Światowa populacja ludności rośnie, jednocześnie intensywnie rozwijają się gospodarki, szczególnie w krajach nowo uprzemysłowionych. Rosną dochody i tym samym także konsumpcja, gdyż popyt jest bardzo duży.
Globalny przemysł spożywczy i napojów to bardzo dynamiczny, rosnący rynek. Światowy popyt na napoje i produkty spożywcze będzie dalej rosnąć. Zgodnie z szacunkami w 2013 r. wydatki na opakowane napoje i żywność sięgały 2.715 mld euro. Brytyjski instytut badania rynku Euromonitor zakłada, że kwota ta do roku 2017 zwiększy się o 25%.
Rosnący w całym świecie popyt na żywność i napoje oraz na produkty farmaceutyczne i kosmetyczne i im podobne wymusza ciągłe zwiększanie produkcji, dlatego rosną także nakłady inwestycyjne na maszyny i urządzenia.
Międzynarodowy popyt na maszyny dla przemysłu spożywczego i maszyny pakujące rośnie stale od kilku lat. Wyjątkiem był rok 2009 – rok kryzysu finansowego i gospodarczego, w którym sprzedaż na krótko się załamała. Już w 2010 rynek w pełni się odbudował. W 2012 wolumen rynku światowego sięgnął 33 mld euro, co było nowym rekordem i oznaczało 8% przyrostu w stosunku do roku 2011. Prawie żaden inny segment przemysłu maszynowego nie ma za sobą tak dynamicznego rozwoju.
Od wielu lat Niemcy i Włochy to najwięksi eksporterzy. Ich udziały w światowym rynku w roku 2012 wyniosły po 22%. Kolejne miejsca, jednak o dużo mniejszej wadze, zajmują USA, Holandia i Chiny. Ich udziały mieszczą się w przedziale między 5 i 7%.
W 2012 Europa znowu była największym rynkiem zbytu. Na kraje europejskie przypadło 43% udziału w światowym wolumenie handlu maszynami dla przemysłu spożywczego i opakowaniowego. Jeszcze kilka lat temu udział ten sięgał 55-60%. Oznacza to, że rynki przesuwają się. Impulsy wzrostu coraz częściej pochodzą z krajów niedawno uprzemysłowionych i rozwijających się, których przemysł znajduje się w fazie rozwoju i modernizacji. Zgodnie z tym rośnie także popyt na maszyny. Azja w tym czasie stała się drugim co do wielkości regionem zbytu z udziałem 22% (2012); kolejne ważne regiony wzrostu to Ameryka Łacińska z udziałem 10% i Afryka z 8%. Inwestycje na rozwiniętych rynkach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej utrzymują się na stabilnym, wysokim poziomie.
Na całym świecie rośnie popyt na nowoczesne opakowania
W naszym nowoczesnym społeczeństwie nieopakowane produkty są prawie nie do pomyślenia. Dlatego na całym świecie poszukiwane są nowoczesne opakowania. Przemysł opakowaniowy jest znaczącym czynnikiem międzynarodowej gospodarki. Zgodnie z szacunkami światowy handel w 2012 roku osiągnął wolumen ponad 500 mld euro.
Brytyjska firma badania rynku Euromonitor zakłada, że w 2013 na całym świecie zostało sprzedanych 4,1 biliona opakowań. Azja jest tu największym rynkiem zbytu z udziałem 45%, przed Europą z 27% i Ameryką Północną z 13%. Kwitnące gospodarki Chin i Indii napędzają zbyt opakowań w Azji.
Przemysł spożywczy jest największym odbiorcą opakowań w świecie. Przypada na niego ponad 45% wszystkich sprzedanych opakowań. Kolejne 26% odbiera przemysł napojów.
Tworzywa sztuczne to na całym świecie najczęściej stosowany materiał opakowaniowy. Około 70% opakowań jest wykonanych z tworzyw. Największy w nich udział – 47% – mają opakowania giętkie i tendencja ta rośnie. Coraz więcej produktów jest pakowanych w różne rodzaje takich opakowań jak butelki, butelki ze sztywnym dnem, folie itp. Popyt na te opakowania generowany jest przede wszystkim z szeroko pojętej branży spożywczej.
21% wszystkich stosowanych na świecie opakowań zrobionych jest z tworzyw sztywnych – również z tendencją rosnącą. Od wielu lat PET zajmuje czołową pozycję wśród opakowań napojów. W butelki z PET pakowane są przede wszystkim woda i gazowane napoje orzeźwiające. Na całym świecie ponad trzy czwarte wody pakowane jest w butelki z PET, więc rosnące spożycie butelkowanej wody jest ważnym czynnikiem wzrostu popytu na te opakowania.
W przypadku napojów alkoholowych, w szczególności piwa, wiodącym materiałem opakowaniowym jest szkło. I tak do 64% wszystkich opakowań szklanych w świecie rozlewane są spirytualia, a w kolejne 21% nalewane są lekkie napoje gazowane (tzw. soft drinks). Następne 16% to pojemniki szklane w przemyśle spożywczym. Spożycie piwa w najbliższych latach wzrośnie jedynie nieznacznie. Szkło do soft drinków coraz częściej zastępowane jest PET. Dlatego udział opakowań szklanych w globalnym rynku materiałów opakowaniowych będzie się w najbliższych latach dalej zmniejszał.
