Wyścig po zieloną butelkę

20 Jan 2012 21:46

Walka firm oferujących konkurencyjne produkty o klienta może przybierać różne formy. W przypadku dwóch megakoncernów: Coca-Cola oraz PepsiCo czasami miewa ona charakter zaczepny (np. spór o naśladownictwo kształtu butelek w Australii), ale często toczy się w zaciszu laboratoriów. Najnowsza odsłona tego wyścigu dotyczy opakowań, a konkretniej butelek z materiałów biologicznych. W połowie grudnia koncern Coca-Cola ogłosił nawiązanie współpracy z trzema firmami biotechnologicznymi (Virent, Gevo oraz Avantium), której celem będzie szybkie opracowanie pierwszego komercyjnego rozwiązania dla opakowań nowej generacji PlantBottle, wykonanych w całości z materiałów organicznych. Prace będą stanowić kolejny etap udoskonalania pierwszej generacji PlantBottle, która była premierową w skali świata butelką z PET na napoje, nadającą się do ponownego przetworzenia i wykonaną częściowo (w 30 proc.) z materiału roślinnego (cukru). Od pojawienia się jej w sklepach w 2009 r. firma rozesłała już ponad 10 mld butelek do 20 krajów na całym świecie. Wytwarzanie PlantBottle pozwoliło zmniejszyć uzależnienie producenta od nieodnawialnych paliw kopalnych oraz zminimalizować negatywny wpływ tworzywa PET na środowisko. Ocenia się, że w ciągu pierwszych dwóch lat obecności na rynku nowe butelki pozwoliły zmniejszyć emisję CO2 o ponad 100 tys. ton (w stosunku do tej samej ilości konwencjonalnych butelek z PET). Po premierze pierwszej generacji „zielonej” butelki Coca-Coli kolejny ruch należał do firmy PepsiCo, która w połowie marca ogłosiła wyprodukowanie pierwszej na świecie butelki z PET wykonanej w całości z materiałów roślinnych. Wykonano ją wyłącznie z surowców naturalnego pochodzenia: prosa rózgowego, kory sosnowej oraz łupiny kukurydzy. Dzięki połączeniu procesów biologicznych i chemicznych firma zyskała metodę tworzenia struktur molekularnych identycznych jak w przypadku konwencjonalnego PET, z surowców nieodnawialnych; w efekcie jej butelka wygląda, przechowuje się i chroni produkty tak, jak PET z ropy naftowej. Na razie produkt nie trafił jeszcze na rynek; plany przewidują początek produkcji w rozpoczynającym się roku. Jeśli produkt przyjmie się na rynku, firma zamierza uruchomić jego wytwarzanie na skalę przemysłową. Odpowiedzią firmy Coca-Cola jest decyzja ogłoszona w grudniu o połączeniu z trzema firmami, które ma doprowadzić do opracowania 100-proc. roślinnych materiałów stanowiących alternatywę dla konwencjonalnych tworzyw wykonanych z paliw kopalnych oraz innych nieodnawialnych źródeł. Umowę poprzedził dwuletni przegląd różnych dostępnych technologii, wykonany przez dział badawczo-rozwojowy Coca-Coli oraz komitet doradczy ds. technicznych koncernu. Dlaczego koncern wybrał wspomniane firmy? Gevo i Virent pracują nad stworzeniem w pełni odnawialnej wersji paraksylenu (PX), czyli węglowodoru aromatycznego, pochodnej benzenu, stosowanej do produkcji kwasu tereftalowego (PTE). Ten zaś jest podstawowym składnikiem używanym do wytwarzania politereftalanu etylenu, czyli popularnego PET, powszechnie stosowanego do produkcji polimerowych butelek na napoje. Ocenia się, że Virent i Gevo mają najbardziej zaawansowane technologie produkcji paraksylenu z materiałów biologicznych. Pierwsza z wymienionych firm wykorzystuje do jego wytworzenia procesy katalizy cukrów prostych (i zamierza otworzyć swoją pierwszą fabrykę w 2015 r.), druga chce produkować paraksylen z alkoholu izobutylowego (izobutanolu). Z kolei firma Avantium produkuje, oparte w 100 proc. na surowcach roślinnych, tworzywo o nazwie PEF (poly-ethylene-furanoate), mogące zastąpić kwas tereftalowy. Firma Avantium jest twórcą technologii służącej do wytworzenia PEF, znanej jako metoda YXY. W grudniu 2011 r. firma uruchomiła w holenderskim Gelen pilotażową fabrykę, która ma wytwarzać 40 ton PEF rocznie. W komercyjnym użyciu nowe tworzywo miałoby się znaleźć w perspektywie trzech – czterech lat. Reakcja wybranych firm była – co nie dziwi – pełna entuzjazmu. Jesteśmy nadzwyczajnie wdzięczni za zaufanie ze strony Coca-Coli i pełni entuzjazmu, by wspierać jej cel, jakim jest stworzenie ekologicznego opakowania – powiedział Patrick Gruber, prezes Gevo. Nasze rozwiązanie YXY dla sektora opakowań tworzy nowe biotworzywo z wyjątkowymi cechami funkcjonalnymi w konkurencyjnej cenie. Wierzymy, że jest ekonomicznie opłacalne i znacząco redukuje zanieczyszczenie środowiska. Produkujemy butelki z PEF, które mają obiecujące własności barierowe i termiczne i nie możemy się doczekać współpracy z Coca-Colą nad dalszym rozwojem i komercjalizacją tego produktu – mówił Tom van Aken, prezes firmy Avantium. Dyrektor generalny firmy Virent, Lee Edwards, stwierdził: Firma chce na początku 2015 r. otworzyć swoją pierwszą fabrykę działającą na komercyjną skalę. Długofalowe porozumienia z firmą Coca-Cola stanowią kamienie milowe w komercjalizacji naszej technologii służącej do produkcji materiałów pochodzenia roślinnego. Wiceprezes koncernu Coca-Cola, Rick Frazier powiedział: Choć technologia wytwarzania materiałów biologicznych w laboratorium jest znana od lat, wierzymy że firmy Virent, Gevo oraz Avantium mają takie technologie, które w ciągu najbliższych kilku lat mogą zacząć funkcjonować komercyjnie na globalną skalę. To ważna inwestycja badawczo-rozwojowa w in- nowacyjne opakowania i kolejny krok ku wizji produkowania wszystkich naszych opakowań z tworzyw z pozyskiwanych odpowiedzialnie materiałów pochodzenia biologicznego. Na podstawie informacji firmy Coca-Cola opracował TK