Biorąc pod uwagę fakt, że należy poważnie zająć się tematem recyklingu opakowań, Warsaw Expo organizuje podczas Targów Techniki Pakowania i Opakowań WARSAW PACK 2016 w dniach 8-10 marca 2016 w Warsaw Expo Strefę Recyklingu Opakowań.
W Strefie Recyklingu Opakowań swoją ofertę zaprezentują dostawcy maszyn, urządzeń i linii do recyklingu opakowań, firmy zajmujące się odzyskiem materiałów, uczelnie i działy badawcze, media i inne podmioty związane z recyklingiem.
Obowiązek odzysku i recyklingu wprowadzanych do obiegu opakowań obejmuje zarówno wprowadzających towary w opakowaniach, jak i producentów samych opakowań.
Poniżej odpowiedzi na aktualne dla branży pytania udziela Krzysztof Hornicki, specjalista ds. ochrony środowiska i ekspert firmy INTERSEROH Organizacja Odzysku Opakowań SA. Firma Interseroh jest uczestnikiem Strefy Recyklingu Opakowań WARSAW PACK 2016.
Jak ustawa reguluje sprawę recyklingu opakowań?
Krzysztof Hornicki: Przedsiębiorcy wprowadzający na polski rynek towary w opakowaniach i opakowania podlegają obowiązkom zawartym w Ustawie z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Obowiązek odzysku i recyklingu wprowadzanych opakowań oraz realizacji kampanii edukacyjnych dotyczących przetwarzania tego typu odpadów obejmuje zarówno wprowadzających towary w opakowaniach, jak i producentów samych opakowań.
Firmy rozliczają się w ramach trzech typów sprawozdań (OPAK-1, OPAK-2, OPAK-3). Sprawozdanie składa się we właściwym Urzędzie Marszałkowskim do 31 marca roku następującego po roku sprawozdawczym.
Co to jest opłata produktowa i jak się ją oblicza?
K.H.: Opłata produktowa ma na celu przeniesienie na przedsiębiorców części kosztów związanych z prawidłowym zagospodarowaniem odpadów powstałych ze zużytych opakowań, przekazanych konsumentom wraz z towarami. Obowiązuje ona, gdy przedsiębiorca nie wykona odzysku i recyklingu określonej masy odpadów, czyli gdy – samodzielnie lub za pośrednictwem organizacji odzysku opakowań – nie przyczynia się do pozyskiwania z rynku odpadów powstających z uszkodzonych własnych produktów lub zużytych opakowań po swoich wyrobach.
Opakowania dzielimy według sześciu podstawowych rodzajów materiałów: papier, tworzywa sztuczne, szkło, drewno, stal i aluminium. Opłata produktowa jest wyliczana od masy opakowań poszczególnych rodzajów, wprowadzanych wraz z wyrobami na rynek krajowy. Obejmuje również sprzedaż w Polsce niektórych produktów: olejów, opon, baterii i akumulatorów oraz urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Wiele firm staje przed koniecznością uiszczenia aż trzech odmiennych opłat produktowych – np. wprowadzanie na polski rynek telefonów komórkowych wiąże się z opłatą od opakowań, baterii oraz samego telefonu, jako urządzenia elektronicznego.
Dlaczego do rozliczenia opłaty produktowej warto wybrać organizację odzysku?
K.H.: Na etapie wyliczenia należnej opłaty produktowej, zwłaszcza w przypadku wprowadzania większych ilości opakowań, może się okazać, że stanowi ona znaczny koszt dla przedsiębiorcy, więc automatycznie pojawia się pytanie o możliwość jej ograniczenia.
Jedyną metodą, aby to osiągnąć, jest nawiązanie współpracy z organizacją odzysku opakowań, która zrealizuje w imieniu przedsiębiorcy całość obowiązków dotyczących opłaty produktowej, redukując jednocześnie koszty z tym związane oraz przejmując całość odpowiedzialności prawnej i finansowej.