O rynek opakowań z tektury toczy się twarda walka na całym świecie. Szczególnie jako opakowanie pierwotne tektura jest coraz częściej zastępowana lekkimi giętkimi opakowaniami z tworzyw sztucznych.
Opakowania metalowe w prawie 90% są wykorzystywane w przemyśle spożywczym i napojów. Niecałe 70% wszystkich opakowań metalowych to puszki do napojów, 17% to puszki do produktów spożywczych (konserw). W puszki pakuje się przede wszystkim piwo i orzeźwiające napoje gazowane. Eksperci od badania rynków prognozują dla obu tych działów lekki wzrost popytu i zbyt puszek metalowych w kolejnych czterech latach (2013 – 2017) będzie rósł w tempie średnio zaledwie 2%. W przemyśle spożywczym opakowania metalowe będą w coraz większym stopniu zastępowane przez tworzywa sztuczne (...).
Złożoność i elastyczność
Ludzie są różni, różne są też ich przyzwyczajenia i preferencje dotyczące żywności i napojów. Mnogość wariantów jest bez mała nieograniczona i jednocześnie cykl życia danego produktu często jest bardzo krótki.
Dlatego dla przedsiębiorstw z przemysłu spożywczego i napojów zdolność do innowacji i szybkość reakcji na zmieniające się mody konsumenckie są decydujące w celu sprostania konkurencji. Odnosi się to nie tylko do receptur, ale także do kształtów i wielkości opakowań.
Dla urządzeń technicznych oznacza to, że muszą się one dać łatwo i szybko przestawić i dopasować. Jeżeli stosowane mają być nowe dodatki, może to oznaczać konieczność zmiany procesu przetwarzania. Przy komponowaniu nowych produktów ważna jest możliwość szybkiego przestawienia produkcji. Automatyczne zarządzanie recepturami pozwala na szybkie dopasowanie instalacji do zmiennych potrzeb.
Elastyczność konieczna jest szczególnie w procesie pakowania, aby sprostać wymaganiom rynku pod względem wielkości opakowań – małych jednoporcjowych lub dużych rodzinnych. To wszystko musi być możliwe do wykonania na jednej maszynie.
W krajach o dużej liczbie ludności i wysokim przyroście naturalnym, jak np. w Azji, użytkownikom szczególnie zależy na stabilnej i dużej wydajności urządzeń, aby dostarczać ludności wysokiej jakości bezpieczną żywność i napoje.
W centrum zainteresowania: opakowane produkty spożywcze
748 mln ton przetworzonej i opakowanej żywności sprzedano w roku 2013. Eksperci rynkowi szacują, że do 2017 popyt na nowocześnie przetworzone i zapakowane artykuły spożywcze będzie się zwiększać o 11% rocznie (2017: 829 mln ton). Już obecnie największe rynki z rosnącym popytem na opakowaną żywność znajdują się w Azji, Ameryce Łacińskiej oraz na Środkowym Wschodzie/w Afryce. Te trzy regiony mają 55% udziału w wolumenie handlu żywnością.
Kluczowe znaczenie ma w dalszym ciągu wygoda użytkowania (Convenience). Popyt konsumentów na praktyczne, łatwe w przygotowaniu produkty stale rośnie. Modne są żywność i napoje, które można wygodnie spożyć w podróży lub w miejscu pracy. Dla konsumentów ważne jest też, aby przygotowanie takiego posiłku nie wymagało czasu, a jeżeli już, to bardzo mało. Poszukiwane są także przekąski, od lat uważane za megatrend.
Konsumenci kupują także coraz więcej świeżych produktów z regałów chłodniczych. Wszystkie one trafiają do handlu w stanie schłodzonym, bez termicznego utrwalania lub konserwantów i można je spożyć natychmiast lub po krótki
m przygotowaniu. Do zwiększenia obrotów przyczyniają się przede wszystkim opakowania małe, nawet jednoporcjowe. Z każdym rokiem w tej grupie przybywa nowych produktów.
Właśnie we wrażliwym segmencie produktów wygodnych w użyciu bardzo ważną rolę odgrywają higiena i trwałość oraz ochronne rozwiązania procesowe i opakowaniowe. Bardzo efektywną metodą przedłużania okresu składowania żywności jest pakowanie jej w atmosferze gazu ochronnego, znane jako MAP (Modified Atmosphere Packaging). Proces zgrzewania także decyduje o jakości i szczelności opakowań z rękawa i tym samym o trwałości produktów. Dlatego coraz częściej stosuje się zgrzewanie ultradźwiękami. Dzięki nowoczesnym pakowarkom z oprzyrządowaniem do hermetycznego zgrzewania oraz technologii MAP jakość produktów zostaje zachowana i przedłuża się okres przydatności do spożycia.
Do klasycznych funkcji opakowań, jak ochrona i przydatność transportowa, dochodzą rosnące wymagania odnośnie do jakości dozowania, łatwiejszego manipulowania, wielokrotnego zamykania i kontrolowanego opróżniania.
Opracowano na podstawie materiałów Interpack
