Blachy stalowe i aluminiowe oraz kształtki z aluminium (puszki napojowe, pojemniki aerozolowe i tuby) należą do najbardziej rozpowszechnionych materiałów stosowanych do wytwarzania opakowań i plasują się na trzecim miejscu po takich materiałach jak tworzywa sztuczne i papier wraz z tekturą. Zgodnie z opracowaniem firmy Smithers Pira „The Future of Global Packaging to 2018” zapotrzebowanie na opakowania w najbliższym czasie nadal będzie wzrastać, w tym również na opakowania metalowe. Największy wzrost sprzedaży prognozuje się dla opakowań z tektury i sztywnych opakowań z tworzyw sztucznych, niewielki spadek przewiduje się dla opakowań papierowych. Natomiast dla opakowań metalowych prognozowany jest niewielki wzrost sprzedaży: około 1,6% do roku 2018, w stosunku do 2013 r. [1].
Opakowania metalowe, jakie widzi konsument, powstają przez tłoczenie lub zwijanie zadrukowanych uprzednio blach bądź drukowanie wytłaczanych kształtek (puszki, pojemniki, tuby). Udział opakowań stalowych na rynku żywnościowym jest bardzo duży. Z kolei udział opakowań aluminiowych jest bardzo znaczący na rynku napojów.
Blachami nazywamy wyroby metalowe walcowane na gorąco lub na zimno, o przekroju poprzecznym w kształcie bardzo spłaszczonego prostokąta, z brzegami odciętymi, dostarczane w arkuszach lub kręgach (zwojach). Blachy są podstawowym tworzywem do produkcji opakowań metalowych. Do tego celu stosowane są: blachy stalowe czarne, blachy stalowe białe, blachy aluminiowe i blachy ocynkowane. Zadrukowywane są tylko trzy pierwsze rodzaje blach.
Blachy służą najczęściej do produkcji opakowań w postaci puszek, pudełek, tub i różnego rodzaju zamknięć, w tym zamknięć koronowych, oraz wszelkiego rodzaju tabliczek i tablic. Do produkcji opakowań drukowanych stosowane są tzw. blachy cienkie, mające najczęściej grubość od 0,16 mm do 0,35 mm. Blachy są podłożami drukowymi płaskimi, sztywnymi i niechłonnymi.
Opakowania mogą być produkowane zarówno z zadrukowanych blach, jak i z blach bez nadruku. W tym drugim przypadku, o ile jest konieczny nadruk, wykonuje się go już na metalowej kształtce. Współcześnie blachy w formie płaskiej zadrukowywane są najczęściej w technice offsetowej arkuszowej przy zastosowaniu farb utrwalanych przez wypalanie lub utwardzanych promieniowaniem UV. Stosowana bywa także technika sitodrukowa. Wytłoczone kształtki (np. puszki na napoje) zadrukowywane są głównie w technice typooffsetowej lub cyfrowej natryskowej.
Blacha stalowa czarna jest wyrobem płaskim walcowanym ze stali, niepokrytym warstwą innego metalu. Praktyczna grubość blachy stosowanej na puszki do konserw wynosi od 0,2 mm do 0,4 mm. Poszczególne grubości są klasyfikowane co 0,02 mm. Blacha czarna znajduje zastosowanie m.in. do produkcji blach białych oraz, po przeprowadzeniu odpowiednich zabiegów uszlachetniających, także do produkcji opakowań.
Blacha czarna ma powierzchnię matową, szarą, podobną do stali. Po odpowiednim przygotowaniu blachy czarne poddawane są lakierowaniu lakierami ochronnymi. Lakiery są nanoszone dwustronnie, ich utwardzenie odbywa się przez wypalanie. Drukować można tylko na powierzchni lakierowanej.
Blacha biała powstaje przez ocynowanie cienkiej czarnej blachy stalowej. Powierzchnia blachy ocynowanej ma charakterystyczny lustrzany połysk. Blachy ocynowane są lakierowane dwustronnie epoksydowymi lakierami ochronnymi. Lakiery ochronne są utwardzane przez wypalanie.
Blachy aluminiowe otrzymuje się w wyniku walcowania na zimno aluminium o czystości co najmniej 99,6% lub jego stopów magnezowo-manganowych. Ze względu na małą podatność aluminium i jego stopów na korozję blachy aluminiowe są stosowane do produkcji tub, płytkich puszek na przetwory rybne oraz puszek dwuczęściowych głęboko tłoczonych do napojów, a także łatwo otwieralnych wieczek.
