Badanie oceniające wpływ wymiany opakowań i naczyń jednorazowego użytku na ich trwalsze odpowiedniki przez branżę spożywczą ostrzega przed realnym zagrożeniem wzrostu liczby zakażeń konsumentów chorobami przenoszonymi przez żywność.
Zlecony i sfinansowany przez Europejski Sojusz Opakowań Papierowych (EPPA) raport pt. „Wyzwania dla higieny żywności związane z zastępowaniem jednorazowych naczyń gastronomicznych produktami wielokrotnego użytku” autorstwa profesora emerytowanego Davida McDowella dokonuje przeglądu zagrożeń wynikających z nasilenia skali występowania chorób przenoszonych przez żywność, które mogą pojawić się w przypadku zastosowania na szerszą skalę naczyń i opakowań wielokrotnego użytku, jeśli nie będą temu towarzyszyły wzrost społecznej świadomości i nasilenie właściwych praktyk higienicznych. Dokument wskazuje, że systemy wielokrotnego użytku są z natury dużo bardziej złożone od systemów jednorazowych. Taka złożoność, na którą składają się procesy mycia w wielu lokalizacjach, odkażania, przechowywania i transportu, powoduje wzrost ryzyka zanieczyszczeń krzyżowych.
Dokument między innymi: analizuje obecną sytuację, ocenia wyzwania i bada dostępne dowody naukowe dotyczące kwestii bezpieczeństwa żywności, zdrowia publicznego oraz bezpieczeństwa konsumentów w sytuacji zastąpienia w gastronomii produktów jednorazowego użytku ich trwałymi odpowiednikami; prezentuje główne niebezpieczeństwa związane ze wzrostem ryzyka zanieczyszczeń krzyżowych bakteriami i wirusami przenoszonymi przez żywność do łańcuchów żywieniowych oraz niepożądane konsekwencje stosowania artykułów wielokrotnego użytku (m.in. wzrost odporności i skali rozprzestrzeniania się patogenów); kreśli scenariusze sytuacji, gdy używanie niedostatecznie wyczyszczonych i odkażonych naczyń/opakowań wielokrotnego użytku w celach spożywczych może doprowadzić do zatruć pokarmowych na masową skalę.
W reakcji na te wnioski Europejski Sojusz Opakowań Papierowych wezwał organy UE właściwe w sprawach bezpieczeństwa żywności i zdrowia publicznego do przygotowania debat poświęconych kwestii systemów naczyń i opakowań wielokrotnego użytku, a narodowe agencje żywności do ochrony konsumentów na drodze przekazywania przedsiębiorcom szczegółowych i konkretnych wytycznych, jak minimalizować ryzyko występowania oraz przenoszenia bakterii, grzybów i wirusów przez żywność.
Raport podkreśla również, że choć metody niezbędne do radzenia sobie z ryzykiem związanym z systemami wielokrotnego użytku nie są nowe, muszą być stosowane w efektywny i konsekwentny sposób zarówno przez przedsiębiorstwa, jak i konsumentów. Dodaje przy tym, że: istnieje wiele okoliczności, w których dalsze stosowanie opakowań i naczyń jednorazowych stanowi jedyny realny sposób na utrzymanie odpowiedniego poziomu higieny żywności, zdrowia publicznego oraz bezpieczeństwa konsumentów.
Profesor McDowell wyjaśnia: Zakaz lub ograniczenie skali użycia jednorazowych artykułów spożywczych, przy jednoczesnym braku radykalnych zmian dobrych praktyk higienicznych, będą skutkowały zwiększoną odpornością i wzmożoną obecnością patogenów przenoszonych przez produkty spożywcze w łańcuchu żywieniowym ludzi, a w rezultacie zwiększonym ryzykiem pojawienia się zatruć pokarmowych w naszej wspólnocie.
Ci, którym tak bardzo śpieszy się, by zastąpić jednorazowe artykuły stosowane w branży spożywczej ich odpowiednikami wielokrotnego użytku, powinni pomyśleć o nieoczekiwanych konsekwencjach związanych ze wzrostem liczby zatruć pokarmowych wśród konsumentów, a także o potencjalnych roszczeniach sądowych przeciw firmom spożywczym zaangażowanym w bardziej skomplikowane procesy związane ze stosowaniem wielorazowych produktów w branży spożywczej.
W odpowiedzi na wspomniane wnioski płynące z raportu oświadczenie w imieniu swej organizacji wydał prezes EPPA Antonio D'Amato: Członkowie EPPA pracują nad innowacjami i inwestują w zrównoważone, odnawialne i nadające się do recyklingu opakowania przeznaczone dla nowoczesnej gastronomii. W pełni popieramy dążenie Unii Europejskiej do rezygnacji z tworzyw sztucznych i surowców kopalnych, osiągnięcia neutralności klimatycznej oraz podtrzymania zdrowych ekosystemów. EPPA wspiera również działania zgodne z Hierarchią Postępowania z Odpadami, które prowadzą do osiągnięcia najlepszych rezultatów ochrony środowiska przy zastosowaniu holistycznego podejścia do ich cyklu życiowego.
EPPA jasno stwierdza, że wszystkie warianty strategii oparte na porównaniu systemów jednorazowych i wielokrotnego użytku muszą w pełni uwzględniać rzeczywiste oddziaływania środowiskowe, społeczne i ekonomiczne. Jest to szczególnie ważne w świecie, w którym epidemie pojawiają się bardzo często. Kilka badań dowodzi, że w pierwszych 20 latach nowego stulecia świat zdążył doświadczyć pięciu pandemii, w porównaniu z zaledwie trzema przez całe poprzednie stulecie. Wspomniane badania przestrzegają, że w naszym połączonym świecie częstotliwość występowania takich pandemii może wzrosnąć.
Bezpieczeństwo żywności oraz utrzymanie higieny nie podlegają negocjacjom i jest niezwykle ważne, by złożoność systemów wielokrotnego użytku nie osłabiła wysokich europejskich standardów. Z tego powodu wzywamy Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności, Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób oraz krajowe agencje ds. bezpieczeństwa żywności do przeprowadzenia konsultacji w ramach procesu kształtowania prawa, w którym systemy wielokrotnego użytku są rozważane jako możliwe opcje. Wezwaliśmy również agencje krajowe do przekazywania przedsiębiorstwom działającym w branży spożywczej szczegółowych i konkretnych wskazówek dotyczących ograniczenia zarówno występowania, jak i przenoszenia bakterii, grzybów oraz wirusów w przypadku systemów wielokrotnego użytku.
Na podstawie materiałów EPPA opracował TK
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
