13 października twórcy kampanii „Kartonove – ekologiczne i stylowe” zorganizowali w warszawskim hotelu Westin konferencję, podczas której zaprezentowali dotychczasowe efekty swojej działalności. Celem akcji jest promocja opakowań z papieru i tektury jako bardziej przyjaznych dla środowiska i bardziej „sexy” od opakowań wykonanych z tworzyw sztucznych.
Jak podkreślają twórcy kampanii, „Kartonove” ma uświadamiać, że karton to coś więcej niż pudełka, w których codziennie na świecie transportowane są wszelkiego rodzaju towary. To kwintesencja ekologiczności i stylu: karton nadaje się do wielokrotnego użycia i rozkłada się w zaledwie pół roku, co plasuje go w czołówce materiałów najbardziej przyjaznych środowisku; na dodatek w dobie współczesnej mody na bycie eko materiał ten doskonale wpisuje się w potrzeby i oczekiwania nowoczesnego społeczeństwa.
Najwyższy czas na promocję papieru i tektur
Zebranych na konferencji gości powitali reprezentanci trzech organizacji współorganizujących projekt: Jacek Kuśmierczyk, kanclerz Polskiego Bractwa Kawalerów Gutenberga, Marek Roszak – sekretarz ECMA Polska oraz prof. dr hab. Dariusz Kuźmina – prodziekan Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Marek Roszak z ECMA Polska – krajowego oddziału Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Tektury – podkreślił, że produkcja kartonu stanowi jeden z najżywiej rozwijających się rodzajów wytwórczości przemysłowej w Polsce. (...) Jednak na przeszkodzie dalszemu rozwojowi branży stoi idąca szeroką ławą ekspansja opakowań z tworzyw sztucznych. Opakowania giętkie produkowane z różnego rodzaju folii, aluminium i plastików zyskują popularność, bo są tańsze w produkcji, oferują wysoką barierowość oraz atrakcyjne wzornictwo. Ale nie są ekologiczne, trudno je usunąć i źle wpływają na estetykę krajobrazu – tłumaczył.
Polskie Bractwo Kawalerów Gutenberga zaangażowało się w ten projekt, bo w naszym statucie zapisana jest funkcja edukacyjna, a potrzeby budowania świadomości społecznej w zakresie wymiany opakowań z tworzyw sztucznych na te z materiałów odnawialnych nie muszę tłumaczyć – zagaił swoje wystąpienie Jacek Kuśmierczyk. Przyznał, że jego organizacji trudno byłoby nie przystąpić do kampanii, skoro patronuje jej twórca druku.
Jacek Kuśmierczyk przypomniał, że 1 stycznia 2018 r. wejdzie w życie ustawa wprowadzająca opłatę ekologiczną doliczaną do ceny toreb foliowych i że jest to unikalny moment, by podjąć działania uświadamiające Polakom zasadność inicjatyw, które podniosą w konsekwencji komfort naszego życia.
Prof. dr hab. Dariusz Kuźmina z Uniwersytetu Warszawskiego podkreślił znaczenie zaangażowania się w przedsięwzięcie jego placówki z uwagi na jej edukacyjny charakter i możliwość wpływania poprzez nie na młode pokolenie. Chcemy nadal się w nie angażować, jednak czy tak będzie, zależy od was jako właścicieli i decydentów – bo do jego dalszego działania niezbędne jest wsparcie prywatnego biznesu – tymi słowami zwrócił się do zgromadzonych przedstawicieli przemysłu opakowań tekturowych.
