty poniżej średniej szacowanej dla najbliższej pięciolatki. Na ich tle wyróżnią się kraje Ameryki Południowej i Środkowej, odpowiedzialne za produkcję 1,7 mln ton opakowań RRP.
Z punktu widzenia odbiorców opakowań przeznaczonych do sprzedaży detalicznej w 2018 r. dominowali dostawcy świeżych produktów, nabiału oraz wyrobów piekarniczych (ponad połowa całkowitego wolumenu). Nie zmieni się to w nadchodzących kilku latach; jedyną spodziewaną przez autorów raportu Smithers zmianą będzie lekki wzrost rynkowego udziału opakowań RRP na produkty niespożywcze do 2024 r.
Największe przyrosty w tym okresie zanotują sektory żywności mrożonej oraz środków czystości (średniorocznie – odpowiednio – 8,1% i 6,9%), podczas gdy najmniejsze dotkną żywności dla zwierząt (2,51% CAGR) oraz konserwowej (2,58%).
Formaty opakowań
Największy rynkowy popyt na opakowania RRP w 2018 r. dotyczył pudełek sztancowanych (55% ilościowo) oraz opakowań z tworzyw sztucznych (niespełna 25%). Do 2024 r. oba formaty utrzymają swoje pozycje, przy czym główna zmiana dokona się między tackami pakowanymi w folie kurczliwe a opakowaniami z atmosferą modyfikowaną. Popyt na te pierwsze będzie bardzo ograniczony (na poziomie 1,8% CAGR), ze spadkami notowanymi w Europie Zachodniej, USA, Kanadzie i Japonii – i nieporównanie niższy w porównaniu z opakowaniami MAP, które do 2024 będą notować poziom 10,1% CAGR ilościowo, co w liczbach bezwzględnych oznacza wzrost z 2,44 mln ton w 2019 r. do 3,93 mln ton w 2024 r.
Ostrogi i bariery wzrostu
Przy uwzględnieniu zmian w oczekiwaniach klientów końcowych, które będą następować do 2024 r., raport wymienia następujące kluczowe czynniki rozwoju i bariery stojące przed globalnym sektorem opakowań RRP:
– Trendy sprzedaży detalicznej: zalety formatów opakowań typu RRP i SRP pozostaną w zasadzie takie same zarówno dla sprzedawców, jak i właścicieli marek, jednak zastosowanie nowych technologii pozwoli wzmocnić je w prognozowanym okresie.
– Sklepy typu convenience (nieduże sklepy blisko miejsca zamieszkania) oraz dyskontowe – sklepy convenience i sieci supermarketów dyskontowych zyskują na popularności w lepiej rozwiniętych gospodarkach. Standardowy układ wnętrza oraz tradycyjnie ograniczona obsługa wpływają korzystnie na sprzedaż opakowań przeznaczonych do sprzedaży detalicznej, nawet jeśli – w niektórych przypadkach – są one niezbyt wyrafinowane pod względem wyglądu czy jakości.
– „Westernizacja” zakupów żywności w krajach rozwijających się – wśród krajów o gospodarkach modelu przejściowego Chiny w największym stopniu przysposabiają zachodnie zwyczaje zakupowe. Wielu dostawców reaguje na ten fenomen rozszerzając swoją ofertę o kolejne produkty z krajów Zachodu.
– Interaktywność – opakowania przeznaczone do sprzedaży detalicznej odgrywają ważną rolę w tworzeniu i wzmacnianiu wizerunku marki oraz jej przekazu. W efekcie właściciel marek zyskuje szansę na interakcję z odbiorcą swoich produktów, zarówno na poziomie wizualnym (odbioru zmysłowego), jak i technologicznym. Innowacje w obszarze druku cyfrowego oraz systemów uszlachetniania opakowań zapewniają wiele możliwości dopasowywania zawartości do konkretnych wydarzeń, lokalizacji sklepów lub preferencji konsumenckich.
– Standaryzacja półek sklepowych i formatów opakowań – skuteczność opakowaniowych systemów RRP wzmacnia wykorzystanie paczek w ujednoliconych wymiarach, dzięki którym skraca się czas narządu maszyn, zmniejsza liczbę wariantów wycinania oraz – w konsekwencji – usprawnia wydajność pracowników sklepów detalicznych.
– Opakowania RRP przyspieszają wdrażanie opakowań giętkich – coraz więcej sieci sklepowych decyduje się na rezygnację ze stosowania listew z kołkami do wieszania torebek i wdraża w ich miejsce giętkie opakowania gotowe do sprzedaży detalicznej, które ograniczają koszty pracy.
– Popyt na rozwiązania przyjazne dla środowiska – konsumenci oczekują od dostawców marek, że będą szczerze informować ich o swych działaniach proekologicznych oraz wpływie ich produktów na klimat i środowisko naturalne.
– Internet i handel w sieci – rosną skala zakupów w sieci i popularność handlu internetowego, co w oczywisty sposób negatywnie odbija się na popularności opakowań RRP, które tracą odbiorców w miarę spadku liczby klientów w „prawdziwych” sklepach.
Na podstawie materiałów firmy Smithers opracował TK