Z głębokim żalem informujemy o stracie, jaką poniosła branża opakowań w wyniku śmierci, w dniu 28 lipca 2013, Profesora
nzw. dr. inż. Stefana Jakowskiego, jednego z najwybitniejszych polskich specjalistów w zakresie opakowań transportowych.
Prof. Stefan Jakowski był absolwentem Wydziału Technologii Drewna Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.
Pracę naukową w dziedzinie opakowań rozpoczął w roku 1955 w Zakładzie Opakowań Instytutu Handlu i Żywienia Zbiorowego. Od tego czasu pracował nieprzerwanie w tej dziedzinie, a od roku 1973 w Centralnym Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Opakowań – COBRO, przekształconym obecnie w Instytut Badawczy Opakowań, w którym był ostatnio zatrudniony na stanowisku profesora.
Dzięki wrodzonej inteligencji, dużej wiedzy teoretycznej, wybitnej pracowitości i zdyscyplinowaniu zdołał szybko wyspecjalizować się w technice i technologii opakowań transportowych.
Oprócz własnej działalności badawczej, a w późniejszym czasie kierowania pracami współkolegów, pasją Profesora było szkolenie kadr przyszłych opakowaniowców. Dzisiaj warto przypomnieć, że pierwsze w kraju dwuletnie kursy szkoleniowe, podjęte w ramach Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego już w latach 60. XX w. i w późniejszych latach powtarzane, były zorganizowane i prowadzone pod kierunkiem Stefana Jakowskiego, w tym czasie magistra inżyniera, żartobliwie wśród kolegów nazywanego rektorem. Był twórcą programów szkoleniowych, dokonywał optymalnego doboru wykładowców i sam też prowadził wykłady w zakresie swojej specjalności. Do każdego przedmiotu wykładowego uczestnikom kursów były udostępniane specjalnie dla tego celu wydawane skrypty.
Było to przedsięwzięcie o znaczącej skali, bardzo pozytywnie ocenione przez przemysł, w efekcie którego przeszkolono kilkuset pracowników, głównie zajmujących się opakowaniami w zakładach przemysłowych.
W działalności szkoleniowej Profesor Stefan Jakowski wykazał się dużymi zdolnościami organizacyjnymi i umiejętnością łączenia tej pracy z intensywnie prowadzoną działalnością badawczą. Z działalności szkoleniowej nie rezygnował również w okresie późniejszym, prowadząc m.in. wykłady na Wydziale Inżynierii Produkcji Politechniki Warszawskiej.
Praktykę zawodową Profesor Stefan Jakowski odbył w Fińskim Instytucie Celulozowo-Papierniczym w Tapioli, a więc w kraju o wysoko rozwiniętym przetwórstwie papierniczym.
Będąc z wykształcenia technologiem drewna bardzo wcześnie docenił tekturę falistą jako perspektywiczny materiał opakowaniowy i temu mało znanemu jeszcze w tym czasie w kraju materiałowi poświęcił szereg prac, tworząc m.in. podstawy projektowania opakowań z tektury falistej.
Innym przykładem wyczucia Profesora odnośnie do perspektyw rozwojowych było zainteresowanie we właściwym czasie kontenerowym systemem transportu. W tym zakresie napisał On specjalistyczną książkę i doprowadził do jej wydania. Organizował także i prowadził badania narażeń oddziałujących na ładunki w kontenerach w transporcie morskim na trasach Gdynia – Japonia oraz Gdynia – Kanada i USA.
Eksperymentalne rejsy na polskich statkach handlowych do Indii, do krajów Ameryki Południowej i Północnej oraz do Japonii, które Profesor Jakowski współorganizował, koordynował i w których także uczestniczył wykonując specjalistyczne badania, były potężnym źródłem wiedzy i pozyskiwania doświadczeń w zakresie rzeczywistych narażeń oddziałujących na zapakowane towary w transporcie morskim. Część z tych rejsów była realizowana we współpracy międzynarodowej z czechosłowackim Instytutem IMADOS. W części rejsów uczestniczyli też przedstawiciele Instytutu Mechaniki Precyzyjnej.
