Branża opakowaniowa dynamicznie ewoluuje w odpowiedzi na coraz bardziej restrykcyjne przepisy Unii Europejskiej dotyczące materiałów dopuszczonych do kontaktu z żywnością oraz ograniczenia stosowania plastiku. Na początku 2023 r. weszła w życie regulacja nakładająca na producentów opakowań jednorazowych obowiązek oferowania alternatywnych rozwiązań wielokrotnego użytku, a od stycznia 2024 r. zakazano stosowania niektórych plastikowych butelek i opakowań zawierających bisfenol A (BPA).
W świetle tych regulacji kluczowe staje się poszukiwanie innowacyjnych i zgodnych z normami materiałów, które pozwolą na dalszy rozwój opakowań wielorazowego użytku oraz zapewnią ich bezpieczeństwo w kontakcie z żywnością. Jednym z najbardziej obiecujących rozwiązań są elastomery termoplastyczne (TPE), które nie tylko spełniają rygorystyczne wymagania dotyczące bezpieczeństwa zdrowotnego, lecz także wpisują się w koncepcję gospodarki cyrkularnej, szczególnie w wariantach z certyfikatem ISCC Plus.
Wyzwania dla branży opakowaniowej
Unia Europejska od lat konsekwentnie wprowadza regulacje mające na celu ograniczenie negatywnego wpływu plastiku na środowisko oraz poprawę bezpieczeństwa konsumentów. Kluczowym aktem prawnym w zakresie materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością jest rozporządzenie (WE) nr 1935/2004, które stanowi podstawę dla wielu szczegółowych regulacji określających dopuszczalne materiały i ich składniki.
Jednym z najbardziej kontrowersyjnych tematów pozostaje bisfenol A (BPA), stosowany jako plastyfikator w produkcji niektórych rodzajów tworzyw sztucznych. Substancja ta, początkowo wykorzystywana w terapiach hormonalnych, od lat budzi obawy ze względu na swój potencjalnie szkodliwy wpływ na zdrowie człowieka. W 2016 roku BPA został oficjalnie sklasyfikowany jako substancja mogąca negatywnie oddziaływać na rozrodczość, a jego stosowanie w produktach mających kontakt z żywnością jest obecnie zakazane.
Kolejnym krokiem legislacyjnym było wprowadzenie obowiązku zapewnienia alternatyw wielokrotnego użytku dla opakowań jednorazowych oraz zakazanie niektórych plastikowych butelek i opakowań na początku 2024 r. Przepisy te stanowią istotne wyzwanie dla producentów, którzy muszą dostosować swoje technologie do nowych wymogów, jednocześnie zapewniając wysoką jakość i trwałość produktów.
Elastomery termoplastyczne – klucz do zrównoważonego rozwoju opakowań
W kontekście rosnących ograniczeń dotyczących stosowania tradycyjnych tworzyw sztucznych, elastomery termoplastyczne (TPE) zyskują na znaczeniu jako materiał spełniający wymagania zarówno w zakresie bezpieczeństwa, jak i ekologii. W przeciwieństwie do PVC i innych materiałów zawierających plastyfikatory, TPE są naturalnie wolne od BPA, co czyni je bezpiecznym wyborem dla opakowań spożywczych.
TPE to materiały o szerokim zakresie zastosowań – od uszczelnień i zamknięć opakowaniowych, przez produkty farmaceutyczne i medyczne, aż po artykuły gospodarstwa domowego, w tym naczynia wielorazowego użytku. Ich zalety obejmują:
– Brak plastyfikatorów i BPA – TPE nie zawierają substancji mogących migrować do żywności i stanowić zagrożenie dla zdrowia.
– Odporność na warunki użytkowania – materiały te charakteryzują się wysoką elastycznością, odpornością na działanie temperatury oraz możliwością mycia w zmywarkach.
– Łatwość przetwarzania – TPE można formować wtryskowo, co pozwala na efektywną produkcję złożonych elementów opakowaniowych.
– Możliwość dostosowania właściwości – producenci mogą modyfikować parametry TPE, aby uzyskać pożądaną twardość, fakturę powierzchni czy właściwości barierowe.
Certyfikacja ISCC Plus – krok w stronę gospodarki cyrkularnej
Aby sprostać wymaganiom dotyczącym zrównoważonego rozwoju, wielu producentów oferuje TPE z certyfikatem ISCC Plus (International Sustainability & Carbon Certification). Jest to jeden z wiodących światowych systemów certyfikacji dla masowego bilansu surowcowego, zgodny z europejską dyrektywą o odnawialnych źródłach energii (RED).
System ISCC Plus pozwala na przypisanie surowców pochodzenia biologicznego lub cyrkularnego do gotowych produktów w sposób matematyczny. Oznacza to, że choć chemicznie produkt końcowy pozostaje identyczny z tradycyjnym TPE, jego ślad węglowy i wpływ na środowisko są znacznie zmniejszone.
Dzięki tej metodzie producenci mogą:
– Redukować wykorzystanie surowców kopalnych, zastępując je materiałami odnawialnymi.
– Zapewnić pełną identyfikowalność surowców w całym łańcuchu wartości.
– Utrzymać identyczne parametry przetwórcze, eliminując konieczność ponownej certyfikacji czy zmian w procesie produkcyjnym.
TPE w praktyce – innowacyjne rozwiązania dla rynku
Jednym z przykładów zastosowania TPE w produkcji opakowań wielorazowego użytku jest ProvaMould 1190 NC – materiał opracowany z myślą o kubkach do kawy na wynos. Dzięki wysokiej szczelności, przyjemnej w dotyku powierzchni i możliwości personalizacji kolorystycznej ten naturalnie zabarwiony TPE sprawdza się w wymagających zastosowaniach spożywczych. Dodatkowo materiał ten jest odporny na działanie wysokich temperatur i nadaje się do mycia w zmywarce, co zwiększa jego trwałość i funkcjonalność.
Branża opakowaniowa stoi przed koniecznością dostosowania się do coraz bardziej rygorystycznych regulacji środowiskowych i zdrowotnych. TPE wolne od BPA i plastyfikatorów, mające certyfikat ISCC Plus, stanowią innowacyjne i ekologiczne rozwiązanie dla producentów opakowań wielokrotnego użytku. Dzięki swoim właściwościom te nowoczesne materiały nie tylko spełniają wymogi prawne, lecz także pozwalają na tworzenie produktów trwałych, bezpiecznych i przyjaznych dla środowiska.
W obliczu nadchodzących zmian legislacyjnych i rosnącego nacisku na zrównoważony rozwój, elastomery termoplastyczne mogą stać się kluczowym materiałem przyszłości dla rynku opakowań – zarówno pod względem funkcjonalności, jak i zgodności z najnowszymi standardami ekologicznymi.
Opracowano na podstawie materiałów firmy ACTEGA
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
