26. Sympozjum Poligraficzne firmy Chespa tradycyjnie odbyło się w hotelu Arkas w Prószkowie, mieszczącym się niedaleko siedziby firmy w Choruli, w okolicach Opola. Spotkanie poświęcone w głównej mierze zrównoważonym rozwiązaniom i ekoprzyszłości opakowań przyciągnęło liczną, ok. 460-osobową grupę gości, którzy mieli okazję wysłuchać interesujących wystąpień wyjątkowych prelegentów.
Działająca na rynku od 1991 roku Chespa osiągnęła swoją obecną międzynarodową renomę – w tej chwili posiada 18 spółek w siedmiu krajach świata – dzięki zaangażowaniu, skupieniu na jakości i solidności oraz wykorzystaniu najnowocześniejszych technologii. Dzisiaj zatrudnia 750 pracowników i notuje obroty w wysokości 140 mln euro, produkując farby graficzne i lakiery do fleksodruku, rotograwiury i druku cyfrowego, klisze fotopolimerowe, wykrojniki płaskie i rotacyjne, a także oferując usługi przygotowalni graficznej i obróbki repro.
Chespa przywiązuje ogromną wagę do kwestii zrównoważonego rozwoju. Stale inwestuje w nowoczesne obiekty, inteligentne, ekologiczne rozwiązania, energooszczędne linie produkcyjne oraz projekty badawczo-rozwojowe związane z wykorzystaniem materiałów odnawialnych. W ten sposób ogranicza zużycie energii, wody, zmniejsza ilość odpadów wysyłanych na wysypiska, a także zwiększa bezpieczeństwo pracowników dzięki zastosowaniu zautomatyzowanych linii i robotów.
Jeden mail, by zazielenić planetę
W tym roku temat zrównoważonego rozwoju w produkcji poligraficznej był osią tematyczną większości wystąpień prelegentów. Odniósł się do niego także Marek Siekiera, prezes zarządu Chespa, w swoim słowie wstępnym otwierającym sympozjum. Powrócił w nim do tegorocznych targów drupa, w których uczestniczyła również jego firma. Przypomniał, że ekologia i redukcja śladu węglowego były głównymi – obok druku cyfrowego i hybrydowego oraz cyfryzacji i robotyzacji procesów z wykorzystaniem sztucznej inteligencji – tematami imprezy w Düsseldorfie. Ponieważ AI odgrywa coraz większą rolę w naszym życiu, to właśnie u niej poszukałem odpowiedzi na pytanie, jak digitalizacja wpływa na poziom emisji CO2. I oto ciekawostka: każdy mail, który wysyłamy do klientów, przyczynia się do wzrostu emisji dwutlenku węgla średnio o 4 g – taki jest ekwiwalent energii wykorzystywanej przez komputer, serwery, sieć itd. Te 4 g to mniej więcej tyle, ile emituje samochód, przejeżdżając 30 m. Czy to dużo? National Geographic obliczył, że gdyby każdy Anglik powstrzymał się od wysłania jednego maila dziennie, Wielka Brytania w skali roku zmniejszyłaby emisję CO2 o 16,5 tys. ton – podkreślił Marek Siekiera.
Przyznał, że jego firma czyni wiele, by ograniczać swój ślad węglowy: jej pracownicy nie tylko ograniczają ruch w sieci do niezbędnego minimum, lecz także kompresują załączniki przed wysyłką, a nawet archiwizują mniej potrzebne pliki. To wszystko jest elementem naszej działalności w Chespa. Staramy się dbać o środowisko w każdy możliwy sposób. Jednym z przykładów może być nowoczesna, zrobotyzowana linia do produkcji form fleksodrukowych, zainstalowana niedawno w naszym zakładzie, gwarantująca najwyższą powtarzalność produkcji, eliminująca ludzkie błędy i emisję rozpuszczalników do atmosfery, a także przyspieszająca cykl produkcyjny przy zapewnieniu najwyższej jakości – zakończył swoje wystąpienie.
Papiery przyszłości i powłoki z biotworzyw
Marek Motylewski z Mondi skoncentrował się na temacie papierów hybrydowych – łączących zalety włókien pierwotnych i pochodzących z odzysku – jako przyszłości opakowań. Korzystając z papieru, stajemy po dobrej stronie mocy: dzięki recyklingowi możemy wprowadzać go do ponownego obrotu nawet kilkadziesiąt razy, a po zużyciu zastosować na wiele innych ekologicznych sposobów: wykorzystać jego energię spalania, skompostować albo zamienić w biogaz.
