Całkowity koszt produkcji etykiet jest uzależniony od: jakości i stopnia przetworzenia, wydajności urządzenia oraz pozostałych czynników kosztowych.
Nie należy rozpatrywać ich w oderwaniu od siebie, choć w praktyce, ze względu na złożoność procesów, zwykle tak się dzieje. O ile przy podejmowaniu decyzji o zainwestowaniu w maszynę drukującą mamy jasne pojęcie, jakiej jakości druku i jakiego kosztu etykiet oczekujemy, zbyt mało uwagi poświęcamy wydajności uwzględniającej różnorodność realizowanych procesów. Na poniższym przykładzie prezentujemy, jak silnie wpływ tego ostatniego kryterium odciska się na całkowitych kosztach operacyjnych.
W planowaniu inwestycyjnym wstępem do szczegółowej analizy jest określenie rynkowych segmentów, w których ma być wykorzystywana maszyna. Analiza prezentowanego przykładu wskazuje, że strukturę rynku i klientów tworzą w nim przede wszystkim klienci z segmentów kosmetycznego, win i mocnych alkoholi, farmaceutyków (dostępnych bez recepty), a także zamawiający druki zabezpieczone (na przykład banderole akcyzowe na papierosy). Pozwala ona ustalić ewentualne segmenty rynkowe, z myślą o których konfigurujemy maszynę. Poszukujemy takiego systemu, który spełnia specyficzne wymagania tych segmentów rynku. Musimy również wziąć pod uwagę, że wszystkie wspomniane segmenty rynkowe charakteryzują się produkcją nisko- i średnionakładową, jak również wysokonakładową, czyli dużą liczbą zleceń wykorzystujących różnorodne procesy drukowania oraz podłoża.
Modułowość i konfigurowalność
W celu zaspokojenia szerokiego zakresu ustalonych wyżej potrzeb będziemy potrzebować swobodnie konfigurowalnego i łatwego do rozbudowy systemu maszynowego o wysokim poziomie zautomatyzowania. Na rynku takie systemy są oferowane przez wielu producentów. Jako ilustracją posłużmy się dwoma najczęściej używanymi typami maszyn, które można potraktować jako rynkowe punkty odniesienia.
Maszyna producenta A drukuje z maksymalną szerokością 430 mm (17'') i maksymalną prędkością ustaloną na poziomie 160 m/min; w przypadku maszyny producenta B rzeczone wskaźniki to – odpowiednio – 410 mm (16'') oraz 170 m/min.
Obie maszyny można skonfigurować indywidualnie, jako kombinację zespołów drukujących każdego typu: offsetowych, fleksograficznych, sitodruku rotacyjnego, tłoczenia na gorąco czy też cold-stampingu – w celu zaspokojenia potrzeb określonych wyżej segmentów rynkowych. Każda z maszyn może zostać doposażona w kontrolę napięcia wstęgi, która przydaje się przy zadrukowywaniu laminatów na tubki o maksymalnej grubości 450 μm wykorzystywanych przez sektor kosmetyczny. Obie maszyny mogą być dodatkowo skonfigurowane z zespołami do wklęsłodruku i zaspokajać oczekiwania w zakresie jakości druku oraz łatwości obsługi w teście porównawczym. Każdą z nich wyposażono w zaawansowaną automatykę służącą do dynamicznej regulacji podajnika, wstępnych ustawień długości i cross registra oraz powtarzalnych prac, funkcję przywoływania ustawień maszyny z pamięci głównej, jak również w zautomatyzowane zespoły myjące.
Podsumowując: z technicznego punktu widzenia maszyny mają porównywalne wyposażenie, jednak różnią się pod względem kosztu zakupu. Cena maszyny producenta B jest w przybliżeniu o 20% niższa niż cena maszyny A, dlatego – zważywszy na opisane kryteria – przy podejmowaniu decyzji o zakupie będzie zdecydowanie świadczyć na rzecz maszyny B.
W przypadku niektórych segmentów rynkowych – np. etykiet na kosmetyki i wino – niezbędna jest częsta wymiana procesów produkcyjnych na maszynach drukujących w trakcie jednej zmiany; w druku etykiet na wina standardowo czyni się tak cztero-, a niekiedy nawet siedmiokrotnie. Z tego powodu czasy narządu przy zmianie zleceń zajmują kluczową pozycję w analizie rentowności. Dla przykładu: zmiana pracy na maszynie A może odbywać się bez jej zatrzymywania, co oznacza, że aktualnie nieużywane zespoły drukowe można narządzić do realizacji oczekującego zlecenia.
