Opakowania aluminiowe osiągają jedne z najwyższych poziomów recyklingu w Polsce, z łatwością spełniając unijne normy. Według najnowszych danych za 2018 rok wyniósł on 64%. Branża aluminiowa jest przekonana, że ten wynik można polepszyć nawet o 16 punktów procentowych, utrzymując sprawnie funkcjonujący obrót komercyjny w punktach skupu oraz wprowadzając nowe rozwiązania dla sortowni i spalarni.
Aluminiowe puszki napojowe, stanowiące 2/3 masy wszystkich opakowań z aluminium, są obecnie najlepiej odzyskiwanym odpadem opakowaniowym w Polsce. Według najnowszych danych Fundacji RECAL poziom recyklingu w 2018 roku wyniósł aż 80,5%. Utrzymujące się od lat wysokie poziomy odzysku są wynikiem sprawnego funkcjonowania obecnego systemu. Ogólnokrajowa sieć punktów skupu, która przyjmuje od mieszkańców puszki po napojach na zasadach komercyjnych, tworzy samofinansujący się system – efektywny zarówno pod względem ekonomicznym, jak i środowiskowym. W proces recyklingu angażuje się branża aluminiowa: producenci puszek i przetwórcy aluminium. Dzięki ich współpracy w przypadku puszek aluminiowych udało się zamknąć „obieg recyklingowy” i spełnić założenia gospodarki o obiegu zamkniętym.
Aktualne wyniki znacząco przewyższają unijne wymagania. Jednak w przekonaniu wytwórców aluminium oraz opakowań z tego materiału w przypadku polskiego systemu osiągalne są wyższe poziomy – dla puszek napojowych nawet ponad 90%, a dla wszystkich opakowań aluminiowych 80%. W ostatnim czasie branża, reprezentowana przez Fundację RECAL, rozpoczęła prace nad „mapą drogową” dla podniesienia poziomu recyklingu opakowań z aluminium. Twórcy mapy drogowej, podkreślając znaczenie utrzymania sprawnie funkcjonującego obrotu komercyjnego, przeanalizowali szczegółowo działania uzupełniające, które umożliwią istotny wzrost masy opakowań aluminiowych poddawanych recyklingowi.
Jedno z proponowanych rozwiązań dotyczy systemu sortowania odpadów. Obecnie 50-60% regionalnych instalacji sortowania odpadów komunalnych (RIPOK) stosuje automatyczne wydzielanie aluminium, jednak tylko niewielka część wydziela je z frakcji drobnej, np. 0-80 mm. Według szacunków Fundacji RECAL efektywność systemu separacji wynosi 20-25% masy aluminium trafiającej do ok. 160 instalacji regionalnych. Aby zwiększyć skuteczność, niezbędny jest obowiązek stosowania separatów metali nieżelaznych zarówno dla frakcji „grubej”, jak i „drobnej”.
Obowiązek stosowania przez krajowe sortownie odpadów systemów automatycznego wydzielania aluminium dla wszystkich strumieni będzie skutkował wzrostem poziomu recyklingu wszystkich opakowań aluminiowych o przynajmniej 20 p.p., natomiast puszek po napojach o 10-12 p.p. – ocenia Jacek Wodzisławski, prezes Fundacji RECAL.
– Dodatkowe kilka procent można w krótkim czasie uzyskać, poprawiając wydzielanie metali nieżelaznych, w tym aluminium z popiołów w spalarniach odpadów. Ich obecna skuteczność według naszych szacunków wynosi zaledwie 25-30% i wynika z zastosowania najprostszych rozwiązań technicznych, gdzie najlepsze dostępne rozwiązania pozwalają na osiągnięcie sprawności przekraczającej 90% masy aluminium usuwanego z popiołów.
Zwiększenie poziomu odzysku aluminium z odpadów spalanych jest rozwiązaniem spełniającym założenia gospodarki obiegu zamkniętego nie tylko w przypadku aluminium. Demetalizacja, w tym wydzielenie aluminium z popiołów, jest warunkiem koniecznym potencjalnego wykorzystania ich przykładowo jako materiału do budowy dróg. Jeśli zaś chodzi o poziomy odzysku aluminium, Fundacja RECAL szacuje, że modernizacja systemów waloryzacji popiołów i wzrost efektywności wydzielania aluminium z 30% do poziomu 90% spowoduje w skali kraju wzrost poziomu recyklingu aluminiowych puszek o ok. 2 p.p., a wszystkich alu-opakowań o ok. 3,5 p.p.
Opracowano na podstawie materiałów Fundacji RECAL