11 kwietnia br. w swojej warszawskiej siedzibie Urząd Patentowy RP zorganizował konferencję prasową, której tematem było „Zwiększenie potencjału krajowych produktów i marek – szybka, prosta i tania rejestracja wzorów przemysłowych i znaków towarowych w Polsce”.
Spotkanie było poświęcone zagadnieniom związanym z wejściem w życie nowelizacji ustawy Prawo własności przemysłowej oraz aktów wykonawczych, które wprowadzają nowe standardy w procedurze rozpatrywania zgłoszeń, polegające przede wszystkim na zastąpieniu systemu badawczego postępowaniem rejestrowym. Zmiany te oznaczają dla przedsiębiorców znacznie korzystniejsze warunki uzyskiwania praw wyłącznych, które będą mogły być udzielane szybciej niż dotychczas przy równoczesnym zmniejszeniu kosztów ponoszonych przez zgłaszających.
Znaki towarowe
Nowelizacja ustawy Prawo własności przemysłowej zaczęła obowiązywać od 15 kwietnia br. Wprowadza ona zmianę systemu rozpatrywania przez Urząd Patentowy RP zgłoszeń znaków towarowych z dotychczasowego systemu badawczego na system sprzeciwowy. Nowe przepisy mają zasadnicze znaczenie dla ochrony interesów polskich przedsiębiorców i ich konkurencyjności zarówno na rynku krajowym, jak i rynkach zagranicznych.
Zmiana procedury rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych na bardziej uproszczoną powoduje przede wszystkim istotne skrócenie czasu rozpatrywania zgłoszeń. Rejestracja
znaku towarowego w nowym systemie następuje w terminie co najmniej o połowę krótszym niż w dotychczas obowiązującym systemie badawczym (dotychczasowy okres rozpatrywania zgłoszenia to średnio 13-14 miesięcy). Okres oczekiwania na uzyskanie prawa wyłącznego ma zasadnicze znaczenie dla ochrony interesów przedsiębiorców na dynamicznie zmieniającym się rynku, ich konkurencyjność zależy bowiem od szybkości wprowadzania do obrotu nowych produktów oznaczanych chronionymi znakami towarowymi. Ponadto nowy system wyeliminuje problem tzw. sztucznych kolizji ze znakami, które nie były faktycznie używane na polskim rynku.
W dotychczasowym systemie UP dokonywał pełnego badania zdolności rejestracyjnej zgłoszonych oznaczeń. Ocena była przeprowadzana zarówno pod względem realizacji podstawowej funkcji znaku towarowego, czyli funkcji odróżniającej (przesłanki bezwzględne), jak i podobieństwa (przesłanki względne) do znaków wcześniej zarejestrowanych na terenie Polski i UE.
W nowym systemie UP nie weryfikuje zgłoszenia pod kątem przesłanek względnych. Kwestia podobieństwa do znaków wcześniejszych może natomiast stanowić podstawę wniesienia sprzeciwu wobec udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy. Urząd będzie jednak nadal dokonywał oceny przesłanek bezwzględnych zgłoszonego oznaczenia, tak więc nie będzie udzielane prawo ochronne na oznaczenia, które m.in.: nie mogą być znakiem towarowym, nie nadają się do odróżniania towarów, są sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami, mają charakter mylący lub zostały zgłoszone w złej wierze.
Przesłanki, które UP będzie badał z urzędu, zostały zebrane w jednym przepisie, podobnie legislator postąpił w przypadku przesłanek względnych, dzięki czemu nowa regulacja jest bardziej przejrzysta.
Znaki, co do których Urząd uznał, iż spełniają przesłanki bezwzględne, będą niezwłocznie publikowane w Biuletynie Urzędu Patentowego (BUP), natomiast wszystkie zgłoszenia znaków towarowych będą dostępne w bezpłatnej bazie znaków towarowych prowadzonej przez Urząd nie później niż 2 miesiące od daty ich zgłoszenia.
Bardzo istotną datą w nowym systemie jest data publikacji zgłoszenia w BUP, bowiem w ciągu 3 miesięcy od tej daty uprawniony z wcześniejszego prawa może zgłosić sprzeciw wobec zgłoszenia znaku towarowego. Postępowanie w sprawie sprzeciwu rozpocznie się z dniem wniesienia wniosku. Urząd będzie zobowiązany do niezwłocznego poinformowania stron o możliwości ugodowego rozstrzygnięcia sporu w terminie 2 miesięcy od daty doręczenia tej informacji. Jest to bardzo ważny nowy element procedury, który pozwoli na wyeliminowanie zbędnych sporów, wpływając na przyspieszenie postępowania. Zmiany te zbliżają krajową procedurę do unijnej procedury sprzeciwowej.
