To już trzecia edycja Better with Less – Design Challenge, konkursu organizowanego przez Metsä Board, europejskiego producenta wysokiej jakości tektur z pierwotnych mas włóknistych. Jego celem jest inspirowanie projektantów do tworzenia bardziej przyjaznych dla środowiska rozwiązań opakowaniowych przeznaczonych na produkty codziennego użytku.
Tegoroczna edycja konkursu Better with Less – Design Challenge 2019-2020 zachęcała projektantów do opracowywania przyjaznych dla środowiska wersji najczęściej używanych opakowań konsumenckich. W konkursie wzięło udział 146 uczestników z 28 krajów. Jury wybrało 10 finalistów, którzy będą walczyć o zwycięstwo w konkursie i nagrody główne.
W projektach zgłoszonych w tym roku szczególną rolę odgrywały zrównoważony rozwój i podwójne zastosowanie opakowań. Przedstawiono kilka inspirujących rozwiązań odzwierciedlających zmianę trendów konsumenckich, polegającą na rezygnacji z tworzyw sztucznych na rzecz bardziej zrównoważonych materiałów opakowaniowych. W kilku projektach opakowanie odgrywa podwójną rolę, stając się częścią produktu podczas jego używania, co dodatkowo zwiększa przydatność opakowania w gospodarce obiegowej.
Przewodniczący konkursu i członek jury, Ilkka Harju, Metsä Board Packaging Services Director, podsumował opinie jury: Byliśmy pod wrażeniem jakości projektów i międzynarodowego składu uczestników. Łatwo było zauważyć, że w różnych zakątkach świata mamy te same obawy o środowisko naturalne – występuje realna potrzeba znalezienia rozwiązań zastępujących tworzywa sztuczne.
Zwycięzcy zostaną ogłoszeni w marcu bieżącego roku.
Finalistów (10) przedstawiono w serwisie internetowym konkursu betterwithless.org, gdzie wszyscy odwiedzający mogą głosować na wybrane prace.
W kategorii „Opakowania na żywność” jury wybrało:
– rozkładane opakowanie „Twist, Pop-up & Host”, autor Alessandro Grossi (Włochy): opakowanie na zdrową przekąskę z orzechów i suszonych owoców, która – inaczej niż tradycyjnie – nie jest umieszczona w plastikowej torebce, ale w jednym z trzech różnych opakowań z ekobarierowej tektury falistej, zgrzewanej i z dwukrotnie naciętym otwarciem, dzięki czemu udało się ograniczyć dostęp tlenu i wilgoci, a tym samym wydłużyć przydatność produktu do spożycia. Autor przygotował trzy różne (personalizowane) struktury opakowań, dopasowane do różnych kontekstów użycia: „Twist” na wynos, „Pop-up” do pracy, relaksu i zabawy oraz „Host” – do hoteli jako prezent dla gości; różnią się one zarówno konstrukcją otwarcia, jak i motywami graficznymi;
– opakowanie na frytki „Preject FF”, autor Jasper Chou (Chiny): w Chinach ketchup zawsze podawany jest do frytek w oddzielnych opakowaniach, co nie tylko utrudnia jego konsumpcję (na coś trzeba go wycisnąć), ale jest również źródłem dodatkowego odpadu. Projekt pozwala na rozwiązanie tego problemu za pomocą jednego kawałka papieru/tektury, który po odpowiednim złożeniu tworzy opakowanie zarówno na frytki, jak i na ketchup. Co więcej, cała konstrukcja nie wymaga użycia kleju!;
– rozkładane, ekologiczne opakowanie na jedzenie serwowane na ulicy, autorka Christine Gamboa (Filipiny): popularność street food (żywności sprzedawanej na ulicach) przyczynia się do rozwoju turystyki, ale z drugiej strony stanowi też jedno z największych źródeł odpadów plastikowych. Prezentowany projekt to ekologiczna i tania odpowiedź na pojemniki z plastiku i styropianu, w których na ogół serwowana jest żywność na ulicach. Ten lekki monomateriałowy pojemnik jest wykonany z papieru typu kraft, pokrytego nawoskowanym papierem przeznaczonym do kontaktu z żywnością, co pozwala na podawanie w nim zarówno mokrego, jak i suchego jedzenia. Po rozłożeniu wygląda jak płaski okrąg o średnicy 10 cali; różne opcje składania pozwalają zamienić go w pojemnik nadający się do przechowywania różnych dań;
– „Bruk”, autor Eric Smith (Stany Zjednoczone): zrównoważone kartonowe opakowanie na napoje stworzone z myślą o recyklingu. Mało kto zastanawia się nad tym, co dzieje się z kartonem po wypitym mleku czy soku; niektórzy zwracają jedynie uwagę, by opakowanie było z kartonu, a nie z plastiku. Okazuje się, że konstrukcja typowego tekturowego pojemnika utrudnia jego recykling, bowiem na ogół papier jest umieszczony między cienkimi warstwami tworzywa, które trzeba oddzielić od siebie, zanim trafią do recyklingu. W rezultacie w USA odzyskuje się tylko 16% kartonów po soku, a w UE 49%. „Bruk” ma wyeliminować ten problem; przed recyklingiem zużyty karton rozrywa się na dwie połówki odsłaniając warstwę linera z HDPE, dzięki czemu można go poddać recyklingowi w innym strumieniu odpadów niż karton. Proces jest szybki i intuicyjny.