Przed zadrukowywaniem blacha aluminiowa jest lakierowana lakierami ochronnymi winylowymi lub akrylowo-epoksydowymi. Głównym atutem blach aluminiowych jest ich niska masa właściwa, co umożliwia uzyskiwanie lekkich opakowań.
Do zalet opakowań metalowych należą: wytrzymałość mechaniczna, hermetyczność, odporność na działanie wysokich temperatur, długotrwałość oraz niska cena. Właściwości antykorozyjne stali stosowanej do produkcji opakowań są wzmacniane przez naniesienie na jej obie powierzchnie cyny. Dodatkowe powłoki lakieru naniesionego na wewnętrzną stronę opakowania zabezpieczają je przed działaniem produktów przeznaczonych do pakowania i stanowią obojętną barierę pomiędzy nimi, a na stronę zewnętrzną – przed działaniem wilgoci, również tej występującej w trakcie obróbki cieplnej. Przy produkcji puszek dla opakowań spożywczych stosuje się specjalne powłoki przeznaczone do kontaktu z żywnością. Warstwa lakieru może być naniesiona na całą powierzchnię blachy przeznaczonej na opakowanie lub wybiórczo. W tym ostatnim przypadku pozostawiane są bez lakieru te miejsca blachy, które stanowią zakładkę szwu [2].
Potencjał opakowań metalowych tkwi w ich właściwościach. Opakowania metalowe przeznaczone do żywności zapewniają najdłuższy termin przydatności zapakowanej żywności, co w dużej mierze zapobiega jej marnowaniu się. Z drugiej strony, ze względu na swoją wytrzymałość, trwałość i barierowość są one niemal niezniszczalne i nieprzenikalne. Takich cech nie posiada żadne inne opakowanie [3]. Dodatkowym atutem jest zdolność do recyklingu. Aluminium jest przykładem wartościowego odpadu metalowego (nawet w postaci cienkich puszek po napojach), którego poziom zbiórki i przetwórstwa na świecie w większości krajów sięga 50-90%. W Polsce wynosi on 55-60%, głównie za sprawą zbieraczy złomu [4].
W większości przypadków opakowanie nie tylko zabezpiecza produkt, czyli pełni funkcję ochronną, ale spełnia również funkcje informacyjną i marketingową. W dużej mierze to na opakowaniu spoczywa zadanie promocji marki lub produktu. Z tego powodu możliwości zadrukowywania opakowań oraz jakość uzyskanego nadruku nabierają istotnego znaczenia.
Trzeba zaznaczyć, że w ostatnim czasie, ze względu na intensywny rozwój drukowania fleksograficznego w zakresie zadruku folii termokurczliwej oraz etykiet samoprzylepnych, udział bezpośredniego drukowania metalu przeznaczonego na opakowania lub opakowań z metalu nieco zmalał. Powodem tego zjawiska było osiągnięcie bardzo wysokiej jakości druku fleksograficznego. Ta tendencja spowodowała utworzenie zmniejszonego, ale stabilnego rynku druku na metalu, który wynosi około 2% rynku zadrukowanych opakowań [5].
Proces drukowania opakowań metalowych lub blachy przeznaczonej do produkcji opakowań składa się z następujących etapów: naniesienie warstwy podkładowej lakieru (primera, często białego) i następnie zadruk farbami kolorowymi (grubość warstwy białego podkładu i farb wynosi 0,8-2 µm i zależy od stosowanej techniki drukowania).
Wśród technik drukowania stosowanych do zadruku płaskich arkuszy (blachy) najczęściej jest stosowany klasyczny druk offsetowy lub druk offsetowy bez nawilżania z farbami wypalanymi bądź utwardzanymi promieniowaniem UV. Ostatnio druk natryskowy zaczyna być stosowany do próbnych lub krótkich partii opakowań. Wśród technik drukowania na uformowanych cylindrycznych korpusach opakowań metalowych można wyróżnić wśród technik drukowania klasycznego: typooffset, sitodruk oraz druk tamponowy, a wśród technik druku cyfrowego – druk natryskowy.
