Stale rosnące wymagania klientów dotyczące atrakcyjności wyglądu i funkcjonalności produktów poligraficznych powodują, że większość druków jest następnie uszlachetniana. Najczęściej stosuje się do tego celu metodę lakierowania powierzchni lub laminowanie folią.
Schnięcie lakierów olejowych cd.
Schnięcie fizyczne. Pierwszym etapem schnięcia lakierów jest wsiąkanie płynnych składników lakieru w podłoże. Jest to proces czysto fizyczny, a jego przebieg zależy od charakterystyki lakieru i podłoża drukowego.
Zasadniczy wpływ na przebieg procesu wsiąkania mają:
– wsiąkliwość podłoża,
– struktura kapilarna papieru (ilość i przekrój porów),
– zdolność zwilżania i powlekania (wrażliwość na wodę i oleje),
– ciągliwość lakieru,
– zdolność rozdzielania się płynnych składników spoiwa.
W lakierze olejowym znajdują się żywice, które są rozpuszczone w oleju mineralnym. Tworzą one swoiste „kłębuszki” otoczone wolnym olejem i innymi składnikami. Przy naniesieniu lakieru na podłoże wolny olej mineralny natychmiast wsiąka w kapilary powierzchni podłoża, natomiast „kłębuszki” molekuł pozostają na jego powierzchni. Następuje oddzielenie fazy płynnej lakieru od stałej.
Z lakieru ubywa stopniowo wolnego rozpuszczalnika, a cząsteczki pozostałe na powierzchni stykają się ze sobą i łączą.
Powstaje w ten sposób galaretowata struktura, która stanowi wstępną fazę zmiany lakieru ze stanu płynnego na stały.
Czas wiązania uzależniony jest w dużym stopniu od chłonności podłoża drukowego. Na podłożach wsiąkliwych proces ten trwa kilka minut. Trochę inaczej jest z podłożami o niskiej chłonności, gdzie schnięcie następuje w głównej mierze przez polimeryzację i w związku z tym trwa dłużej.
Schnięcie chemiczne. Po procesie wsiąkania rozpoczyna się kolejny etap schnięcia warstwy lakieru.
Schnięcie chemiczne jest procesem sieciowania pod wpływem tlenu z powietrza prowadzącym do powstania stabilnej i odpornej warstwy lakieru. Ten rodzaj utrwalania nazywany jest również schnięciem oksydacyjnym.
Oleje roślinne i alkidy posiadają podwójne wiązania w swoich kwasach tłuszczowych, które pod wpływem reakcji z tlenem z powietrza rozpadają się. Substancje biorące udział w tym procesie łączą się pod wpływem tlenu z powietrza w trójwymiarową siatkę, w której cząstki żywic są mocno związane. Po procesie sieciowania część wiązań podwójnych pozostaje jednak wolna i podlegając dalszym reakcjom wydziela gazy, głównie w formie aldehydów. Powstające aldehydy nie są szkodliwe dla zdrowia, powodują jednak silne zaburzenie zapachu warstwy lakieru.
Niedawno niektórzy producenci lakierów opracowali nowe rodzaje produktów o minimalnym zapachu własnym.
Aby proces schnięcia olejów przebiegał szybko, do lakierów dodaje się różnego rodzaju suszki. Jeśli we właściwy sposób i w odpowiedniej proporcji dobierze się suszkę, to czas schnięcia lakierów można znacznie skrócić.
Oleje roślinne różnią się między sobą ilością podwójnych wiązań, a tym samym mają wpływ na przebieg i szybkość procesu schnięcia. Do produkcji lakierów olejowych, ze względu na bardzo dużą ilość wiązań, a tym samym bardzo szybkie schnięcie stosuje się najczęściej olej drzewny.
Właściwości lakierów olejowych
Ilość nanoszonego lakieru. Lakier olejowy aplikuje się z zespołu farbowego maszyny drukującej, co ogranicza znacznie możliwość nadawania większych jego ilości.
Podczas procesu lakierowania trudno jest dokładnie określić i skontrolować ilość przenoszonego na podłoże lakieru. W praktyce stosuje się dwie metody:
– ocenę wizualną powierzchni bezpośrednio po drukowaniu,
– pomiar połysku warstwy.
Należy uwzględnić fakt, że połysk warstwy lakieru bardzo szybko zmniejsza się po jego nałożeniu na podłoże, niezależnie od tego, czy lakierowanie odbywa się metodą mokro na mokro, czy też metodą mokro na sucho.
Mierząc połysk lakieru w równych odstępach czasowych można zaobserwować, że w ciągu pierwszych 2-3 godzin maleje on o ok. 10%. Jest to przedział czasowy, w którym podczas procesu schnięcia lakier przechodzi ze stanu płynnego w stały.
Żółknięcie lakierowanych druków od spodu w warunkach stosu. Pod pojęciem kontaktowego żółknięcia druków należy rozumieć strefowe, częściowe żółknięcie spodu papieru w tych miejscach, w których w warunkach stosu zadrukowana strona wchodzi w kontakt ze stroną niezadrukowaną. cdn.
Ewa Rajnsz
Artykuł sponsorowany
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
