Obecnie wiele uwagi poświęca się ociepleniu klimatu i zanieczyszczeniu środowiska. W tym aspekcie często pojawia się temat produktów i opakowań z tworzyw sztucznych, a także odpadów przenikających do środowiska. To plastikom przypisuje się kluczowy wpływ na ocieplenie klimatu, jak również zanieczyszczenie powietrza i ekosystemów. Czy słusznie? – zastanawia się Robert Szyman, dyrektor generalny Polskiego Związku Przetwórców Tworzyw Sztucznych.
Całkowity koszt środowiskowy stosowania plastików vs materiały alternatywne (w mld USD)
Fakty przeczą tej powszechnej opinii. Dla przykładu w budownictwie użycie okien z PVC i ociepleń budynków z EPS znacznie poprawia energooszczędność budynków; użycie ok. 50% tworzyw sztucznych w samochodach istotnie ogranicza zużycie paliwa; masowe użycie włókien poliestrowych z surowców pochodzących z recyklingu w odzieży pozwala likwidować uprawy bawełny, które są niekorzystne dla środowiska; wreszcie to tworzyw używa się do produkcji urządzeń służących do pozyskiwania odnawialnej energii (turbiny wiatrowe, panele fotowoltaiczne).
Wobec tego co tak naprawdę stanowi główny problem w zanieczyszczeniu środowiska plastikami i ociepleniu klimatu, któremu nie da się zaprzeczyć? Jesteśmy nim my sami, kiedy wyrzucamy odpady w miejscach do tego nieprzeznaczonych, a także nie selekcjonujemy odpadów, które wytwarzamy.
Dlatego kraje członkowskie Unii Europejskiej zdecydowały się na odwrócenie trendu wzrostu ocieplenia klimatu i zanieczyszczenia środowiska poprzez wprowadzenie Europejskiego Zielonego Ładu – zobowiązania dla przyszłych pokoleń. Kraje członkowskie mają ambicję osiągnięcia zerowej emisji gazów cieplarnianych oraz oderwania wzrostu gospodarczego od zużycia zasobów i degradacji środowiska do 2050 roku. Stąd wszystkie starania ekologiczne zmierzają do tego celu. W efekcie przecież wszyscy chcemy mieć czyste środowisko. Można powiedzieć: co tam ocieplenie klimatu, przynajmniej będzie cieplej. Owszem, ponad 1 mln lat temu emisja CO2 też była wysoka, a 5 mln lat wstecz klimat był jeszcze cieplejszy. Problem w tym, że wtedy nas nie było, a skutki zmiany klimatu obecnie będą katastrofalne dla świata ludzi, powodując niepokoje, wojny i masowe migracje, ponieważ część lądów ulegnie zatopieniu, a część zamieni się w pustynie.
Nowe regulacje częściowo zmniejszające trend zaśmiecania
Polska wprowadziła w życie przepisy dyrektywy UE dotyczącej ograniczenia stosowania niektórych jednorazowych opakowań plastikowych. Dyrektywa Single Use Plastics, aby zapobiec zaśmiecaniu plaż i przedostawaniu plastików do morza, wprowadza obowiązek trwałego przytwierdzania nakrętek do butelek plastikowych. Właśnie te nakrętki zajęły wysokie 4. miejsce wśród odpadów porzuconych na plażach UE. Kolejne ograniczenia dotknęły opakowania z polistyrenu spienianego, stosowane do dań gotowych spożywanych bezpośrednio z pojemnika. Te właśnie zostały zakazane do tego celu właśnie z powodu zaśmiecania. Ich struktura pozwala na dość łatwe oddzielanie się drobnych granulek.
Gdyby konsumenci zachowywali się zgodnie ze zdrowym rozsądkiem i nie pozostawiali tych opakowań w miejscach nieprzeznaczonych, nie byłyby potrzebne tego rodzaju przepisy. Ci konsumenci, którzy zachowują się właściwie, muszą niestety znosić niedogodności przez siebie niezawinione, ale cel wydaje się wzniosły. W efekcie wszyscy chcemy mieć czyste plaże i morza, tylko niestety części z nas brakuje wyobraźni.
Opracowano na podstawie informacji Polskiego Związku Przetwórców Tworzyw Sztucznych
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
