Pandemia koronawirusa od wielu miesięcy wpływa na działanie światowej gospodarki. Firmy, które stanęły w obliczu problemów z dostępem do surowców i zakłóceniami w łańcuchach dostaw, starają się minimalizować logistyczne wyzwania i upraszczać procesy produkcyjne. Jak wynika z raportu zaprezentowanego przez platformę Futureprint i Ricoh, ważną rolę w osiągnięciu wspomnianych celów przez branżę opakowań może odegrać digitalizacja procesów drukowania.
Dane z licznych źródeł wskazują, że sektor opakowaniowy, mimo wpływu pandemii koronawirusa na światową gospodarkę, notował wzrosty w ostatnich 18 miesiącach. Jednak nieuprawnione byłoby stwierdzenie, że wspomniany kryzys nie miał negatywnych konsekwencji dla branży. W chwili, gdy wkracza ona w swój najbardziej zapracowany okres końca roku, szereg powiązanych czynników powoduje problemy w łańcuchach dostaw i niedostatki surowców. Wynikają one w dużym stopniu ze wzrostu popytu na produkty, rozwoju handlu internetowego czy skoku kosztów energii.
Digitalizacja szansą dla sektora opakowań
Wyniki ankiety zatytułowanej „Cyfryzacja w branży opakowaniowej” wskazują, że rozwiązaniem części ze wspomnianych problemów branży może być digitalizacja procesów drukowania jako sposób na poprawę wydajności i responsywności pozwalającej utrzymać się w nurcie szybko zmieniających się oczekiwań konsumentów. Digitalizacja, czyli – jak głosi definicja firmy analityczno-badawczej Gartner – „wykorzystanie cyfrowych technologii do zmiany modelu biznesowego i zapewnienia nowych źródeł zysku oraz możliwości opłacalnej produkcji”.
Respondenci ankiety dostrzegają wzrost zapotrzebowania na cyfrowe rozwiązania w stosunku do przedpandemicznej rzeczywistości. Generalnie zgadzają się też ze stwierdzeniem, że digitalizacja, a w szczególności technologia cyfrowego druku atramentowego, jest obecnie niezbędna, aby sektor opakowań mógł sprostać współczesnym wyzwaniom: zarówno jakościowym, jak i ekologicznym (spośród stwierdzeń, które – zdaniem autorów badania – najlepiej odzwierciedlają postpandemiczną rzeczywistość sektora opakowaniowego, zdecydowana większość 55% ankietowanych wybrała to w brzmieniu „cyfryzacja opakowań to główny strategiczny cel, który umożliwi spełnienie płynnych potrzeb klientów w sprawny i dokładny sposób”).
W ankiecie wzięli udział przedstawiciele branży opakowaniowej z 30 krajów świata (również z Polski): od właścicieli marek przez drukarzy, analityków, dziennikarzy, poprzez dostawców surowców, po projektantów i technologów. Największą grupę (ok. 40%) stanowili drukarze i przetwórcy opakowań ze wszystkich kluczowych segmentów branży: etykietowej, komercyjnej i przede wszystkim opakowaniowej. Dodajmy, że w każdym z pytań można było zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź (dlatego suma wszystkich odpowiedzi przekracza 100%).
Sektor etykiet to największy beneficjent
Zdaniem respondentów sektorem, w którym w ciągu najbliższych dwóch lat udział technologii cyfrowej wzrośnie w największym stopniu, będzie sektor etykietowy (61%), a w dalszej kolejności pudełek składanych, opakowań giętkich i tektury falistej. Na drugim krańcu skali znalazł się druk bezpośredni na obiektach (direct-to-shape) z wynikiem 22,06%, co zdaniem autorów raportu jest nieco rozczarowujące, wierzą oni bowiem, że „korzyści zapewniane przez inkjet temu szybko rozwijającemu się obszarowi z jego potrzebą szybkiej reakcji i dostosowania do potrzeb klienta na końcowym etapie oznaczają, że będzie miał do odegrania w przyszłości ważną rolę.”
Digitalizacja produkcji to temat, który – jak wynika z badania – stanowi czynnik definiujący sektor opakowań. Posiadanie cyfrowych procesów produkcji zapewnia ogromne korzyści pod względem elastyczności, wydajności, szybkości reakcji, wersjonizacji i reakcji na potrzeby klienta. Tylko 2,45% respondentów uważa, że cyfryzacja jest nieistotna (udział ankietowanych uważających, że jest „ogromnie ważna” i „ważna” wyniósł odpowiednio 58% i 40%), co podkreśla, jak strategicznie ważna jest ona dla sektora druku opakowań w przyszłości.