Klasyczne i cyfrowe techniki drukowania stosowane do zadrukowywania blach
Drukowanie offsetowe arkuszowe blach stalowych i aluminiowych jest najbardziej rozpowszechnioną metodą ich zadrukowywania. Proces drukowania komplikuje się dodatkowo przez to, że arkusze metalu nie chłoną farby jak papier i z tego powodu stosowane są specjalne farby (wypalane lub utrwalane promieniowaniem UV).
Przed procesem drukowania arkusze są kondycjonowane (klimatyzowane). Następnie po stronie druku nanosi się warstwę lakieru p
odkładowego (przezroczystego) lub kryjącej emalii, która zwiększa przyczepność farby do podłoża. Dodatkowo może ona tworzyć kolorowe tło. Następnie odbywa się proces drukowania offsetowego. Na utrwalony nadruk nanosi się warstwę ochronnego lakieru. Po lakierowaniu oraz po każdym nałożeniu farby arkusze blachy przechodzą przez wysokotemperaturowy piec suszący z temperaturą od 145 do 200°C (w zależności od procesu). Na wyjściu arkusze są schładzane za pomocą strumienia powietrza. Następnie zadrukowane arkusze są poddawane szeregowi operacji przetwórczych w celu uzyskania gotowego opakowania lub jego części.
Oprócz klasycznego drukowania offsetowego do zadrukowywania arkuszy blach może być stosowane drukowanie offsetowe bez nawilżania. Dzięki wyeliminowaniu z procesu drukowania roztworu nawilżającego (stosowane są specjalne formy offsetowe i farby) udaje się pozbyć problemów związanych ze współdziałaniem roztworu zwilżającego z farbą i podłożem. Dzięki temu udaje się zmniejszyć ilość wadliwych druków w procesie drukowania. Poza tym w druku offsetowym bez nawilżania uzyskuje się lepszą rozdzielczość i kolorystykę nadruku.
Maszyny, na których odbywa się drukowanie arkuszy metalowych (stalowych i aluminiowych), to specjalnie skonstruowane wysokowydajne (do 10 000 arkuszy na godzinę) maszyny, które umożliwiają drukowanie dużych formatów. Wielkoformatowe maszyny offsetowe posiadają specjalne konstrukcyjne rozwiązania systemów podawania i transportowania ciężkich arkuszy blach. Rynek maszyn do drukowania podłoży metalowych jest wąski i bardzo specyficzny. Niewątpliwym liderem rynku jest obecnie koncern KBA-MetalPrint GmbH. Firma jest członkiem Grupy Koenig und Bauer, powstała ona w 2006 roku z połączenia firmy Bauer und Kunzi (należącej do koncernu KBA) z firmą LTG Mailänder, czyli dwóch światowych potentatów w zakresie budowy maszyn do drukowania blachy. Z kolei firma LTG Mailänder powstała w 1994 roku z połączenia firm Druckmaschinenfabrik Mailänder i firmy LTG. Z tego powodu w ofercie KBA-MetalPrint znajdują się maszyny o nazwach innych producentów. W najnowszej ofercie firmy są obecnie maszyny MetalStar 3 i Mailänder 280, które były prezentowane na targach Metpack 2014 [6]. KBA-MetalPrint to nie tylko maszyny drukujące; firma oferuje kompleksowy system i serwis od projektu aż do zadruku, lakierowania i ułożenia arkuszy blach w stosy. Urządzenia drukujące są oferowane z lakierowaniem inline, suszeniem termicznym lub UV. Do tego dochodzą specjalne systemy do kontroli i sterowania, jak również efektywne energetycznie techniki czyszczenia powietrza wylotowego. W drukowaniu offsetowym arkuszowym istnieje możliwość zadrukowywania pięcioma lub sześcioma farbami (np. systemem Hexachrome opracowanym specjalnie do drukowania blach). Należy przy tym pamiętać, że musi być dodatkowo jeszcze jeden zespół nakładający lakier lub emalię.
Sitodruk ze względu na stosunkowo małą szybkość drukowania jest stosowany tylko do niskich nakładów. Stosowane są głównie farby utrwalane promieniowaniem UV. Może stanowić uzupełnienie offsetowego parku maszyn.