Przygotowany został również projekt zmiany rozporządzenia RM w sprawie opłat związanych z ochroną wynalazków, wzorów użytkowych i przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych. Z badań Komisji Europejskiej wynika, że wysokość opłat znacząco wpływa na decyzję o zgłoszeniu znaku towarowego do ochrony. Dlatego projekt przewiduje nie tylko obniżenie opłat za zgłoszenie i utrzymanie ochrony znaku towarowego, ale także zmianę struktury ich naliczania, tj. możliwość naliczania opłaty dla zgłoszenia znaku za jedną klasę, a nie – jak dotychczas – za trzy klasy. System ten działa w wielu państwach członkowskich UE oraz Urzędzie UE ds. Własności Intelektualnej (EUIPO). Nowa struktura opłat i zmiana ich wysokości mogą się przyczynić do
zwiększenia dostępności systemu ochrony znaków towarowych, a tym samym do wzrostu konkurencyjności i pobudzenia innowacyjności. Jak poinformowano podczas konferencji, teraz opłata za 10 lat ochrony zarówno znaków towarowych, jak i wzorów przemysłowych wynosi 400 zł (dotychczas 1400 zł).
Zniesiono też (od grudnia ub.r.) zakaz rejestrowania znaków zawierających nazwę lub skrót nazwy Rzeczypospolitej Polskiej. Takiego zakazu nie ma w żadnym kraju UE ani w prawie unijnym. Z tego powodu polscy przedsiębiorcy byli często w gorszej sytuacji niż podmioty z innych krajów UE, które często w swoich znakach umieszczają nazwy przedsiębiorstw ze wskazaniem kraju, z którego pochodzą. W związku z tym zakazem nie mógł być np. zarejestrowany popularny znak „Teraz Polska”; obecnie – o czym poinformował podczas konferencji przedstawiciel Fundacji Teraz Polska – został on ponownie zgłoszony do rejestracji.
Prezes UP Alicja Adamczyk przypomniała, że znakiem towarowym mogą być: znaki zapachowe i smakowe (bez formy graficznej), znak dźwiękowy (melodia), wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna czy też forma przestrzenna (towaru lub opakowania).
Wzory przemysłowe
Obserwowany w ostatnich latach stały spadek liczby krajowych zgłoszeń wzorów przemysłowych do UP, przy jednoczesnym wzroście liczby zgłoszeń wzorów wspólnotowych przez podmioty polskie do EUIPO, jest związany nie tylko z ekspansją polskich przedsiębiorstw na rynki europejskie. Sygnały płynące ze środowisk związanych z wzornictwem przemysłowym i od rzeczników patentowych wskazują, iż jest to spowodowane przede wszystkim niekonkurencyjnym systemem opłat związanym z ochroną wzorów krajowych.
Proponowany nowy system opłat umożliwi ochronę wzorów na szczeblu krajowym przez firmy, których obecnie na to nie stać bądź ze względów ekonomicznych chronią tylko niewielką część swoich wzorów wprowadzanych na rynek.
Krajowe zgłoszenia wzorów przemysłowych są dokonywane najczęściej przez mikro, małe lub średnie przedsiębiorstwa. Dotyczą one głównie takich produktów jak: opakowania, wzory graficzne, meble, materiały budowlane, odzież czy zabawki, gdzie innowacyjne wzornictwo często przesądza o konkurencyjności firmy. Warto podkreślić, że zostały uproszczone wymagania dotyczące dokumentacji niezbędnej do dokonania zgłoszenia wzoru przemysłowego przez rezygnację z obowiązku załączania opisu wzoru przemysłowego. Ponadto określono wymagania techniczne dotyczące sposobu sporządzenia ilustracji zgłaszanego wzoru. Dzięki opisanym zmianom liczba błędów i usterek w dokumentacji niezbędnej do skutecznego dokonania zgłoszenia znacznie się zmniejszy, co przyspieszy postępowanie rejestrowe przed Urzędem Patentowym.
Oprac. IZ