Organizacje odzysku tworzą system zbiórki i recyklingu odpadów opakowaniowych, umożliwiający pozyskiwanie zużytych opakowań w imieniu przedsiębiorców zobligowanych do uiszczania opłaty produktowej. Ich przetworzenie, zgodne z przepisami prawnymi, pozwala na uniknięcie płatności do Urzędu Marszałkowskiego. Dodatkowo organizacja przejmuje od przedsiębiorcy obowiązek sporządzenia i przedłożenia sprawozdania OŚ-OP1 do UM.
Oczywiście organizacja odzysku za swoje usługi pobiera od przedsiębiorcy wynagrodzenie, ale jest ono znacznie niższe od opłaty produktowej wyliczanej według sztywnych stawek określanych w rozporządzeniu Ministra Środowiska. Wysokość wynagrodzenia organizacji uzależniona jest z kolei od kosztów funkcjonowania zorganizowanego przez nią systemu pozyskiwania odpadów – im sprawniejsza organizacja, tym korzystniejsze stawki może zaproponować swoim klientom.
Czy po podpisaniu umowy z organizacją odzysku opakowań przedsiębiorca będzie miał jeszcze jakieś obowiązki związane z ustawą?
K.H.: Obrót towarami w opakowaniach na polskim rynku wymaga nie tylko uiszczania opłaty produktowej, ale przede wszystkim prowadzenia wewnętrznej ewidencji opakowań. Przedsiębiorca samodzielnie określa masę opakowań wprowadzonych na rynek i przekazuje tę informację organizacji odzysku. Jest też zobowiązany do prowadzenia publicznych kampanii edukacyjnych. Od 2014 roku kampanie edukacyjne są obligatoryjne dla wszystkich przedsiębiorców, w tym wprowadzających poniżej 1 tony opakowań i zwolnionych z obowiązku wnoszenia opłaty produktowej.
Podobnie jak w przypadku opłaty produktowej, organizacji odzysku opakowań można przekazać prowadzenie publicznych kampanii edukacyjnych w imieniu własnej firmy oraz pełną odpowiedzialność za ewentualnie powstałe błędy i niedopatrzenia w tym zakresie.
Czym różni się recykling opakowań od odzysku opakowań?
K.H.: Odzysk to pojęcie szersze, obejmuje różne procesy zmierzające do wykorzystania odpadów w całości lub części. W ramach odzysku można na przykład poddawać odpady spalaniu, pozyskiwać z nich paliwa alternatywne. Recykling zaś skupia się na surowcach naturalnych, za główny cel mając ograniczenie ich zużycia przez ponowne wykorzystanie. Dzięki temu mniej zasobów naturalnych trzeba wydobywać i mniej wykorzystywać energii do ich przetworzenia. Dzięki recyklingowi możemy korzystać z surowców wtórnych zamiast sięgać po pierwotne zasoby.
Na czym polega innowacyjny recykling?
K.H.: Innowacyjny, nowoczesny recykling jest nastawiony na zamykanie obiegu surowców. Na całym świecie w obiegu znajdują się zasoby surowców wystarczające do długoterminowego zaopatrzenia przemysłu wytwórczego w niezbędne materiały i właśnie dzięki innowacjom coraz częściej dysponujemy możliwościami wykorzystania tych surowców w sposób efektywny pod względem energetycznym i gospodarki zasobami.
Zamknięcie obiegów surowców wtórnych zdecydowanie przyczynia się do poprawy zaopatrzenia przemysłu w wartościowe, a częściowo rzadkie materiały i w tym kierunku idzie przyszłościowe myślenie o recyklingu – to nie jest tylko obowiązek, ale model ekonomiczny. Parlament Europejski szacuje, że wzrost produkcji surowców w ramach recyklingu o 30% spowodowałby powstanie do 2 milionów nowych miejsc pracy na obszarze Unii Europejskiej do 2030 roku.
Strefa Recyklingu Opakowań WARSAW PACK 2016 pozwoli na zapoznanie się z najnowszymi informacjami dotyczącymi recyklingu opakowań, spotkanie z praktykami oraz udział w warsztatach prowadzonych przez ekspertów.
Opracowano na podstawie materiałów organizatora