Drukowanie natryskowe przy niskich nakładach konkuruje z sitodrukiem, również w zakresie nadruków na blasze. W tym celu stosowane są specjalne plotery natryskowe. Przykładem takiego zastosowania może być ploter płaski firmy INX Intl. Ink Co. MD1000 drukujący z wykorzystaniem atramentów utrwalanych promieniowaniem UV, specjalnie opracowanych prze firmę INX Intl. Ink Co. do drukowania blach metalowych [7].
Klasyczne techniki drukowania stosowane do zadruku kształtek metalowych
Typooffset jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych technik zadrukowywania opakowań metalowych w postaci kształtek, tj. otwartych jednostronnie cylinderków przeznaczonych do produkcji puszek napojowych, pojemników aerozolowych lub tub czy innych produktów. Jest to spowodowane specyfiką tej techniki drukowania: druk odbywa się za pomocą form wypukłych polimerowych (typooffsetowych), z których obraz farbowy jest przenoszony na obciąg offsetowy, a z obciągu offsetowego kompozytowy obraz farbowy (farby wszystkich kolorów) przenosi się na opakowanie. Proces drukowania odbywa się na specjalnych maszynach drukujących (o specyficznej konstrukcji) za pomocą farb o wysokiej lepkości utrwalających się oksydacyjnie lub promieniowaniem UV. Oprócz tego proces technologiczny wymaga specyficznych procesów przygotowania do drukowania. Schemat zespołu drukującego maszyny typooffsetowej drukującej na puszkach cylindrycznych przedstawiono na rys. 1.
Maszyny drukarskie typooffsetowe zwykle są połączone w linię z maszynami nanoszącymi lakier podkładowy (primer). Wykonane są najczęściej w wersji cztero-, sześcio- lub ośmiokolorowej. Większość maszyn typooffsetowych może zadrukowywać z prędkością do maksymalnie 1200-1600 puszek/min (najnowsze maszyny osiągają wydajność ok. 2000 puszek/min). W większości z nich jest możliwość nanoszenia lakieru ochronnego po zadrukowaniu oraz lakierowania wnętrza puszki. Ze względu na specyfikę procesu drukowania na świecie istnieje dość wąskie grono producentów maszyn typoofsetowych przeznaczonych do zadruku opakowań (kształtek) wykonanych z różnych materiałów: z tworzywa sztucznego, ze szkła i z metalu. Specyfika rodzaju opakowania przekłada się również na konstrukcję maszyny drukującej. Jako przykład maszyny typoofsetowej do zadruku puszek metalowych może posłużyć maszyna Stolle Rutherford Decorator firmy Stolle Machinery, która jest oferowana w połączeniu z maszyną lakierującą Rutherford Basecoater (Stolle Rutherford Decorator and Basecoater). Stolle Rutherford Decorator and Basecoater pozwala na uzyskanie wysokojakościowego nadruku na puszkach dwuczęściowych z maksymalną wydajnością do 2200 puszek/min [8].
Podobnie, ale na maszynach o nieco innej konstrukcji zadrukowywane są tuby aluminiowe (otwarte z jednej strony). Istnieją dwa rodzaje tub aluminiowych: cylindryczne i stożkowe. Tuby stożkowe są wytwarzane z tub cylindrycznych przez poszerzenie stopy od 1 do 2°. Dlatego tuby stożkowe mogą być łatwo układane jedna w drugą, co zapobiega deformacji i pozwala obniżyć koszty transportu. Do zadrukowywania aluminiowych tub wykorzystywany jest typooffset. Do drukowania tub w typooffsecie są stosowane farby utwardzane promieniowaniem UV. Drukowanie na metalu musi być poprzedzone położeniem podkładu, na który farba będzie mogła zostać przeniesiona, dlatego tuby są dostarczane do maszyny lakierującej wyposażonej w wystające trzpienie zamontowane na obrotowym kole. Po nałożeniu tub na trzpienie kładziony jest lakier bazowy, biały lub kolorowy, przeważnie emaliowany, opcjonalnie akrylowy bądź poliuretanowy, dający matową podstawę do drukowania. Zastosowanie przezroczystego lakieru podkładowego pozwala osiągnąć metaliczny wygląd tuby. Po zakończeniu lakierowania tuby przechodzą do sekcji wyjściowej, gdzie są zdejmowane z trzpieni specjalnymi szczękami oraz powietrzem wydmuchiwanym z trzpieni i umieszczane na przenośniku łańcuchowym wyposażonym w wystające druty, na których tuby wędrują do maszyny suszącej.
