Stale rosnące wymagania klientów dotyczące atrakcyjności wyglądu i funkcjonalności produktów poligraficznych powodują, że większość druków jest następnie uszlachetniana. Najczęściej stosuje się do tego celu metodę lakierowania powierzchni lub laminowanie folią.
Lakiery zapachowe cd. W druku offsetowym istnieją dwie metody przenoszenia zapachu na gotowy, wydrukowany produkt:
– Przez dodawanie olejków aromatycznych. Metoda polega na dodawaniu tuż przed drukowaniem do farby lub lakieru o niskim zapachu własnym olejków o odpowiednim aromacie. Ich łączna ilość nie może przekraczać 5-10% objętości farby, ponieważ może ona stracić właściwą charakterystykę drukowności i powodować tonowanie lub brudzenie. Wadą tego rozwiązania jest fakt, że olejki ulatniają się w sposób ciągły i ich zapach z powierzchni druku stopniowo zanika.
– Przez dodawanie mikrokapsułek zapachowych do farby lub lakieru. Jest to najbardziej skuteczna metoda przenoszenia zapachów na druki. Odpowiednie olejki zapachowe zamykane są w mikrokapsułki, które uwalniają zapach dopiero po rozgnieceniu ich podczas pocierania. Pozwala to na uzyskanie efektu zapachowego w dowolnie wybranym momencie, a olbrzymia ilość mikrokapsułek zapewnia wielokrotność i powtarzalność takiego efektu. Aby zapobiec rozgniataniu się kapsułek podczas procesu drukowania stosuje się dodatkowo kapsułki dystansowe o większej średnicy niż te z olejkiem zapachowym. Łączna ich ilość nie powinna jednak przekraczać 20% masy farby lub lakieru.
* Kapsułki zapachowe w farbie. Kapsułki można dokładać do farby, jednak nie jest to satysfakcjonujące rozwiązanie. Drukowanie partii rastrowych związane jest bowiem z dokładnym i ograniczonym prowadzeniem farby. Natomiast efekt zapachowy jest tym większy, im większa ilość farby z kapsułkami znajdzie się na druku. W tym wypadku kłopotliwe jest utrzymanie właściwej równowagi farbowo-wodnej, a procesy związane z dalszą obróbką (np. falcowanie, szycie, cięcie) muszą być przeprowadzane w sposób jak najmniej narażający druki na tarcie i docisk.
* Kapsułki zapachowe w lakierze. Jest to najbardziej powszechna metoda. Kapsułki zapachowe dodaje się do lakieru dyspersyjnego lub olejowego o niskim zapachu własnym.
Stosowanie lakieru dyspersyjnego opłacalne jest wyłącznie przy drukowaniu bardzo wysokich nakładów, należy bowiem uwzględnić ilość lakieru, która niezbędna jest do zapełnienia zbiornika.
Dlatego też przy niższych nakładach najbardziej ekonomiczne jest dodawanie kapsułek zapachowych do lakierów olejowych o niskim zapachu własnym.
Podczas druku należy pamiętać o tym, aby:
– ilość nadawanego lakieru była możliwie maksymalna,
– docisk ustawiony był na minimum,
– temperatura zespołu drukowego była jak najniższa,
– prędkość drukowania nie była zbyt mała, ponieważ może powodować podsychanie lakieru na wałkach,
– dozowanie roztworu zwilżającego było minimalne, bowiem nadmiar wody może powodować oddzielanie się mikrokapsułek od lakieru.
Do drukowania najlepiej jest stosować papiery powlekane. Przy podłożach naturalnych lakier należy nanosić dwukrotnie.
Nanoszoną ilość lakieru należy oceniać pocierając delikatnie palcem o arkusz. Na powierzchni podłoża powinna być wyczuwalna równomierna i wyraźna szorstkość kapsułek.
Paleta dostępnych zapachów jest właściwie nieograniczona.
Lakiery utrwalane promieniami UV
Lakiery utrwalane promieniowaniem ultrafioletowym znajdują coraz szersze zastosowanie w technice uszlachetniania przeróżnych druków.
Lakiery te po utwardzeniu promieniowaniem o wysokim potencjale energetycznym tworzą bardzo trwałe powłoki. Doskonale zabezpieczają lakierowane powierzchnie, a dzięki możliwości uzyskania wysokiego połysku, porównywalnego z foliowaniem, w ogromnym stopniu podnoszą atrakcyjność druków i stanowią opłacalną alternatywę dla tego rodzaju uszlachetniania.
Poza tym z powodu błyskawicznego schnięcia gwarantują wysoką produktywność i bezpieczeństwo produkcji.
Lakiery utrwalane promieniowaniem ultrafioletowym zaliczane są do produktów proekologicznych, ponieważ nie zawierają rozpuszczalników.
Skład lakierów utrwalanych UV
Lakiery utrwalane promieniowaniem ultrafioletowym zawierają wysoko reaktywne składniki spoiw, uzyskiwanych na drodze syntezy chemicznej. Umożliwiają one utrwalenie lakieru w ułamku sekundy, dzięki czemu możliwa jest natychmiastowa dalsza obróbka polakierowanych odbitek.
W zależności od budowy chemicznej i przebiegu reakcji utrwalania rozróżnia się dwa rodzaje lakierów UV: rodnikowe i kationowe.
Lakiery rodnikowe. Zdecydowana większość lakierów utrwalanych promieniowaniem UV stosowanych w druku offsetowym to lakiery rodnikowe. W ich skład wchodzą:
– spoiwa i rozcieńczalniki,
– fotoinicjatory,
– środki pomocnicze.
Spoiwa. Spoiwa stanowią ilościowo największą część lakierów i są mieszanką wysoko reaktywnych związków chemicznych uzyskiwanych w drodze syntezy – monomerów i oligomerów.
Oligomery są substancjami ciekłymi na bazie akrylanów, żywic epoksydowych, poliestrowych i poliuretanowych. Z powodu wysokiej masy molekularnej charakteryzują się one wysoką lepkością. Zapewniają dobre zwilżanie pigmentów i stabilność równowagi farbowo-wodnej. Wyznaczają również końcowe cechy odporności utrwalonej warstwy lakieru takie jak twardość, elastyczność, przyleganie do podłoża i odporność na zadrapania.
Monomery zawierają grupy akrylanów o niskiej masie molekularnej i niskiej lepkości. Służą głównie do ustalania właściwości reologicznych lakieru, wpływają na jego napięcie powierzchniowe i reaktywność. Mogą powodować podrażnienia skóry, dlatego nie można stosować monomerów o tzw. wskaźniku działania drażniącego większym niż 3,5. Obecnie dąży się do wyeliminowania monomerów i zastąpienia ich oligomerami o niskiej lepkości.
Fotoinicjatory. Fotoinicjatory są związkami chemicznymi, które inicjują proces polimeryzacji, a w stanie normalnym nie są reaktywne. cdn.
Ewa Rajnsz
Artykuł sponsorowany
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
