Odliczanie wsteczne trwa. Do 30 grudnia 2024 r. „większość firm z siedzibą na terenie Unii Europejskiej lub dostarczających towary do UE będzie musiała poddać się wymogom nowego rozporządzenia w sprawie wylesiania (EUDR)”.
Rozporządzenie UE dotyczące wylesiania to najnowszy z serii unijnych przepisów prawnych, który – na co liczą europejskie władze – wspomoże globalną walkę ze zmianami klimatycznymi, zajmując się problemem wylesiania na globalną skalę, zgodnie z zapisami Porozumienia Paryskiego z 2015 r. oraz przepisami europejskiego Zielonego Ładu, które wprowadzają wymóg całkowitego zaprzestania emisji netto gazów cieplarnianych do 2050 r. - informuje GlobalData, czołowa firma analityczna.
Wpływ EUDR
Rozporządzenie EUDR będzie miało wpływ na przedsiębiorstwa, które handlują na rynku UE niektórymi towarami, a także produktami otrzymywanymi z tych towarów, lub które eksportują je z UE. Będą one musiały wykazać, że ich produkty nie są związane z wylesianiem (czyli np. nie zawierają lub nie są wykonane z drewna) albo z degradacją lasów poprzez, przykładowo, powiększanie gruntów rolnych. Rozporządzenie będzie wymagać od tych firm i branż w krajach producenckich przejścia na zrównoważony, wolny od wylesiania łańcuch dostaw i legalny rolniczy łańcuch wartości, jeśli chcą handlować w UE.
Towary, których dotyczy EUDR, obejmują bydło, kakao, kawę, olej palmowy, kauczuk, soję i drewno, a także niektóre z ich produktów pochodnych, takie jak papier lub tektura, skóra, czekolada, opony i meble. W związku z tym rozporządzenie będzie miało wpływ na firmy handlujące z krajami Unii Europejskiej w różnych sektorach, w tym między innymi rolniczym, spożywczym i napojowym, kosmetycznym i drewnianym.
Siddarth Sehgal, konsultant i analityk ds. opakowań w GlobalData, komentuje: EUDR jest prawdopodobnie jednym z najbardziej konsekwentnych i szeroko zakrojonych działań UE w zakresie zrównoważonego rozwoju, ponieważ jego wpływ nie będzie ograniczony tylko do firm z siedzibą w Unii Europejskiej. Firmy spoza niej, eksportujące do UE lub prowadzące działalność na jej terenie, również będą musiały przestrzegać tych przepisów. Przykładowo rolnik uprawiający kakao w Kolumbii będzie musiał spełnić wymogi EUDR, jeśli sprzedaje je firmie, która wykorzystuje jego produkty do produkcji czekolady sprzedawanej następnie w UE. W związku z tym każda firma, niezależnie od jej lokalizacji, która handluje określonymi towarami i chce prowadzić działalność w UE, będzie musiała przestrzegać EUDR.
Według agencji Eurostat w krajach Unii Europejskiej mieszka ponad 448,7 mln osób, co stanowi jeden z największych rynków konsumenckich na świecie. Cele EUDR wpisują się w poglądy wielu spośród Europejczyków, którzy przy dokonywaniu decyzji zakupowych biorą pod uwagę kwestie środowiskowe (w skali globalnej 76% konsumentów uważa, że cechy „zrównoważone/przyjazne dla środowiska” są „niezbędne/preferowane” przy podejmowaniu decyzji o zakupie produktu).
Wpływ EUDR na firmy opakowaniowe
EUDR dotyczy przede wszystkim towarów i produktów związanych z wylesianiem. Chociaż rozporządzenie nie jest bezpośrednio skierowane do sektora opakowaniowego, może pośrednio wpływać na niektóre rodzaje opakowań, do produkcji których wykorzystuje się określone surowce. Mowa tu m.in. o opakowaniach z papieru i tektury, pochodnych oleju palmowego i gumy stosowanej do uszczelnień, uszczelek i rękawic ochronnych stosowanych w procesie pakowania, a także bydła, które dostarcza skóry.
Opakowania z papieru i tektury są ważnym rodzajem opakowań w Europie; w 2023 r. firmy działające w sektorach pakowanych towarów konsumpcyjnych (w tym żywności, napojów, artykułów gospodarstwa domowego, kosmetyków i produktów do pielęgnacji zwierząt domowych) sprzedały 129 mld opakowań jednostkowych. Zdaniem GlobalData ten obszar ma rosnąć w tempie 0,16% CAGR w latach 2022-2028.
Wspomniane rodzaje opakowań są pozyskiwane z drewna, jednego z surowców podlegających rozporządzeniu EUDR, dlatego firmy produkujące opakowania papierowe i tekturowe będą musiały upewnić się, że drewno wykorzystane w ich opakowaniach nie jest pozyskiwane z obszarów wylesianych.
Zgodność z EUDR
Aby zachować zgodność z EUDR, firmy muszą przestrzegać obowiązkowej sprawozdawczości dotyczącej należytej staranności w odniesieniu do towarów i łańcucha dostaw, w ramach którego działają. Należy ją przedłożyć jako część oświadczenia o należytej staranności w ramach dyrektywy w sprawie należytej staranności w zakresie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw (CSDD). Obejmuje ono obowiązek gromadzenia wyczerpujących informacji w celu udowodnienia identyfikowalności produktu na drodze zapewnienia danych GPS na temat dostawców, nabywców i działek ziemi oraz wykazanie, że towary nie mają związku z wylesianiem, bowiem produkt nie zawiera materiałów lub składników pochodzących z gruntów wylesionych lub zdegradowanych po 31 grudnia 2020 r.
EUDR określa kilka działań, które należy podjąć w przypadku niezgodności. Karą może być grzywna w wysokości 4% rocznego obrotu firmy w Unii Europejskiej. Firmom grozi również konfiskata ich produktów i/lub dochodów. Firmy, wobec których zastosowano środki niezgodności, będą musiały opublikować szczegóły incydentów na stronie internetowej Komisji Europejskiej. Może to skutkować poważną utratą reputacji; informacja, że przedsiębiorstwo naruszyło przepisy EUDR, może być szczególnie bolesna dla tych firm, które promują się w oparciu o „zielone” wartości.
Sehgal dodaje: EUDR ma istotne konsekwencje dla firm handlujących w Unii Europejskiej, a dostawcom opakowań kończy się czas na zaplanowanie i wdrożenie strategii zgodności. Jedną z konsekwencji może być wzrost kosztów przestrzegania przepisów (…), co jeśli zostanie przeniesione na konsumentów, może okazać się czynnikiem inflacyjnym w niektórych krajach UE. Dokładny wpływ na konsumentów będzie zależał od wielu czynników, w tym od tego, w jaki sposób firmy zdecydują się zareagować na rozporządzenie i jak będzie ono egzekwowane. Jednakże, biorąc pod uwagę niedawne doniesienia prasowe potwierdzające, że czołowi światowi naukowcy zajmujący się klimatem spodziewają się, że globalne ocieplenie znacznie przekroczy obecny cel 1,5C, zatrzymanie i odwrócenie wylesiania pozostaje pilnym priorytetem dla naszej planety.
Opracowano na podstawie informacji firmy GlobalData
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