Sektor opakowań preferuje farby wodne ze względu na kwestie zdrowotne i ekologiczne (dlatego 36% ankietowanych wskazało je w odpowiedzi na pytanie o format druku atramentowego, który będzie miał kluczowe znaczenie dla rozwoju tego segmentu w przyszłości). Z drugiej strony mniej ekologiczny inkjet UV nadal pozostaje niezastąpiony w produkcji zleceń wymagających skutecznego utwardzania farb na niechłonnych materiałach, dlatego wybrało go 20% uczestników badania. Blisko 59% ankietowanych wymieniło oba rodzaje farb wykorzystywane do różnych zastosowań. Farby olejowe (1,5%) i solwentowe (5%) znalazły się na drugim krańcu skali.
Pro i kontra
Ankietowanych poproszono o określenie, jakie czynniki zniechęcają, a jakie zachęcają ich do inwestycji w cyfrowe rozwiązania. W przypadku pierwszego pytania najwięcej (43%) osób obawiało się niedostatecznego tempa drukowania, braku zgodności farb z wymogami bezpieczeństwa żywności (32%), ograniczonego formatu zadrukowywanego podłoża i zbyt słabej z punktu widzenia zleceniodawcy jakości (po ok. 25%). „Jeśli porównamy »na sucho« druk analogowy i cyfrowy, rzeczywiście ten drugi może wydawać się droższy. Jednak przy okazji tracimy z oczu kwestię jego wartości dodanej. Koszt produkcji powinien być w związku z tym oceniany na podstawie dodatkowych korzyści, jakie zapewnia, a nie z punktu widzenia procesów, które zastępuje” – komentują autorzy dodając, że wiele z sugerowanych przez uczestników problemów, takich jak prędkość drukowania czy przyjazność farb dla środowiska, udało się już rozwiązać.
Czynnikami, które zachęcają do zakupu technologii druku cyfrowego, są przede wszystkim: elastyczność i możliwość szybkiej reakcji na zmieniające się oczekiwania klientów (74%), wariantowość i możliwość realizacji zróżnicowanych prac przy krótkim czasie narządu (52%), potencjał kastomizacji i personalizacji oraz zabezpieczania opakowań (44%) i brak konieczności utrzymywania stanów magazynowych, redukcja odpadów i wysoka wydajność (40%). W świetle zmian wywołanych przez pandemię koronawirusa (potrzeba większej szybkości i elastyczności produkcji) oraz szybko ewoluujących oczekiwań klientów, których uwagę można przykuć częstą zmianą oferty, wybór tych odpowiedzi nie dziwi.
Inwestując w druk atramentowy nabywca może zdecydować się na jedną z kilku opcji. Z odpowiedzi na pytanie o strategię wykorzystania inkjetu wynika, że najwięcej (31%) ankietowanych jest zainteresowanych kupnem technologii hybrydowej, łączącej rozwiązania cyfrowe i analogowe w ramach jednego urządzenia. Nieznacznie mniej wybrałoby rozwiązanie cyfrowe zintegrowane z linią produkcyjną (29%) lub działające samodzielnie – off-line (28%).
Raport „Cyfryzacja w branży opakowaniowej” nie został poświęcony wyłącznie kwestii digitalizacji. Odpowiedzi na pytania kreślą obraz branży opakowań AD 2021, w świecie, na który od wielu miesięcy pada cień koronawirusa.
Składająca się z 26 pytań ankieta, która podejmuje również kwestie niezwiązane bezpośrednio z drukiem cyfrowym (znalazły się w niej również m.in. pytania o wpływ COVID na sektor opakowań, przewidywania rozwoju sytuacji w warunkach narastających problemów łańcuchów dostaw, nowe trendy będące następstwem pandemii czy obecne priorytety sektora druku opakowań) pokazuje, że mimo – czy może z powodu – pandemii koronawirusa inwestowanie w cyfryzację procesu produkcji opakowań ma sens. Jest ono postrzegane przez znaczną część branży jako szansa na choćby częściowe uodpornienie się na obecne i przyszłe ryzyka związane z niestabilną sytuacją rynkową, zmiennymi oczekiwaniami konsumentów. Oferuje szybki narząd do nowych prac, możliwość realizacji produkcji niskonakładowej tanio i wydajnie, ułatwia testowanie nowych produktów dzięki zamawianiu wymaganej liczby etykiet, a dzięki technologii hybrydowej umożliwia połączenie zalet druku cyfrowego – takich jak wersjonowanie, personalizowanie czy aplikacja danych zmiennych – ze środowiskiem analogowym.
Opracowano na podstawie materiałów Futureprint
Tłumaczenie: TK
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