Wysuszone tuby przechodzą do kolejnej maszyny wyposażonej w trzpienie oraz głowicę drukującą (rys. 2). Formy polimerowe twarde z wystającymi elementami drukującymi są montowane na cylindrze formowym za pomocą odpowiednich zatrzasków, a następnie maszyna jest kalibrowana tak, aby każdy kolor był odwzorowany na jednym z trzech obciągów zamontowanym na jednym cylindrze drukującym. Podczas pełnego obrotu maszyny na obciągach odbijany jest każdy kolor z 9 stacji, które mamy do dyspozycji. Jeśli drukujemy mniejszą liczbę kolorów, poszczególne stacje nie są kalibrowane. Podczas pracy maszyny trzpienie, na które nałożona jest tuba, podczas kontaktu z obciągiem są obracane z taką samą prędkością jak cylinder drukujący, dzięki czemu obraz jest przenoszony na podłoże drukowe. Dzięki zastosowaniu jednego cyl
indra drukującego możemy uzyskać bardzo dobre pasowania pomiędzy poszczególnymi
kolorami. Kamera zamontowana po sekcji drukującej pozwala kontrolować proces drukowania oraz odrzucić błędne wyroby. Po wyjściu z maszyny drukującej tuby wędrują do pieca suszącego, w którym utrwalane są farby. Kolejnym etapem jest naniesienie lakieru wykańczającego, który zabezpieczy nadruk przed otarciami i zarysowaniami, oraz jego utrwalenie w piecach suszących. Po uszlachetnieniu tuby za pomocą łańcuchów transportowych wędrują do kolejnej maszyny.
Sitodruk również może być stosowany do zadrukowywania różnego rodzaju kształtek (w tym metalowych), ale przegrywa z typooffsetem prędkością drukowania. Tym niemniej, ze względu na możliwość uzyskania dekoracyjnych efektów nadruku, może stanowić uzupełnienie w zakresie uszlachetniania nadruków. Współcześnie jest on stosowany do drukowania kształtek (butelek i pojemników) z poliolefin.
Tampondruk (drukowanie tamponowe, tampodruk), czyli drukowanie pośrednie z form wklęsłodrukowych jest stosowane zazwyczaj do zadrukowywania małych elementów płaskich, cylindrycznych, kulistych itp. z metalu, tworzyw sztucznych, szkła oraz kapsli do butelek. Proces drukowania polega na przeniesieniu obrazu z formy drukowej na zadrukowywany przedmiot za pomocą specjalnego tamponu wykonanego z gumy silikonowej. Szybkość drukowania jest stosunkowo niewielka. W związku z tym jest stosowany głównie do drukowania gadżetów metalowych w formie kształtek.
Drukowanie natryskowe (inkjet) na kształtkach metalowych
Technologia drukowania natryskowego pozwala zadrukowywać metalowe pojemniki w postaci cylindrycznej oraz zamknięcia koronowe (kapsle) i inne, ale w odróżnieniu od techniki typooffsetowej dedykowana jest niskim nakładom. Koszt zadruku małych nakładów metodą cyfrową będzie mniejszy w porównaniu z techniką typooffsetową, a dodatkową zaletą będzie szybkość wykonania zlecenia, czyli drukowanie na żądanie (print-on-demand). Górna granica przy opłacalności drukowania nakładu metodą druku cyfrowego nie jest z góry określona i zależy przede wszystkim od rodzaju maszyny drukującej, zlecenia, kosztów atramentów i in. czynników.
Na rys. 3 przedstawiono przykładowy zakres opłacalności przy drukowaniu na maszynie cyfrowej podany przez firmę Hinterkopf, ale jednocześnie zaznaczono, że granica ta jest elastyczna i zależy od wielu czynników [10]. Inny przykład, na podstawie informacji InfoTrends 2012, to maszyna natryskowa Tonejet, która jest zainstalowana w firmie Ball Packaging Europe i przeznaczona do drukowania niskich nakładów z górną granicą około 250 000 opakowań [11]. Niższe koszty procesu drukowania metodą druku cyfrowego spowodowane są tym, że w technice druku natryskowego odpada szereg operacji związanych z wykonaniem form drukowych czy żmudnym procesem narządu. Kolejną zaletą druku cyfrowego jest to, że obraz na każdym opakowaniu może się różnić od poprzedniego, czyli jest możliwość personalizacji opakowań.
