STRESZCZENIE: W artykule scharakteryzowano materiały POS (z ang. point of sale), klasyfikujące się do wyrobów wspomagających sprzedaż, wytwarzane przy wykorzystaniu tektury falistej jako materiału konstrukcyjnego. Jest to pierwszy z cyklu artykułów będących leksykonem opakowań.
ABSTRACT: The article characterizes POS (point of sale) materials, classified as sales support products, produced using corrugated board as a construction material. This is the first of a series of articles that are a packaging lexicon.
Charakterystyka materiałów tzw. POS (z ang. point of sale), klasyfikujących się do wyrobów wspomagających sprzedaż, wytwarzanych przy wykorzystaniu tektury falistej jako materiału konstrukcyjnego.
Na wstępie należy stwierdzić, że terminologia w zakresie tej nowej dziedziny stosowana jest w kraju w sposób dość dowolny i niewątpliwie jest daleka od ujednolicenia.
Niektóre terminy są tworzone przez „spolszczenie” terminów angielskich, tak jak to ma miejsce np. w przypadku terminu „stend”, w którym wykorzystano wymowę angielską terminu stand, odmieniając go na zasadzie słowa polskiego.
Standy niejednokrotnie nazywane są displayami, jakkolwiek termin „display” odnosi się raczej do standu o mniejszych wymiarach.
Wykorzystywane są także nazwy nie zawsze zadowalająco charakteryzujące wyrób, którego dotyczą, tak jak to ma miejsce np. w przypadku określenia „stojak” w odniesieniu do standu.
Standy są najczęściej produkowane w formie otwartej szafy z półkami, której boki wykorzystywane są jako powierzchnie reklamowe, a półki służą do umieszczania na nich sprzedawanych produktów.
Wśród licznych czynników wymagających uwzględnienia przy projektowaniu standu jego kształt i wymiary należą do czynników o kluczowym znaczeniu, muszą być bowiem dostosowane do lokalnych warunków w miejscu finalnego przeznaczenia, u konkretnego odbiorcy.
Forma standu jest uzależniona od wielu czynników, w tym np. potrzeby złożenia na płask w czasie transportu do odbiorcy.
Wymiar podstawy standu najczęściej bazuje na wymiarach najpopularniejszych nośników transportowych, takich jak palety, w tym najczęściej palety o wymiarach 800x1200 mm (tzw. Euro palety), może stanowić także podwielokrotność tych wymiarów.
Rozwiązania konstrukcyjne realizowane są tak, aby wykorzystywana paleta stanowiła maksymalny obszar ekspozycji, odpowiadający wymiarom jej szerokości i głębokości.
W przypadku wykorzystania palet, co często ma, ale nie musi mieć miejsca, stand jest połączony z paletą za pomocą specjalnych zamków lub innych zamocowań, zabezpieczających przed uszkodzeniem wypełnionego produktami standu, zarówno w warunkach transportu, jak i podczas przemieszczania w obiekcie handlowym, już w miejscu docelowego przeznaczenia.
Wśród standów wyróżniane są standy modułowe oraz standy klasyczne.
W standach modułowych moduł stanowi pojedyncza półka, która mogłaby funkcjonować jako niezależny nośnik, a półki ustawione jedna na drugiej tworzą formę standu.
Standy klasyczne bazują na konstrukcji szafkowej, której ściany boczne oraz ściana tylna tworzą korpus, a w jego wnętrzu zamocowane są półki. W przypadku standu klasycznego półki nie mogą funkcjonować jako niezależny, odrębny nośnik.
Do materiałów POS należą również ekspozytory, w tym ekspozytory „przykasowe”, stanowiące małą formę nośnika POS, przeznaczonego głównie do produktów o małych wymiarach i eksponowanych w niewielkich ilościach.
Ekspozytory tego rodzaju zazwyczaj instalowane są w strefach przykasowych, o bardzo ograniczonej powierzchni, niewystarczającej do umieszczenia na niej standu, stąd ich nazwa: ekspozytury „przykasowe”.
Wśród wyrobów bezpośrednio związanych ze standami należy wymienić także tzw. wypełniacze, stanowiące zestaw zespolonych ze sobą półek, dostosowany do umieszczenia wewnątrz standu.
W zakresie materiałów kwalifikujących się do POS występują także tzw. paletowiska oraz kosze zasypowe.
Paletowiska stanowią grupę standów zlokalizowanych obok siebie, często połączonych wspólnym motywem graficznym tworzącym dużą powierzchnię reklamową.
Paletowiska umożliwiają promocję na znacznie szerszą skalę oraz sprzedaż znacznie większej liczby produktów w porównaniu z pojedynczymi standami.
Kosze zasypowe wykorzystywane są do produktów niewymagających indywidualnej ekspozycji, np. produktów w puszkach metalowych, które są wrzucane do tego rodzaju koszy luzem.
Półki do umieszczania na nich produktów eksponowanych do sprzedaży stanowią nieodłączny element składowy każdego rodzaju standu, a także ekspozytora.
Do wytwarzania półek wykorzystywana jest tektura falista, zazwyczaj z falą typu B, tzw. niską, zarówno trzywarstwowa, w której łączna gramatura warstw płaskich zawiera się zwykle w zakresie od 350 do
500 g/m2, jak i pięciowarstwowa o łącznej gramaturze warstw płaskich wynoszącej nawet 600 g/m2.
Biorąc pod uwagę tak dużą różnorodność stosowanych do wytwarzania półek rodzajów tektury falistej i jej gramatur, skład półki może być zdecydowanie złożony.
W zależności od przewidywanego obciążenia półki mogą być wytwarzane z pojedynczej warstwy tektury falistej, jak też z warstw złożonych podwójnie, a nawet potrójnie. Warstwy tektury w półce mogą być sklejone lub niesklejone.
W przypadku wyrobów z tektury falistej może wystąpić istotna różnica pomiędzy wzorem wyciętym przy wykorzystaniu tzw. plotera i wzorem produkcyjnym, wyciętym przy wykorzystaniu maszyny produkcyjnej. Stanowi to dodatkowe utrudnienie również w procesie wytwarzania standu.
W praktyce zazwyczaj dobór rodzaju tektury oraz jej gramatury, a także liczby warstw w półce bazuje na wcześniejszych doświadczeniach oraz na prowadzonych testach transportowych.
W wielu przypadkach dokonanie tego doboru jest trudne. Dlatego też projektowanie półki standu odbywa się często „na wyrost” (z zapasem wytrzymałościowym), co powoduje nadmierne zużycie tektury.
Przedstawione powyżej ilustracje zaczerpnięto z artykułu Marcina Kosonoga i Stefana Jakucewicza opublikowanego w czasopiśmie Opakowanie [1].
Literatura
Marcin Kosonóg, Stefan Jakucewicz 2014. Opakowanie nr 10, s. 66-70
Bohdan Czerniawski
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
