W obecnie działających zakładach poligraficznych powoli trudno sobie wyobrazić zarządzanie produkcją bez efektywnego jej planowania. W przypadku niewielkiego zakładu można próbować planować ręcznie, ale w większych firmach staje się to bardzo trudne. Warto więc wspierać własny plan produkcji narzędziem informatycznym. Na rynku istnieje kilka systemów planowania, często są one częścią pełnego systemu zarządzania klasy MIS. W niniejszym artykule jako przykładem posłużę się modułem emaPlan, który jest elementem systemu Graphisoft MIS.
Korzyści z optymalnego planowania
Nie ulega wątpliwości, że wprowadzając do codziennej pracy informatyczne narzędzie planowania produkcji liczymy na korzyści – w końcu jest to inwestycja, która powinna się zwrócić, a w perspektywie miesięcy i lat przynosić drukarni korzyści finansowe.
n Natychmiastowe określenie precyzyjnej daty (z dokładnością do minuty) zakończenia zlecenia.
n Pełna kontrola nad planem w momencie dokładania do planu nowych zleceń oraz zleceń prognozowanych -- plan staje się dynamiczny.
n Redukcja kosztów produkcji poprzez grupowanie zadań o tych samych atrybutach (np. zadania druku z lakierem dyspersyjnym, zadania z tą samą kolorystyką).
n Poprawa kontroli terminowości wykonania zleceń.
n Redukcja błędów planowania jak: zła kolejność technologiczna zadań, błędna data rozpoczęcia produkcji (w sytuacji, gdy nie mamy jeszcze plików), błędna data rozpoczęcia druku (w sytuacji, gdy nie mamy jeszcze papieru) itp.
Podstawowe cechy systemu planowania
System planowania powinien być ergonomiczny i posiadać wygodny panel dla użytkownika w postaci wykresu Gantta. Każdy element wykresu stanowi samodzielne zadanie produkcyjne powiązane z co najmniej jednym zleceniem (zadania niepowiązane to np. planowane przeglądy maszyn). Szerokość zadania oznacza jego czas planowany, zaś kolor status w toku produkcji (niegotowy, gotowy, w toku, zakończony itp.). Każde zadanie można w planie swobodnie przesuwać (także pomiędzy maszynami) i to zarówno na dynamicznym wykresie Gantta, jak i w postaci tabelarycznej.
Ciągły wgląd w zmieniający się plan
Plan musi być dynamiczny, a planista w swobodny sposób może ciągle nanosić zmiany i poprawki. Zresztą „zmiana” to permanentna cecha planowania w drukarni. Dziennie przybywa wiele nowych zleceń, które dochodzą do planu, zaś realizowane zadania z niego znikają.
Pilnowanie kolejności technologicznej zadań
Nie może być mowy o błędnej kolejności zadań w danym zleceniu. Dlatego system emaPlan samodzielnie kontroluje ich kolejność i nie zezwoli na błąd. Użytkownik przesuwając więc np. zadanie druku o jedną dobę nie musi martwić się o zadania następujące (falcowanie, sztancowanie itd.) -- emaPlan samodzielnie je przesunie i zoptymalizuje kolejki na poszczególnych maszynach tak, aby nie powstawały przestoje (tzw. dziury w planie).
Zachowanie przerw technologicznych
Ze względu na konieczność (w niektórych przypadkach) stosowania przerw technologicznych pomiędzy zadaniami, system planowania musi mieć możliwość zapobiegania zbyt wczesnemu rozpoczęciu zadania następującego. Przykładowo po zadaniu druku powinna wystąpić przerwa 12 godzin przed kolejnym zadaniem. Moduł emaPlan posiada taką możliwość, a tego typu przerwy potrafi także wstawiać automatycznie.
Wspólna realizacja zadań
W sytuacji, gdy chcemy przyspieszyć realizację zlecenia, planiści często stosują wykonanie zadań na zakładkę, czyli przykładowo tuż po rozpoczęciu zadania druku od razu planują złamywanie (zanim zadanie druku się skończy). Taka sytuacja także często występuje podczas naświetlania dużej ilości płyt (np. kilkaset płyt) -- nie ma sensu czekać na zakończenie wykonania wszystkich płyt, aby rozpocząć drukowanie.
Planowanie zleceń na żądanie
Planista powinien mieć możliwość samodzielnego decydowania, które ze zleceń mają pojawić się w planie, a które mają być z planu zdjęte. Zauważmy, że w sytuacji, gdy zlecenie nie było planowane, ale zostało (mimo jego braku w planie) rozpoczęte na produkcji, wówczas powinno samodzielnie w planie się pojawić.
Uwzględnianie dat
System powinien wspierać planistę według zasad logiki produkcyjnej. Przykładowo nie ma sensu planować rozpoczęcia zlecenia na dzisiaj, jeżeli pliki do produkcji będą dostarczone jutro. Inny dobry przykład to brak surowca do produkcji -- nie ma sensu planować druku dzisiaj, jeżeli papier zostanie dostarczony jutro.
Optymalizacja planu produkcji
Optymalizacja to z jednej strony wielka szansa drukarni na dotrzymanie terminu, a z drugiej na osiągnięcie oszczędności finansowych (głównie na przyrządach). EmaPlan posiada bardzo ciekawą funkcję optymalizacji całego planu według daty odbioru -- oznacza to, że system sam tak układa kolejność zadań, aby wszystkie zlecenia (o ile jest to fizycznie możliwe) zostały wykonane w terminie. Trwają obecnie prace nad drugą optymalizacją, dotyczącą grupowania zadań o tych samych atrybutach (np. prace drukowane w tej samej kolorystyce, o tym samym formacie, z tym samym uszlachetnieniem) -- w obecnej wersji można nadawać już atrybuty oraz grupować zadania samodzielnie.
Podsumowanie
Podane w tym artykule zalety i cechy systemu planowania wskazują, że warto doskonalić się, aby poprawić funkcjonowanie całej produkcji. Trzeba jednak pamiętać, że wprowadzenie takiego systemu nie jest wcale łatwe. Przyzwyczajenia ludzi, czyli tzw. problem zmiany ma tu istotne znaczenie. Codzienne przygotowywanie planu pracy na poszczególnych maszynach będzie wynikało z bieżącego planowania i stanie się dynamiczne jak nigdy dotychczas. Bardzo istotne są także stabilność oraz wydajność systemu – przed zakupem należy sprawdzić, czy przy pełnym obciążeniu parku maszyn (a nawet o ponad 50% większym) system nadal działa szybko i nie zawiesza się.