Na współczesnym rynku można znaleźć kilka rozwiązań technologicznych na bazie drukowania natryskowego przeznaczonych do zadruku kształtek metalowych, ale są one absolutną nowością tak w zakresie druku opakowań, jak i druku natryskowego. Mogą być wykonane w postaci odrębnego urządzenia lub modułu drukującego. Urządzenia te, oprócz puszek metalowych, pozwalają drukować na opakowaniach z innych surowców, na przykład na butelkach i tubach z tworzyw sztucznych, tubach tekturowych, a głowice drukujące mogą być dostosowane do zadruku zupełnie innych podłoży takich jak np. tektura falista czy folia. Poniżej przedstawiono kilka takich rozwiązań.
Firma Tonejet Limited posiada w swojej ofercie maszyny do drukowania natryskowego pozwalające na drukowanie puszek stalowych i aluminiowych do napojów (rys. 4), jak również zamknięć (stalowych i aluminiowych) oraz pojemników aluminiowych do aerozoli. Najnowsza maszyna Tonejet’s 2-Piece Can & Tube Digital Decorator wyposażona jest w osiem głowic CMYK (dwa zestawy głowic CMYK), drukujących w technologii kropli na żądanie (drop-on-demand) ze zmienną wielkością kropli (grayscale) – wielkość kropli zmienia się od 0,4 do 2,0 pl bez zmniejszenia prędkości drukowania. Nadruk uzyskuje się w postaci cienkiej warstwy farby o grubości <0,5 µm, co jest ważne zwłaszcza w produkcji opakowań żywności, a dodatkowo zapewnia wyjątkowo niski koszt wydruku. Tonejet Digital Decorator pozwala na uzyskanie różnych nadruków na każdej puszce, bez konieczności zatrzymywania linii produkcyjnej.
Podstawowe etapy procesu drukowania to:
n załadowywanie maszyny drukującej/sekcji drukującej puszkami, na powierzchni których wstępnie naniesiono lakier podkładowy;
n wykonanie nadruku czterokolorowego metodą druku natryskowego (CMYK);
n utrwalenie termiczne nadruku;
n naniesienie na całą powierzchnię lakieru ochronnego „overprint varnish”;
n utwardzanie nadruku z lakierem ochronnym w piecu utwardzającym.
Maszyna pozwala wykonać nadruk o szerokości do 200 mm. Rozdzielczość nadruku wynosi 600x600 dpi (4 bity na kolor). Prędkość drukowania wynosi 120-200 puszek na minutę (zależy od średnicy puszki).
W ofercie niemieckiej firmy Hinterkopf też jest zupełnie nowa maszyna do druku natryskowego D 240 (Digitaldruckmaschine D 240) dedykowana drukowaniu na metalowych cylindrycznych kształtkach (stal, aluminium), tj. puszkach, pojemnikach aerozolowych, tubach, butelkach metalowych. Drukowane mogą być także kształtki z tworzyw sztucznych (PE, PP, PET). Maszyna drukuje za pomocą farb (atramentów) utrwalanych promieniowaniem UV. Można stosować do 8 farb, np. CMYK + dwie farby specjalne (lub 6 farb Hexachrome) oraz farbę podkładową i lakier ozdobny (rys. 5). Uzyskuje się wysokojakościowy nadruk wielobarwny o rozdzielczości do 1200 dpi. Prędkość drukowania jest uzależniona od kształtu i wynosi od 80 do 240 opakowań na minutę [10]. Maszyna była prezentowana na targach Metpack 2014, a latem 2014 została wyróżniona nagrodą InterTech Technology Award 2014 PIA jako rozwiązanie prawdziwie innowacyjne i zapewniające postęp w sektorze poligraficznym [12].
Kolejny przykład to maszyna natryskowa CP100 firmy INX Intl. Ink Co., która już od 2010 r. działa na rynku komercyjnym. Przeznaczona jest do zadruku opakowań metalowych o kształcie cylindrycznym. Dedykowana krótkim seriom opakowań, drukuje z wydajnością 5 opakowań na minutę, co pozwala drukować wersje prototypowe opakowań, próbne serie i krótkie serie nakładowe. Maszyna jest wyposażona w głowice drukujące firmy Xaar (posiada od 4 do 8 głowic) i drukuje z pomocą specjalnie opracowanych przez firmę INX Intl. Ink Co. atramentów utrwalanych promieniowaniem UV LED (rys. 6). Druk odbywa się z rozdzielczością do 720x1000 dpi, ze zmienną wielkością kropli (technologia grayscale): wielkość kropli zmienia się od 6 do
42 pl, co pozwala osiągać wysoką jakość nadruku [13,14].