Papiery hybrydowe to optymalne połączenie warstw z włókien pierwotnych (gładkich i białych, a zatem łatwych do zadruku) oraz makulaturowych (przyjaznych dla środowiska); to wszystko czyni z nich idealne połączenie trwałości, wytrzymałości, opłacalności i możliwości zadruku. Jak podkreślał Marek Motylewski, to niezwykle istotne w czasach, gdy konsumenci, dokonując wyboru produktów, przykładają coraz większą wagę do ich ekologicznego charakteru.
Prezentując zrównoważoną ofertę Mondi, poświęcił kilka minut swej prelekcji papierom do tektury falistej SmartKraft, papierom hybrydowym HSB2 na pudła zbiorcze do pakowania bananów (z prawie 50-proc. zawartością włókien makulaturowych), a także innowacyjnym rozwiązaniom w rodzaju papierów powlekanych nanocząsteczkami dwutlenku krzemu (dzięki którym ich powierzchnia zyskuje odporność na wilgoć) oraz innymi metalami zapewniającymi m.in. poprawę własności optycznych, wytrzymałości, dodatkowe własności barierowe i ochronę przed drobnoustrojami.
Doktor Katarzyna Dziubek z Chespa podjęła temat „Powłoki barierowe dla opakowań papierowych jako alternatywa dla laminacji podłoży papierowych za pomocą folii z tworzywa sztucznego”. Podkreślając potencjał papieru jako zrównoważonego materiału opakowaniowego, zwróciła uwagę na jego zasadniczą wadę: ograniczone własności barierowe. Naukowcy pracują nad zrównoważonymi rozwiązaniami, takimi jak zastąpienie tradycyjnych tworzyw sztucznych biotworzywami, i to właśnie one mogą stać się punktem wyjścia do opracowania nowych powłok barierowych o zwiększonym udziale surowców odnawialnych – a tym samym przyczyniających się do wzrostu poziomu recyklowalności opakowań papierowych, ich kompostowania i biodegradacji – mówiła prele- gentka. Jej zdaniem najpopularniejsze obecnie powłoki barierowe na bazie żywic syntetycznych, utrudniające lub uniemożliwiające odzysk opakowań papierowych w strumieniach odpadów papierowych, będą stopniowo zastępowane przez dwa inne rozwiązania: powłoki barierowe bazujące na biomonomerach (o średniej zawartości do 50% tego surowca) oraz powłoki na bazie żywic naturalnych.
W ofercie firmy Chespa znajdują się ekologiczne powłoki o różnych właściwościach barierowych. Jako przykład podała powłokę barierową FlexiLack FX Barrier: wysokowydajną, metalizowaną folię kompostowalną, która składa się z czterech warstw: folii
celulozowej pokrytej od góry i od dołu specjalistyczną powłoką z górną warstwą metalizowanej powierzchni nadającej się do zadruku. Łączy ona w sobie doskonałe właściwości optyczne ze zwiększoną barierowością i właściwościami typu deadfold.
Docelowe zastosowania obejmują opakowania typu twist wrap i flow wrap dla wyrobów cukierniczych, piekarniczych i produktów niespożywczych. To właśnie ten rodzaj bariery firmy Chespa został wykorzystany przy produkcji nowatorskich papierowych opakowań na czekoladę oraz na orzeszki ziemne, które zostały zaprezentowane wspólnie w trakcie ostatnich targów drupa.
Ekologia, ekonomia i PPWR
Jacek Nogacki z firmy Chespa, w prelekcji „Eko-logiczne opakowania” zaprezentował praktyczne przykłady opakowań spełniających zasady zrównoważonego rozwoju. Niektórzy twierdzą, że opakowanie eko to takie, którego nie ma. Ponieważ nie stać nas na
całkowitą rezygnację z opakowań, staramy się wybierać takie, które możliwie najsłabiej oddziałują na środowisko: produkowane z materiałów odnawialnych i biodegradowalnych, nadające się do recyklingu, o ograniczonej masie i objętości, monomateriałowe, bez zawartości substancji groźnych dla zdrowia lub życia.
Dzięki serii slajdów goście sympozjum mogli bliżej zapoznać się z praktycznym zastosowaniem rozwiązań oferowanych przez firmę Chespa, począwszy od opakowania na mrożonki Frosta (które w ciągu 10 lat przeszły ewolucję od dwuskładnikowego laminatu foliowego, przez laminat monomateriałowy, aż do niepowlekanego papieru niebielonego, zadrukowanego farbami na bazie wody i nadającego się recyklingu w strumieniu odpadów papierowych. Innymi zaprezentowanymi przykładami opakowań były: opakowania o zredukowanej o połowę zawartości tworzyw sztucznych na czekolady i batony Lotte Wedel; biodegradowalne i kompostowalne worki na śmieci z tworzywa PLA firmy Cedo; a także wspomniane wcześniej opakowanie na czekoladę Eco Choco Pack z powłoką barierową FlexiLack FX Barrier, zadrukowane farbami Chespa na bazie roślin, znacznie redukujące ślad węglowy (o prawie 50% w porównaniu z konwencjonalnym opakowaniem z laminatu dwuwarstwowego z zadrukiem farbami alkoholowymi).
