W dniu 25 marca br. redakcja Euractiv zorganizowała w sieci ekspercką debatę zatytułowaną „Nowy paradygmat dla tworzyw sztucznych i ich roli w unijnych planach gospodarki zeroemisyjnej”. Zaproszeni goście, wśród nich unijny Komisarz ds. Środowiska, Oceanów i Rybołówstwa Virginijus Sinkevičius, omówili kluczowe zobowiązania podjęte przez Unię Europejską w celu stworzenia nowego standardu radzenia sobie z odpadami z tworzyw sztucznych.
Wydarzenie poprowadzone przez Karolinę Zbytniewską, redaktor naczelną portalu Euractiv.pl, podzielono na dyskusję panelową oraz sesję pytań i odpowiedzi. Paneliści – którymi prócz Sinkevičiusa byli: poseł do Europarlamentu Adam Jarubas; dyrektor zarządzająca Plastics Europe Virginia Janssens; dyrektor Zero Waste Europe Joan Marc Simon; Marlena Tryka z Ministerstwa Rozwoju Gospodarczego, Pracy i Technologii oraz urzędnik ds. strategii z Dyrekcji Generalnej ds. Środowiska KE Paulo Da Silva Lemos – dokonali przeglądu aktualnego stanu polityki w tym zakresie i jej wpływu na procesy łagodzenia skutków redukcji emisji gazów cieplarnianych. Uczestnicy przyjrzeli się bliżej planowi działania na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym w celu stworzenia czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy, który jest jednym z centralnych punktów Europejskiego Zielonego Ładu.
Tworzywa sztuczne to materiał, który otacza nas zewsząd i który nie znika z przyrody w naturalnych procesach biologicznego rozkładu. Miliony ton plastiku, które każdego roku trafiają do oceanów, to jeden z najbardziej widocznych i niepokojących objawów tego problemu, słusznie budzącego obawy społeczne. W istocie jednak problemem nie jest plastik sam w sobie, ale jego odpowiednie zastosowanie i zagospodarowanie późniejszych odpadów – podkreślali uczestnicy webinaru. To po prostu materiał o określonych właściwościach, które odróżniają go od innych materiałów. To my decydujemy, jak go używamy: właściwie czy nie – mówił dyrektor Zero Waste Europe, Joan Marc Simon.
Prelegenci przyznali również, że ponowne przemyślenie i usprawnienie funkcjonowania paradygmatu wobec tworzyw sztucznych wymaga wysiłku oraz współpracy wszystkich kluczowych graczy: od producentów po podmioty zajmujące się recyklingiem, sprzedawców detalicznych i konsumentów. Wymaga również innowacji i nowej wizji, która popchnie inwestycje we właściwym kierunku. Jest to priorytet Unii Europejskiej: w grudniu 2015 r. Komisja przyjęła plan działania UE na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym. Jak podkreślili paneliści podczas debaty, UE jest w najlepszej pozycji do przewodzenia przejściu na tworzywa sztuczne przyszłości. Jednak dogłębna transformacja wymaga mobilizacji nie tylko na poziomie UE, ale także krajowym, regionalnym i prywatnym.
Cieszy nas postęp w kwestii odpadów. Sięganie po innowacje to część naszego DNA. Chcemy wdrażać długofalowe, zrównoważone rozwiązania – tak dzieje się w przypadku coraz większej liczby technologii służących recyklingowi, takich jak recykling chemiczny, w który przemysł inwestuje z coraz większą chęcią. Ale to także nowe projekty infrastrukturalne, zmiany w modelach biznesowych czy nowe sposoby projektowania – tłumaczyła dyrektor zarządzająca Plastics Europe, Virginia Janssens.
O poparciu przez Polskę europejskich działań na rzecz rozsądnego ograniczania zużycia tworzyw sztucznych mówiła Marlena Tryka, zastępca dyrektora Departamentu Innowacji i Polityki Przemysłowej w Ministerstwie Rozwoju Gospodarczego, Pracy i Technologii. Wszystkim nam zależy, aby maksymalnie ograniczyć zastosowanie plastiku i wprowadzić jak największą cyrkularność obiegu i wszystkie te aspekty są absolutnie pożądane – mówiła przedstawicielka resortu. Podkreślała jednak również obawy polskiego przemysłu związane z szansą dotrzymania terminów wprowadzanych zmian: Inwestycje czy wprowadzanie innowacji produktowych lub biznesowych z oczywistych przyczyn w ubiegłym roku wyhamowały. Przemysł skupił się na utrzymaniu miejsc pracy i na przetrwaniu tego trudnego dla nas wszystkich okresu – mówiła.
W trakcie debaty paneliści odnieśli się również do wielu innych tematów, m.in.: kwestii dyrektywy o produktach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, stopniowego zwiększania ilości rPET w butelkach napojowych oraz poziomu ich recyklingu po zużyciu, regulacji prawnych dotyczących Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta, a także selektywnej zbiórki tworzyw sztucznych i programów kaucyjnych.
Tomasz Krawczak
Nowy paradygmat dla tworzyw sztucznych i ich roli w unijnych planach gospodarki zeroemisyjnej.