Kampania nabiera rozpędu
Dr hab. Dariusz Tworzydło zaprezentował następnie raport będący podsumowaniem dotychczasowych działań podjętych w ramach kampanii „Kartonove – ekologiczne i stylowe”. Podkreślił, że zakończyła się realizacja pierwszego, trwającego dwa miesiące etapu. W jej trakcie stworzono koncepcję kampanii opartej na słowie „kartonove”, czyli neologizmie zbudowanym z kompozycji słów (karton plus dowolne interpretacje słowa „nowy”), z towarzyszącym jej systemem identyfikacji wizualnej, logotypem i maskotką Karto. Powstała strona internetowa www.kartonove.pl, zawierająca stale aktualizowane informacje na temat kampanii oraz galerie zdjęć. Uruchomiony został profil na Facebooku, organizowane są imprezy plenerowe, których uczestnicy zachęcani są do gry i zabaw z wykorzystaniem kartonów; we wrześniowym 5. Pikniku Wcześniaka uczestniczyła Pani Prezydentowa Agata Kornhauser-Duda, a wydarzenie zostało zrelacjonowane w mediach ogólnopolskich. Dodatkowo treści edukacyjne ukazują się w czasopismach skierowanych do dzieci i młodzieży.
Tworzydło podkreślił konieczność rozpoczęcia dalszych działań, wymieniając m.in.: większą aktywność wśród blogerów i w mediach społecznościowych; organizowanie konkursów w szkołach i przedszkolach włącznie z przygotowywaniem skryptów lekcji dla nauczycieli dostępnych w internecie; dystrybucja informacji za pośrednictwem rozgłośni uniwersyteckich; uczestnictwo w imprezach masowych (Dzień Ziemi); stoiska w hipermarketach; produkcja filmów edukacyjnych dystrybuowanych w sieci (YouTube) itp.
Czy opakowania plastikowe mogą zniknąć?
Z tymi wnioskami zgodził się również obecny na konferencji gość specjalny – Jarosław Pinkas, sekretarz stanu w KPRM, który w trakcie swego wystąpienia wspomniał o aktywnych działaniach rządu w obszarze ochrony środowiska i bezpieczeństwa żywności. Znalazłem się tutaj, bo oprócz stanowiska sekretarza w kancelarii premiera jestem również odpowiedzialny za scalenie wszystkich instytucji zajmujących się bezpieczeństwem żywności. Bardzo dużo dzieje się w tym zakresie w parlamencie. Przed pierwszym czytaniem jest wzbudzająca kontrowersje ustawa dotycząca Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności, dotycząca również opakowań. Dlatego wizytę tutaj traktuję jako jeden z najlepszych briefów dotyczących naszych dalszych kroków.
Prof. Izabella Łęcka z Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych UW swoją prelekcją na temat opakowań foliowych zapoczątkowała panel dyskusyjny prowadzony przez prof. Dariusza Kuźminę. Łęcka podkreśliła, że nadzieja na wyeliminowanie tworzyw sztucznych z sektora opakowań jest płonna. Przyglądając się wyzwaniom, jakie stoją przed nami (praktycznie, nie infantylnie) należałoby uznać, że już zastąpienie przez papier i tekturę połowy zużywanych tworzyw byłoby gigantycznym sukcesem – wyjaśniła. Bo choć nie kochamy torebek foliowych – zwłaszcza jako źródła zanieczyszczeń – to ich „rzucanie” nie jest sprawą prostą. Zdaniem pani profesor nie tylko przemysł petrochemiczny i tworzywowy, ale przede wszystkim konsumenci nie chcą rezygnować z wygodnych opakowań plastikowych.
Po jej wystąpieniu głos zabrał dr Maciej Sokołowski, który opowiedział o krajowych i europejskich ramach regulacyjnych w obszarze opakowań, nakreślając aktualne i przyszłe zmiany polskiego prawodawstwa zmierzające do ograniczenia zużycia torebek foliowych przez polskich konsumentów.
Spotkanie zakończyła dyskusja uczestników, którzy zgodzili się, że warto kontynuować inicjatywę, która – z uwagi na tak szeroki zakres prowadzonych działań edukacyjnych – jest ewenementem na skalę europejską. Jeśli uda nam się zrealizować jej drugi etap, będzie to widomy dowód, że zmiany są możliwe nie tylko w Polsce, ale i w skali globalnej – podkreślił na zakończenie Jacek Kuśmierczyk.
O dalszych losach kampanii „Kartonove – ekologiczne i stylowe” będziemy Państwa informować.
Tomasz Krawczak