W kategorii „Kosmetyki”:
– opakowanie jednorazowych maszynek do golenia, autorka Magdalena Schmitz (Niemcy): co roku na świecie sprzedawanych jest 2 mld maszynek jednorazowych rocznie; przy tej skali popytu standardowe plastikowe opakowania stanowią ogromne obciążenie dla środowiska. Autorka postanowiła wymienić je na mniejsze opakowanie papierowe w formie prostego pudełka składanego, w którym umieszczona jest jedynie główka maszynki z ostrzami. W sklepie opakowania są układane poziomo jedno na drugim lub wieszane na haczyku, co zapewnia oszczędność przestrzeni wystawienniczej bez pogarszania dostępu do niezbędnych informacji. Wyjmowanie maszynek jest proste i odbywa się przez rozerwanie perforacji na opakowaniu;
– opakowanie na kosmetyki „Cosmos”, autorka Priscila Rios Salas (Meksyk): obecnie opakowania na kosmetyki spełniają jedną funkcję: bezpiecznie przechowują produkt, ale jednocześnie są źródłem masy niepotrzebnych odpadów. Projekt Cosmos to opakowanie na pomadki do ust, które oferuje dwie dodatkowe funkcje: stanowi pojemnik na cztery szminki, a po przekręceniu w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara odkrywa w środku miejsce na pędzelki używane do makijażu; dzięki okienkom doskonale widać ukryte w środku pomadki.
W kategorii „Dzika karta”:
– pudełko-kołyska, autorka Anna Nowak (Polska): pomysł znalezienia „drugiego życia” opakowania, tym razem jako dziecięcej zabawki. Opakowanie składa się z dwóch elementów: podstawy oraz pokrywki z perforacją. Po otwarciu opakowania i oddarciu perforacji pokrywka zamienia się w wygiętą podstawkę, na której, jak na biegunach, kołysze się zamocowana na górze podstawa (łóżeczko). Dodatkowo przez oddarcie wierzchu pokrywki otrzymujemy kocyk, pod którym można umieścić lalkę albo ulubionego misia;
– opakowanie na baterie „Reload”, autor Hamzeh Za'balawi (Niemcy): pomysł, który pozwala przechowywać i sortować pełne oraz zużyte baterie w jednym opakowaniu. Z górnej części opakowania użytkownik wyjmuje taką liczbę baterii, jakiej potrzebuje, podczas gdy zużyte umieszcza po drugiej stronie. Eliminuje to potrzebę posiadania specjalnego pudełka na zużyte baterie, a czerwony pasek papieru wizualnie oddziela baterie zużyte od nieużywanych. Pudełko jest wykonane wyłącznie z papieru, co ułatwia zbiórkę odpadów i procesy recyklingu;
– pudełko na kredki, autorka Silvana Ruiz (Meksyk): projekt stworzony z myślą o zainteresowaniu dzieci, które chętnie korzystają z kredek do rysowania. Wyjątkowe opakowanie w kształcie domku wyróżnia je spośród konkurencyjnych pudełek na kredki. Oprócz przyciągania wzroku kupującego, opakowanie można wykorzystać w utylitarny sposób, choćby malując na nim własne wzory i je „personalizując”;
– opakowanie dla e-handlu „Onlineworld”, autorka Elisabeth Wittauer (Austria): opakowanie jest przeznaczone wyłącznie na rynek internetowy i zapewnia wyjątkowe doznania w trakcie otwierania. Podwójne dno chroni produkt w środku, podobnie jak bibułka, która zastępuje plastik. W opakowaniu można umieścić tekstylia lub małe, kompaktowe produkty (np. płyty DVD, CD, fotoksiążki). Jego integralną część stanowią dwa paski, łatwe do otwarcia oraz ponownego zaklejenia (jeśli chcemy odesłać produkt). Dzięki szerokiej możliwości zdobienia proces otwierania opakowania dostarcza niepowtarzalnych przeżyć.
Na podstawie materiałów firmy Metsä Board opracował TK
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