Zastosowanie cyfrowego drukowania natryskowego przy zadrukowywaniu opakowań metalowych w porównaniu z klasycznymi metodami drukowania ma szereg zalet. Należą do nich:
n skrócenie czasu produkcji opakowań (tzw. druk na żądanie);
n zwiększenie efektywności sprzedaży próbnych partii opakowań;
n możliwość testowania nowych towarów na rynku;
n możliwość personalizacji nadruku.
Dodatkowo drukowanie natryskowe w porównaniu z wysokowydajnym drukowaniem typooffsetowym czy offsetowym pozwala znacząco ograniczyć powierzchnie magazynowe. Nie ma potrzeby drukowania większej ilości opakowań, w każdej chwili jest możliwy dodruk, w dodatku w stabilnej cenie, ze względu na to, że koszt produkcji pojedynczego opakowania jest znany i praktycznie nie zależy od kosztów przygotowania.
Drukowanie natryskowe, które już ma swoją pozycję na rynku opakowaniowym w zakresie znakowania opakowań oraz produkcji etykiet i opakowań giętkich, obecnie zaczyna wkraczać na szersze tereny – wchodzi w zakres zadruku opakowań w postaci ksz
tałtek, w tym metalowych. W jakiej sytuacji będzie się opłacać zastosowanie druku cyfrowego, o tym będą decydować konkretne rozwiązania technologiczne dostępne na rynku i takie parametry jak jakość, koszty produkcji i produktywność.
Literatura
1. Czto zdiet eropiejskij rynok upakowki. 10.11.2014. http://machouse.ua/press-center/s3/publications/chto-zhdet-evropejckij-rynok-upakovki.html
2. Emblem A., Emblem A.: Technika opakowań. Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa, 2014, s. 165-222
3. Dent M.: Opakowania metalowe: co przyniesie przyszłość. Opakowanie, nr 4, 2014, s. 24-25
4. Pawełas A:. Butelka i puszka jako opakowania do piwa. Historia, stan obecny i trendy. Forum Technologii Browarniczych, Cieszyn 5-7 października 2011. http://www.apbiznes.pl/wp-content/uploads/2011/10/Adam-Pawe%C5%82as-Carlsberg.pdf
5. Namur T.: Diversifying with packaging services. Unlocking hidden profit potential. NAPL, 2005, s. 21-26, 261-178
6. Jakucewicz S:. Opakowania metalowe i ich drukowanie. Opakowanie nr 7, 2014, s. 16-19
7. MD Series of UV. Flatbed Printers Model MD660, MD1000. http://www.inxinternational.com/mdevolve/MD660_1000Brochure.pdf
8. Stolle Rutherford Decorator and Basecoater. http://www.stollemachinery.com/sites/default/files/product-docs/Stolle_Rutherford_Decorator_and_Basecoater.pdf (12.07.2015)
9. Materiały informacyjne firmy Pakmar prezentujące farby firmy Zeller+Gmelin (8.09.2014)
10. Hinterkopf technology partnership. D240 digital printer for cylindrical hollow bodies. http://hinterkopf.de/images/stories/_DOWNLOAD/d240_en.pdf (12.07.2015)
11. Tonejet Today: An Update. InfoTrends 2012. http://www.tonejet.com/wp-content/uploads/2013/01/Tonejet_Update_InfoTrends_Jan2012.pdf (12.07.2015)
12. Hinterkopf Captures InterTech Technology Award. Friday, August 15, 2014 http://whattheythink.com/news/69876-hinterkopf-captures-intertech-technology-award/ (12.05.2015)
13. UV Digital Cylindrical Printer Model CP100. http://www.inxinternational.com/cpevolve/cp100brochure.pdf (12.07.2015)
14. Liberty Bottleworks Study. INX Digital CP100 cylindrical printers help launch a uniquely American enterprise. http://www.inxinternational.com/cpevolve/liberty_bottle_case_study5.11.pdf (12.07.2015)
