Wszyscy ci, którzy pragną, aby opakowania harmonijnie współgrały z innowacyjnością i zrównoważonym rozwojem, muszą zwrócić szczególną uwagę na trzy ważne czynniki: wykorzystanie surowców odnawialnych, możliwości recyklingu i ograniczenie zużycia materiałów.
Zrównoważony rozwój od dawna stanowi ważną kwestię w przemyśle opakowań niespożywczych. Przez długi czas znalezienie alternatywy dla opakowań do żywności było jednak bardzo trudne. W sektorze spożywczym materiały opakowaniowe oddziałują na markę, a nierzadko również na produkt. Ci, którzy w swoich działaniach pamiętają o środowisku, musieli dotychczas liczyć się z ograniczeniami w zakresie kolorystyki i wzornictwa opakowań. Nie mniej ważne jest, by opakowanie chroniło żywność. W przypadku przemysłu chłodniczego mnóstwo ludzi nadal polega na wielomateriałowych opakowaniach z tworzyw sztucznych.
A przecież to w sektorze spożywczym branża opakowań doświadczyła wzrostu innowacyjności i stworzyła wiele start-upów działających w duchu wynalazczości. Obecnie istnieje dużo możliwości bezpiecznego i trwałego pakowania produktu, a jednocześnie swobodnej komunikacji i projektowania marki, zarówno w zakresie stosowanych materiałów, jak i wzornictwa.
Recykling opakowań w ciemnych kolorach
Wszyscy wiemy, że opakowania zadrukowane ciemnymi kolorami nie trafiają do pętli recyklingu w procesie odzysku. Zakłady przerabiające surowce wtórne traktują je jako odpady resztkowe i spalają. Przy okazji do atmosfery trafia dwutlenek węgla.
Firmy Spies Packaging, Digimarc i Reichle Technologiezentrum opracowały cyfrowy znak wodny dla opakowań. To niewidoczne oznaczenie zawiera informacje o materiale. Zakład recyklingu odczytuje te dane i na ich podstawie odpowiednio sortuje odpad.
Z punktu widzenia opiekunów marki jest to równoznaczne z większą wolnością kreacji w procesie projektowania.
Zrównoważone etykiety: trzcina cukrowa zamiast polietylenu
Etykiety wykonane z biopochodnej folii polietylenowej mogą się przyczynić do całkowitego odejścia od stosowania ropy naftowej dzięki wykorzystaniu etanolu z trzciny cukrowej. Takie etykiety mają właściwości zbliżone do popularnego polietylenu, więc zmiana materiału w procesie etykietowania nie generuje żadnych kosztów.
Trzcina cukrowa nadaje się także do produkcji opakowań do napojów. Od pewnego czasu tworzywa sztuczne na bazie trzciny cukrowej wykorzystuje firma Tetra Pak. Kartony Tetra Rex są produkowane z mieszanki tego materiału i tektury i są używane głównie do pakowania schłodzonych produktów mlecznych.
Alternatywne surowce: włókno z kwiatów, papier z trawy oraz tworzywa z alg
Podobnie jak w przypadku produkcji papieru, istnieją opakowania wtórne wykonane z alternatywnych surowców nadających się do szybkiego recyklingu. W gastronomii, sprzedaży na wynos i sprzedaży sklepowej szczególnie przydatne są kartony produkowane z papieru trawiastego i włókna otrzymywanego z kwiatu silphia. Własności obu materiałów są identyczne jak konwencjonalnych produktów wykonanych z celulozy. Nadają się do zadruku i są wyjątkowo trwałe.
Istnieją również alternatywne tworzywa sztuczne dla sektora spożywczego wykonane z alg lub białek mlecznych. Białka mleka mają również tę szczególną właściwość, że chronią żywność przed zepsuciem. Niestety, taki produkt sprawia problemy przy próbach nanoszenia nadruków. Może być jednak stosowany jako wkładka, powłoka lub przezroczyste opakowanie zewnętrzne, a w wielu przypadkach nadaje się nawet do spożycia.
Wyskalowanie zrównoważonego rozwoju firm
Zrównoważony rozwój materiałów opakowaniowych jest obecnie kontrolowany przez nowe prawo Unii Europejskiej: rozporządzenie UE w sprawie opakowań. W głównej mierze dotyczy ono firm typu start-up, za to w niewielkim stopniu dotyka na razie przedsiębiorstw z dłuższym stażem na rynku. W przypadku start-upów bardzo trudno jest ocenić znaczną część rynkowych ofert pod kątem zrównoważonego rozwoju. Nowe prawo uwzględnia nie tylko zastosowane materiały, lecz także efektywność energetyczną produkcji i możliwość recyklingu.
Te informacje nadal nie są prezentowane w przejrzysty sposób. Firmom trudno jest oszacować zrównoważony charakter produktu. Co więcej, nie każdy ekologiczny materiał jest tak samo odpowiedni do ochrony i przechowywania żywności. Rezultatem są długotrwałe i kosztowne testy opłacane przez firmy.
To dlatego różne organizacje pozarządowe, takie jak stowarzyszenie Unternehmens Grün i Ecopreneur.eu, proponują opracowanie skali do oceny materiałów opakowaniowych. Powinna być ona prezentowana przez producenta – publicznie i w przejrzysty sposób. Skala powinna również – stosownie do życzenia poszczególnych stowarzyszeń – wskazywać, jak zrównoważony i przyjazny dla żywności jest materiał opakowaniowy, analogicznie jak w przypadku klasy efektywności energetycznej A+++.
W oczekiwaniu na innowacje na targach drupa 2024
Nie ulega wątpliwości, że opakowania stały się kwestią polityczną. Przepisy dały branży impuls do innowacji. W zasadzie nie ma miesiąca, by nie pojawiły się nowe produkty, które ułatwiają działalność zgodną z interesem środowiska. Do rozpoczęcia targów drupa 2024 doczekamy się jeszcze większej liczby innowacji i wynalazków. Podczas poświęconych ekologii forów odbywających się na targach drupa firmy z całego świata zaprezentują nowości i potencjał zrównoważonej branży druku.
Opracowano na podstawie materiałów organizatorów targów drupa
Tłumaczenie: TK
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
