Konsumenci zwracają coraz baczniejszą uwagę na ekologiczność kupowanych produktów i usług, a w wyborze coraz chętniej wspomagają się etykietami i deklaracjami środowiskowymi, którymi są one oznaczane. Jednak globalny kontekst środowiskowy zmienił się bardzo wyraźnie w porównaniu z 1999 r., gdy wraz z normą ISO 14024 położono podwaliny pod pierwsze międzynarodowe oznakowania ekologiczne; wspomniana zmiana odzwierciedla przede wszystkim rosnące potrzeby konsumentów. Rezultatem nowych potrzeb jest stworzenie uaktualnionej wersji standardu ISO 14024.
Pojawienie się pierwszych oznakowań ekologicznych wynikało ze wzrostu oczekiwań społeczeństw, że rządy, przedsiębiorstwa oraz opinia publiczna zaczną przykładać większą wagę do ochrony środowiska. Szybko stało się jasne, że takie działania mogą mieć wymierną wartość i ułatwiać sprzedaż produktów i usług; wówczas na rynku zaroiło się od kolejnych deklaracji i etykiet podkreślających ekologiczność oferty: „naturalne”, „recyklowalne”, „eko-przyjazne”, „o niskim zużyciu energii”, „z zawartością z odzysku” itd. Przyciągały one z wielką siłą część klientów, którzy – wybierając tę, a nie inną ofertę – szukali sposobów ograniczenia negatywnego wpływu przemysłu na środowisko, ale jednocześnie u innych wzbudzały dezorientację i sceptycyzm. To dlatego uznano, że konieczne jest opracowanie nowej wersji normy ISO 14024, określające zasady i procedury dla etykiet i deklaracji środowiskowych I typu.
Björn-Erik Lönn, przewodniczący grupy roboczej, która dokonała zmian w standardzie, tłumaczy: W trakcie ostatnich 20 lat stosowanie etykiet środowiskowych I typu nasiliło się w wielu krajach i na wielu rynkach w formie nowych inicjatyw narzucanych przez Program Środowiskowy ONZ oraz inne organizacje. Rezultatem jest sytuacja, w której dzięki wiarygodnej etykiecie środowiskowej I typu każdy uczestnik procesu wygrywa: klient, producent i środowisko naturalne. Te eko-etykiety są wykorzystywane głównie w produktach konsumenckich, jednak możemy określać jako „ekologiczne” coraz więcej usług, od tych oferowanych przez hotele po firmy sprzątające, w oparciu o weryfikację – przez podmiot niezależny – publicznych wymogów środowiskowych określonych zgodnie z zasadami cyklu życia produktu.
Norma ISO 14024:2018 odnosi się do programów etykietowania środowiskowego I typu, które są dobrowolne i mogą być obsługiwane przez państwowe lub prywatne agencje na poziomie krajowym, regionalnym bądź międzynarodowym. Określa ona zasady i procedury dla tworzenia programów etykietowania środowiskowego I typu, w tym wybór kategorii, kryteriów środowiskowych oraz charakterystyki działania produktów, jak również dla oceny i okazywania zgodności. Dodatkowo norma tworzy procedury certyfikacji niezbędne do przyznania etykiety.
Ta najnowsza aktualizacja ma na celu wzmocnienie wytycznych dotyczących faktów i dokumentacji stosowanej w etykietowaniu środowiskowym, jak również określenie kompetencji podmiotów weryfikujących poprzez dostosowanie ich do wymogów stawianych przed innymi etykietami środowiskowymi wymienionymi w wytycznych ISO 14020 – wyjaśnia Lönn. – Podstawowe zasady i zapisy z oryginalnej wersji z 1999 r. pozostają niezmienione, ponieważ stanowią pełen opis działań, które z sukcesem wykonują oznakowania ekologiczne typu I na całym świecie.
ISO 14024 wdraża rygorystyczny plan ramowy oraz skuteczne wskazówki dla etykietowania środowiskowego I typu, zaś nowa wersja z bieżącego roku wspiera silną pozycję, jaką te eko-etykiety posiadają na różnych rynkach i ogromnej gamie produktów. Celem jest zapewnienie przejrzystości i wiarygodności programów etykietowania środowiskowego I typu, jak również zharmonizowanie przepisów i procedur stosowanych względem tych programów. Ostatecznie, jak mówi Lönn, wszystko sprowadza się do „zapewnienia poprawnej i godnej zaufania rynkowej informacji nt. ochrony środowiska”.
Na podstawie informacji ISO opracował TK
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
