REFUCOAT to projekt finansowany ze środków UE, którego celem jest opracowanie nadających się do recyklingu opakowań żywności o ulepszonych właściwościach barierowych. W ramach projektu opracowano innowacyjne procesy produkcji opakowań żywności z wykorzystaniem materiałów odnawialnych, które nadają się do recyklingu i mogą zastąpić konwencjonalne surowce.
Marnowanie żywności stało się problemem ogólnoświatowym. Według Organizacji ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) każdy obywatel Unii Europejskiej wyrzuca średnio 179 kilogramów żywności rocznie. Zdaniem przedstawicieli firm biorących udział w projekcie należy ograniczyć straty i marnotrawstwo żywności oraz osiągnąć cele zrównoważonego rozwoju (SDGs), zgodnie z koncepcjami SDG 2 (zero głodu) i SDG 12 (odpowiedzialna konsumpcja i produkcja).
Trzyletni projekt – REFUCOAT – powołano w celu opracowania w pełni biodegradowalnych opakowań dla świeżych produktów spożywczych. Powłoki hybrydowe o wysokich właściwościach barierowych zostaną dodatkowo ulepszone substancjami czynnymi, aby wydłużyć okres trwałości. Projekt ma na celu poprawę wydajności pakowania żywności, zmniejszenie ilości odpadów na wysypiskach, poprawę konserwacji produktów spożywczych, a także otwarcie nowych rynków i zwiększenie rozwoju branży. Konsorcjum REFUCOAT tworzy 12 firm partnerskich.
Trzy różne aktywne systemy opakowań zostały specjalnie zaprojektowane do pakowania świeżego mięsa drobiowego, płatków śniadaniowych i przekąsek poprzez formułowanie powłok na bazie bakteriofagów, które ograniczają namnażanie się bakterii Salmonella w próbkach piersi kurczaka pakowanych w zmodyfikowanej atmosferze.
Spośród różnych technologii pakowania, które wydłużają okres przydatności do spożycia żywności, najczęściej stosuje się tworzywa sztuczne ze względu na ich wszechstronność, lekkość, łatwość obsługi i wy- trzymałość. Strategia Unii Europejskiej w dziedzinie tworzyw sztucznych na 2018 r. określiła, że do 2030 r. wszystkie wykorzystywane opakowania muszą nadawać się do recyklingu. Zwiększona świadomość ekologiczna konsumentów zwiększa konieczność kontynuowania badań w celu uzyskania bardziej zrównoważonych opakowań.
W ramach projektu REFUCOAT opracowano zrównoważone rozwiązania w zakresie opakowań aktywnych, aby sprostać wyzwaniu postawionemu przez Unię Europejską. W tym celu specjaliści z firm biorących udział w przedsięwzięciu prowadzą badania nad rozwiązaniami opakowaniowymi, które mogą pozytywnie wpłynąć na ograniczenie marnotrawienia żywności.
Opracowano innowacyjne, wydajne procesy produkcji biotworzyw do pakowania żywności z materiałów odnawialnych, które również nadają się do recyklingu i mogłyby zastąpić konwencjonalne materiały oparte na paliwach kopalnych. Te biotworzywa obejmują polihydroksyalkanian (PHA) i poliglikolid (PGA), które zostały użyte do opracowania trzech różnych systemów aktywnych opakowań, specjalnie zaprojektowa- nych do pakowania świeżego mięsa z kurczaka, zbóż i przekąsek.
Dodatkowo jedną z innowacji projektu jest stworzenie powłok na bazie bakteriofagów, które znacznie ograniczają namnażanie się bakterii Salmonella w próbkach piersi kurczaka pakowanych w zmodyfikowanej atmosferze. W projekcie z powodzeniem rozwiązano jeden z problemów, z jakimi borykają się producenci opakowań o właściwościach barierowych: aby chronić żywność, opakowania muszą składać się ze złożonych, wielowarstwowych struktur, których recykling jest albo trudny, albo kosztowny.
Lorena Rodríguez Garrido z firmy AIMPLAS (Centrum Technologii Tworzyw Sztucznych), koordynator naukowy projektu REFUCOAT, mówi: Opakowania muszą nadawać się do recyklingu i muszą również zachowywać właściwości barierowe, które pomagają chronić pakowaną żywność. Obecne opakowania mają złożoną strukturę wielowarstwową i są wykonywane z nieodnawialnych źródeł. Zapewniają funkcje ochronne, ale ich recykling jest trudny i kosztowny. REFUCOAT ma na celu zastąpienie ich bardziej zrównoważonymi i wydajnymi alternatywami.
W ciągu trzech lat projekt REFUCOAT skupił się na trzech głównych obszarach:
– opracowaniu aktywnych powłok z folii do pakowania żywności, które wykorzystują bakteriofagi w celu przedłużenia okresu przydatności do spożycia produktów spożywczych i znacznego ograniczenia namnażania się salmonelli w próbkach piersi kurczaka;
– używaniu niskiej jakości bazy do produkcji polihydroksyalkanianu (PHA), biodegradowalnego biopolimeru, który jest następnie używany do produkcji tacek spożywczych, wydłużających okres przydatności do spożycia świeżych produktów z mięsa drobiowego;
– opracowaniu wydajnego procesu produkcji poliglikolidu (PGA), całkowicie biodegradowalnego materiału o doskonałych właściwościach barierowych dla wody, co daje obiecujące zastosowania w opakowaniach żywności. Do niedawna to rozwiązanie było zbyt drogie, aby zastąpić materiały oparte na paliwach kopalnych.
Projekt REFUCOAT zakończył się w październiku ubiegłego roku po pomyślnym zweryfikowaniu nowych struktur opakowań i porównaniu ich wydajności z opakowaniami metalizowanymi do zastosowań niebiologicznych, obecnie używanymi w produktach przemysłowych. Przeprowadzono również testy, aby porównać okres przydatności do spożycia i biodegradowalność produktów z obecnymi konwencjonalnymi opakowaniami na rynku.
Na podstawie Packaging Europe opracowała BZ
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