Bez przesady można powiedzieć, że Profesor Stefan Jakowski stworzył podwaliny funkcjonowania obecnego Laboratorium Badań Opakowań Transportowych oraz wcześniejszego Zakładu Badań Opakowań Transportowych. Stało się to możliwe głównie w wyniku kierowanych i prowadzonych przez Niego prac nad opracowaniem i ciągłym doskonaleniem metodyki badań, w tym również opakowań materiałów niebezpiecznych.
Zgromadzona wiedza oraz usilne i konsekwentne starania Profesora umożliwiły uzyskanie dla COBRO uprawnień do certyfikacji opakowań materiałów niebezpiecznych na międzynarodowy znak UN, w oparciu o przepisy międzynarodowe, dla transportu: drogowego (ADR), kolejowego (RID), morskiego (IMDG-Code) i lotniczego (IATA-DGR). Badania i certyfikacja w tym zakresie również obecnie stanowią podstawowy kierunek działalności Laboratorium Badań Opakowań Transportowych Profesor Stefan Jakowski przez wiele lat kierował Zakładem Badań Opakowań Transportowych, w okresie późniejszym przekształconym w Laboratorium Badań Opakowań Transportowych.
Profesor Stefan Jakowski doceniał normalizację opakowaniową, szczególnie w okresie, gdy normy miały charakter obligatoryjny. Był współautorem wielu Norm Polskich, uczestniczył też w pracach Komisji Normalizacyjnej ds. Opakowań, a po włączeniu Polski do systemu normalizacji europejskiej i międzynarodowej – w Komitetach Technicznych: nr 133 ds. opakowań, nr 135 ds. opakowań metalowych i zamknięć oraz nr 25 ds. mas włóknistych, papieru i ich przetworów, powołanych przez Polski Komitet Normalizacyjny.
Bliskie były Mu także zagadnienia ochrony środowiska. Opracowane przez Niego kryteria oceny przydatności opakowań do ponownego przetwórstwa również obecnie są wykorzystywane w dobrowolnej certyfikacji na znak tej przydatności.
Był inicjatorem podjęcia w COBRO problematyki związanej z rynkiem opakowań i prognozowaniem jego rozwoju oraz współautorem prac w tym zakresie.
Zainteresowania naukowe Profesora koncentrowały się na zagadnieniach związanych z projektowaniem opakowań transportowych oraz metodami ich badań, na ochronie ładunków w przewozach kontenerowych, a także na badaniach opakowań przewidzianych do transportu towarów niebezpiecznych.
W działalności publikacyjnej Profesor Stefan Jakowski był autorem lub współautorem kilkuset artykułów w branżowych czasopismach krajowych i zagranicznych.
Z czasopismem Opakowanie był związany niemal od czasu jego powstania, był też członkiem kolegium redakcyjnego oraz Rady Programowej tego czasopisma. Niewątpliwie nie ma drugiego autora w kraju, który mógłby pochlubić się taką liczbą publikacji w czasopiśmie Opakowanie, jak Profesor Stefan Jakowski.
Wśród istotnych publikacji książkowych z dziedziny opakowań należy wymienić autorstwo lub współautorstwo takich pozycji jak: „Poradnik inżyniera opakowaniowca”, „Projektowanie opakowań transportowych”, „Opakowania poradnik informator”, „Opakowania żywności”, „Ochrona ładunków w przewozach kontenerowych”. W ostatnim dziesięcioleciu nakładem Wydawnictwa Naukowo-Technicznego ukazała się książka autorstwa Profesora „Opakowania transportowe. Poradnik”, stanowiąca kompendium zagadnień z zakresu projektowania, produkcji i stosowania opakowań transportowych.
Za swoje osiągnięcia Profesor Stefan Jakowski został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Profesor Stefan Jakowski był człowiekiem niezwykle zaangażowanym w problematykę, której się poświęcił, pełnym gotowości do przekazywania innym olbrzymiej wiedzy, którą dysponował. Odznaczał się szczególną życzliwością dla współpracowników i kolegów. Był rozmiłowany w turystyce i chętnie organizował dobrze przygotowane wyprawy turystyczne
Profesor pozostanie w naszej pamięci jako wzór pracowitości, rzetelności i sumienności, które zachował nawet w ostatnim bardzo trudnym dla Niego okresie ciężkiej choroby.
