Bodźce zachęcające do zmniejszania masy opakowań istnieją niemal tak długo, jak same opakowania. Lżejsze opakowania to mniejsze zużycie surowców, niższe koszty transportu oraz – jeśli są dodatkowo giętkie – mniejsza podatność na uszkodzenia w przewozie i większa łatwość przechowywania.
Jednak w ostatnich latach atrakcyjność lekkich opakowań wykroczyła poza li tylko oczekiwania właścicieli marek związane z korzyściami zapewnianymi przez niższe koszty i wyższą efektywność. Obecnie lżejsze opakowania zaspokajają zapotrzebowanie konsumentów na rozwiązania lepiej wpisujące się w koncepcję zrównoważonego rozwoju, a także na wygodę i funkcjonalność zapewniane przede wszystkim przez opakowania giętkie. „Redukcja” nie sprowadza się już do zmniejszania ogółu istniejących opakowań o drobny ułamek całości; staje się kluczowym elementem w opakowaniowym arsenale producentów.
„Zmniejszanie masy” oraz „redukcja u źródła” to pojęcia, które często stosuje się zamiennie, jednak technicznie oznaczają one różne rzeczy. Redukcja u źródła w większym stopniu koncentruje się na zapobieganiu powstawaniu odpadów i na ogół jest stosowana na etapie projektowania, z myślą o wyeliminowaniu odpadów przed ich powstaniem. Zmniejszanie masy następuje po wdrożeniu produktu do sprzedaży i ma na celu ograniczenie ciężaru istniejących opakowań. Obie koncepcje zdążają jednak do tego samego celu: lżejszych opakowań.
Istnieją trzy zasadnicze korzyści takich działań: oszczędność kosztów, zrównoważony rozwój oraz wygoda
Oszczędności: mogą być znaczące. Gdy Coca-Cola ograniczyła masę swych butelek z PET, aluminiowych puszek oraz szklanych butelek o 25%-50%, zanotowała oszczędności na poziomie 180 mln dolarów. Jak już wspomniano, lżejsze opakowania giętkie są tańsze w transporcie, a mniejsza liczba ciężarówek konieczna do ich przewiezienia emituje mniej zanieczyszczeń i ogranicza negatywne oddziaływanie marki na środowisko, polepszając jej standardy środowiskowe.
Zrównoważony rozwój: konsumenci cenią marki, które stawiają sobie za cel osiągnięcie zrównoważonego rozwoju; jak wynika z badań Asia Pulp & Paper, 56% amerykańskich konsumentów pożąda bardziej ekologicznych opakowań, a 42% przyznaje, że jest w stanie zapłacić za nie więcej. Konsumenci automatycznie kojarzą lżejsze opakowania z redukcją opakowań, a tym samym z większą ekologicznością.
Wygoda: Opakowania giętkie odpowiadają trybowi życia konsumentów, dla których zarówno czas, jak i ochrona środowiska odgrywają istotną rolę. To wyjaśnia sukces porcjowanej żywności, nadającej się do gotowania lub podgrzewania w opakowaniach, w których jest sprzedawana.
Bez kompromisu
Bez wątpienia redukcja masy zajmuje jedno z czołowych miejsc na liście priorytetów producentów markowych produktów. Ale jej udane wdrażanie zależy od jednej kluczowej zasady, która brzmi: nie ma miejsca na kompromis w zakresie własności opakowań. „Nowe ulepszone” opakowanie musi posiadać wszelkie funkcjonalności swojego „konwencjonalnego” poprzednika. Zasada ta wykracza poza prostą ochronę produktu na jego drodze z fabryki do konsumenta. Na początku drogi sprowadza się m.in. do tego, że nowe opakowanie musi być kompatybilne (pod względem prędkości przesuwu podajnika oraz tempa napełniania) z linią produkcyjną; na jej końcu oznacza, że jeśli konsument odrzuci nową wersję „odchudzonego” opakowania, cała praca przeznaczona na zmniejszenie jego masy pójdzie na marne.
Ten ostatni czynnik jest krytyczny dla powodzenia całej misji, ponieważ celem zmniejszania masy nie jest spadek wielkości sprzedaży. A im bardziej ekstremalne są rezultaty tej redukcji, tym ważniejsze jest pozyskanie dla niej konsumenta. Unilever zrozumiał tę zasadę, gdy w 2013 r. wdrożył swoje „skompresowane” dezodoranty w aerozolu. Technologia pozwoliła na zmniejszenie ilości niezbędnego gazu o 50% i zredukowanie wielkości opakowań o 25%, w efekcie czego pomniejszone do 75 ml opakowanie działa dłużej od standardowej puszki o pojemności 150 ml. Jednak firma zdawała sobie sprawę, że konsumenci nie „kupią” – dosłownie – takiej radykalnej zmiany bez dokładnego wytłumaczenia. Dlatego przed rozpoczęciem sprzedaży Unilever zastosował akcję informacyjną w sklepach, agresywną kampanię w mediach społecznościowych oraz rozbudowaną akcję rozdawania próbek, by przekonać konsumentów, że produkty o zredukowanej masie są w każdym aspekcie tak samo dobre jak oryginały, które zastępują.
Wyjątkowo udany projekt redukcji firmy Unilever był możliwy do osiągnięcia dzięki przeprojektowaniu spryskiwacza, jednak jeśli mówimy o opakowaniach giętkich, nie mniej istotny jest wybór właściwej bariery. Kluczowe jest uzyskanie odpowiedniego współczynnika wytrzymałości względem masy; w przypadku niektórych produktów masa jest synonimem jakości, podczas gdy w zastosowaniach spożywczych gwarantuje konsumentowi, że chemikalia, farby oraz powłoki nie są w stanie zmigrować z opakowania do produktu.
Obecnie większość opakowań giętkich składa się z trzech lub czterech warstw materiału, które nadają opakowaniu jego strukturę, ochraniają zawartość przed zewnętrznymi zanieczyszczeniami oraz zapewniają efektywną ochronę produktu przed dostępem tlenu. Ostatnie odkrycia w zakresie klejów do laminowania oraz powłok umożliwiają właścicielom marek wyeliminowanie jednej z tych warstw przy jednoczesnym zapewnieniu dłuższej przydatności do spożycia, a dodatkowo zapewniają korzyści w zakresie ekologii, recyklingu, eliminacji metali ciężkich oraz redukcji odpadów. Te nowe rozwiązania powielają – i polepszają – barierowość tlenową dodatkowej warstwy, a tym samym pomagają redukować straty żywności przy jednoczesnej redukcji masy powłok laminowanych takich folii.
W przypadku najbardziej wymagających aplikacji usunięcie dodatkowej warstwy folii może mieć istotne implikacje w zakresie zmniejszania kosztów materiałowych. W innych wiążące się z tym ograniczenie masy opakowania wpływa korzystnie na koszty transportu oraz zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko. Tak czy inaczej wysokowydajne kleje do laminowania oraz powłoki stanowią element strategii odchudzania masy, która łączy oszczędności kosztów z łagodnym wpływem na środowisko i polepszonymi doświadczeniami konsumentów.
Michel Vanhems, SunInspire, SunLase and Functional Coatings, Product Manager EMEA, Sun Chemical
Tłumaczenie: TK
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