Jeśli w opisanej wyżej strukturze zamówień wymagane są częste zmiany procesów – tj. że wymiennie wykorzystywane są zespoły drukujące różnymi technikami – suma zmian procesów ma ważny wpływ na ekonomiczną wydajność systemu maszynowego w druku wąskowstęgowym.
W odniesieniu do samych czasów narządu – którym często nie poświęca się wystarczającej uwagi podczas podejmowania decyzji inwestycyjnych – obie wzorcowe maszyny wyraźnie się różnią. Czas narządu maszyny A, wyposażonej we w pełni zautomatyzowany setup i wózek do wymiany cylindrów, do nowego procesu trwa 5 minut, podczas gdy w przypadku maszyny B wynosi on 30 minut. Przy zbliżonej liczbie zmian procesów druku ta różnica w istotny sposób wpływa na efektywność kosztową systemu maszynowego.
Ekonomiczna wydajność
Dzięki użyciu kalkulatora TCO (do obliczenia całkowitego kosztu posiadania) można ustalić, który system maszynowy – z jego konkretną ceną zakupu, przy określonej strukturze zamówień i założonej średniej liczbie 4 zmian procesów druku na jedną zmianę pracy – ma najwyższą wydajność. Dowodzi on, że koszt zakupu droższej maszyny może w stosunkowo krótkim czasie zwrócić się, jeżeli umożliwia skrócenie czasów narządu systemu do nowych zleceń. Jeśli – opierając się na naszym przykładzie – cena nabycia maszyny różni się o 400 tys. euro, wyższe koszty zakupu ulegają amortyzacji dzięki oszczędnościom uzyskiwanym każdego dnia w procesach narządu po dwóch lub maksymalnie trzech latach pracy, w zależności od częstotliwości (2 lub 3) 8-godzinnych zmian w ciągu doby. Warunkiem niezbędnym dla osiągnięcia powyższego okresu amortyzacji jest pełne wykorzystanie maszyny drukującej.
Dodatkową korzyścią w przypadku maszyny A jest brak konieczności rozdziału wstęgi podłoża w momencie zmiany procesu, a tym samym również dodatkowa oszczędność materiału. Przy średniej stracie 12 metrów wstęgi przy każdorazowym narządzie nowego zlecenia oznacza to dodatkową oszczędność ok. 7 tys. euro rocznie przy pracy trzyzmianowej. Sama tylko mniejsza ilość odpadów wyraźnie skraca czas amortyzacji droższej maszyny A.
Jak działają zmiany procesów
Im większa złożoność zadrukowywanego produktu, tym większa liczba niezbędnych zmian procesowych w trakcie produkcji, jako że – w zależności od skomplikowania pracy – aplikacja druku wymaga stosowania zespołów drukowych w różnych konfiguracjach. Najbardziej typowe zmiany procesów w segmencie kosmetyków upiększających to przejście od druku fleksograficznego do sitodruku i odwrotnie, jednak często niezbędne jest zastępowanie zespołów offsetowych fleksograficznymi, sitodrukowymi lub służącymi do złocenia na gorąco. Dla przykładu: sitodruk wykorzystuje się do nakładania bieli kryjącej, drobnych napisów lub apli. Druk fleksograficzny stosuje się przy ekonomicznej aplikacji farb i lakierów, jak również drukowaniu kolorów spotowych.
Podsumowanie
Bardziej szczegółowa analiza zdradza, że maszyny A i B wydają się porównywalne tylko na pierwszy rzut oka. Kluczowymi czynnikami inwestycji są nie tylko całkowity koszt i możliwa do uzyskania jakość, ale również ogólna wydajność.
W tym kontekście, obok kwestii jakościowych, niezmiernie ważna jest różnorodność procesowa systemu maszynowego, zwłaszcza w przypadku częstych zmian prac. Powód jest prosty: szybkie zmiany procesowe i krótkie czasy narządu mają decydujący wpływ na poziom całkowitych kosztów operacyjnych. W miarę zmniejszania wielkości nakładów ten wpływ jest jeszcze silniejszy. Zwłaszcza w przypadku struktury zamówień z wieloma zmianami celowe staje się zainwestowanie w wysoce zautomatyzowany, wszechstronny system druku etykiet – bez względu na poziom początkowych nakładów. Z pozoru bardziej kosztowne urządzenie okazuje się tańszym rozwiązaniem w tych ogólnych warunkach.
Dieter Finna
Tłumaczenie: TK
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
