W dniach 29 maja – 2 czerwca br. w siedzibie Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Edukacji, Nauki i Kultury (UNESCO) w Paryżu odbyło się drugie spotkanie Międzyrządowego Komitetu Negocjacyjnego (ang. Intergovernmental Negotiating Committee, INC) ws. opracowania prawnie wiążącego traktatu ONZ ws. zanieczyszczenia plastikiem. O jego podsumowanie pokusiła się Virginia Janssens, dyrektor zarządzająca Plastics Europe.
Znalezienie sposobu na zatrzymanie zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi do 2040 r. wymaga pilnych i ambitnych działań. Aby przyspieszyć osiągnięcie cyrkularności, musimy zapewnić popyt na cyrkularne tworzywa, szybki globalny rozwój procesów zbiórki, sortowania i recyklingu oraz stworzyć system finansowania wspierający potężne, niezbędne do podjęcia inwestycje.
Intensywność dotychczasowych dyskusji odzwierciedla wyzwanie, jakim jest negocjowanie tak ambitnej i ważnej umowy. Jeśli jednak chcemy osiągnąć założone cele i sprostać harmonogramowi porozumienia, negocjacje muszą być kontynuowane w odpowiednio szybkim tempie. Dlatego z zadowoleniem przyjmujemy decyzję o upoważnieniu UNEP (Programu Środowiskowego ONZ) do opracowania pierwszego projektu porozumienia (tzw. „zero draft”), który zapewni podstawę dalszych merytorycznych i dyskusji oraz negocjacji podczas INC-3.
Pomimo krótkich terminów i zróżnicowanego podejścia poszczególnych interesariuszy, cieszymy się z pozytywnej atmosfery, w jakiej toczyły się dyskusje, oraz dzielonej przez wszystkich chęci ustalenia wspólnej wizji transformacji systemu tworzyw sztucznych. Doceniamy to, że wszyscy delegaci pracują nad zapewnieniem wartościowego porozumienia, które określi właściwe priorytety oparte na rzetelnych danych i które zapewni lokalnym społecznościom korzyści z inkluzywnej transformacji. Musimy unikać ryzyka związanego z pospiesznym prowadzeniem negocjacji i podejmowaniem decyzji, które trafiają na pierwsze strony gazet jedynie ze względu na atrakcyjność polityczną, a pozbawione będą wartości ekonomicznej czy naukowej.
Wspieramy holistyczne podejście do powstrzymania zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi, oparte na zrównoważonej produkcji tworzyw sztucznych, zapewniającej dywersyfikację surowców i zmniejszenie zależności od surowców kopalnych. Wierzymy również, że zrównoważona konsumpcja tworzyw sztucznych na całym świecie jest jednym z najskuteczniejszych sposobów na wyeliminowanie zanieczyszczenia tworzywami. W praktyce oznacza to, że porozumienie musi koncentrować się na problematycznych i zbytecznych zastosowaniach na poziomie lokalnym, bazując na metodologii o naukowych podstawach.
Porozumienie powinno również zawierać zarówno obligatoryjne, jak i dobrowolne środki, obowiązki oraz kryteria, nakładać odpowiedzialność na wszystkie zaangażowane strony oraz zapewniać właściwą równowagę między globalnymi zobowiązaniami a krajowymi środkami. W tej kwestii jedno uniwersalne podejście do polityki i regulacji nie ma szans powodzenia.
Jako organizacja dokładnie przeanalizujemy, to co usłyszeliśmy i czego nauczyliśmy się podczas INC-2, z zadowoleniem przyjmując również możliwość kontynuowania rozmów. Zintensyfikowanie otwartego koncentrującego się na rozwiązaniach dialogu pomiędzy wszystkimi zaangażowanymi stronami przed INC-3 będzie bardzo ważne we wsparciu dalszego rozwoju porozumienia.
Opracowano na podstawie informacji stowarzyszenia PlasticsEurope