Alex Schneider z firmy Apex poświęcił swoje wystąpienie kwestii wpływu ekologii na opłacalność produkcji, opierając się na przykładzie wyników wspólnego z Dunapack Packaging projektu wykorzystania technologii aniloksowej GTT 2.0 firmy Apex do postprintingu tektury falistej. Badanie porównawcze – gdzie konkurencyjnym rozwiązaniem był tradycyjny aniloks heksagonalny – zostało przeprowadzone w austriackim zakładzie Dunapack Packaging i wykazało nawet 18-procentową redukcję zużycia atramentu, a tym samym znaczne obniżenie śladu węglowego. Dzięki wykorzystaniu innowacyjnego projektu grawerowania otwartymi slalomowymi kanalikami GTT CORR M i GTT CORR L firmy Apex International na maszynie Bobst, Dunapack był w stanie utrzymać wysoką jakość druku przy jednoczesnym zmniejszeniu zużycia atramentu i emisji CO2.
Jako ostatnia w części technologicznej głos zabrała dr inż. Karolina Wiszumirska z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, przedstawicielka Stowarzyszenia Natureef, która przyjrzała się wpływowi PPWR na łańcuch wartości branży opakowaniowej oraz na konsumentów. Na przykładzie konkretnych artykułów zawartych w rozporządzeniu o opakowaniach i odpadach opakowaniowych oraz zapisanych w nich zawiłych kryteriów, definicji i wymogów, zwróciła uwagę na szereg wyzwań prawnych, przed którymi staną podmioty działające na rynku opakowań i podlegające przepisom PPWR.
Praca, pasja, serce i mikroekonomia
Doskonałym pomysłem organizatorów było zachowanie na zakończenie sympozjum wystąpień dwóch szczególnych uczestników, których opowieści rozruszały słuchaczy, nieco już zmęczonych ogromem informacji przyjętych przez kilka godzin prelekcji. Mowa o Jurku Owsiaku, osobowości telewizyjnej i twórcy Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, oraz Marku Belce, byłym premierze i ministrze finansów oraz europośle.
Jurek Owsiak w urozmaiconej anegdotami opowieści, bogato ilustrowanej materiałem filmowym, powrócił do początków swojej medialnej aktywności, wpuścił nas za kulisy działalności fundacji WOŚP, oddał głos tym, którzy korzystają z jej owoców, oraz pokazał ogrom pozytywnych emocji, które wzbudzają jego projekty: od fundacji po wielkie festiwale muzyczne. Wystarczyła godzina w obecności tego niedużego (wzrostem) i ogromnego (energią) człowieka, byśmy uwierzyli, że „chcieć to móc”. Zejściu Owsiaka ze sceny towarzyszyła burza braw i owacje na stojąco. Warto dodać, że jego wizyta nie była przypadkowa, ponieważ Chespa wspiera WOŚP swoją wiedzą i potencjałem producenta opakowań, czego dowodem był arkusz z wykrojem puszki dla wolontariuszy, wręczony Markowi Siekierze przez Owsiaka z jego osobistym podziękowaniem.
W znacznie bardziej stonowanym wystąpieniu – ale również utrzymanym w gawędziarskim stylu – Marek Belka przyjrzał się obecnej sytuacji gospodarczej w ujęciu makroekonomicznym, zwracając szczególną uwagę na uwarunkowania geopolityczne, takie jak wojna w Ukrainie, ponowne dojście do władzy w USA Donalda Trumpa i jego skłonność do koncentrowania się na Chinach zamiast na Europie, a także niedoskonały, ale najlepszy, projekt pod nazwą Unia Europejska.
Sympozjum, obfitujące w bogactwo prezentowanych tematów, szczegółowość prezentacji oraz charyzmę prowadzących zakończyło się w godzinach wieczornych częścią artystyczną oraz bankietem, podczas którego można było w kuluarach omówić biznesowo poruszane wcześniej zagadnienia. Nie był to zresztą koniec atrakcji, ponieważ następnego dnia organizatorzy zaprosili chętnych do zwiedzenia zakładu Grupy Chespa w Choruli Opolskiej, gdzie pokazali im działy produkcji klisz fotopolimerowych, farb oraz wykrojników.
Tomasz Krawczak