W ubiegłym roku latem niemieckie Ministerstwo ds. Żywności i Rolnictwa opublikowało projekt poprawki do „21 Rozporządzenia w sprawie niemieckich przepisów prawnych dotyczących przedmiotów użytkowych”, uzupełniając je o przepisy dotyczące artykułów spożywczych.
Farby i lakiery drukarskie nie podlegają w Unii Europejskiej żadnym specyficznym przepisom prawnym. Szwajcarskie rozporządzenie dotyczące przedmiotów powszechnego użytku tzw. Ordynacja Szwajcarska od 2005 roku określa wymagania dotyczące farb drukarskich do zadruku zewnętrznej strony opakowań przeznaczonych do artykułów żywnościowych. Planowane niemieckie rozporządzenie bazować będzie zasadniczo na tej właśnie Ordynacji uzupełnionej jednak o farby i lakiery drukarskie wchodzące lub mogące wchodzić w bezpośredni kontakt z żywnością.
Co zmieni się jeśli niemieckie Rozporządzenie wejdzie w życie?
Najważniejszą zmianą będzie konieczność stosowania przez producentów materiałów wchodzących w kontakt z żywnością tylko takich farb i lakierów drukarskich, które będą zgodne z wytycznymi Rozporządzenia.
Załącznik 14 do Rozporządzenia zawiera tzw. Listę pozytywną substancji określonych toksykologicznie wraz z dopuszczonymi wartościami granicznymi. Migracja tych substancji z zadrukowanych opakowań do żywności dopuszczalna jest tylko w ściśle określonych ilościach. Substancje nie wymienione na tej liście mogą być stosowane tylko wtedy, kiedy nie będą miały możliwości przenikania do artykułu spożywczego. Granica identyfikacji wynosi w tym wypadku 0,01 mg/kg. Przy farbach i lakierach drukarskich mających lub mogących mieć bezpośredni kontakt z artykułem spożywczym obowiązywać będzie ograniczenie stosowania wyłącznie tych surowców, które znajdują się na liście pozytywnej. Wyznaczane są ponadto wartości graniczne dla pewnych określonych metali i śladowych ilości amin aromatycznych.
Aby zagwarantować możliwość wstecznego śledzenia łańcucha dostaw na każdym etapie produkcji wymagane będą pisemne oświadczenia wystawiane i wymieniane między firmami. Np. od producenta surowców dla producenta farb, od producenta farb dla drukarń opakowań, a potem z kolei do firm konfekcjonujących. Oświadczenie takie będzie musiało zawierać informację dla jakiego rodzaju artykułu spożywczego przeznaczone jest zadrukowane opakowanie i listę substancji, których migracja ewentualnie może mieć miejsce. Dotychczas wymóg ten dotyczył tylko firm wprowadzających do obrotu przedmioty użytkowe z tworzyw sztucznych. Jeśli Rozporządzenie zacznie obowiązywać przepis ten obejmie również drukowane i/lub lakierowane opakowania żywności wykonane z papieru lub kartonu. Konieczne będzie przeprowadzanie badań zgodności, ustalanie specyfikacji a także utworzenie odpowiednich systemów informatycznych.
Początkowo mogą pojawiać się trudności. Łańcuch dostawców dla przemysłu drukarskiego, opakowaniowego i spożywczego jest zróżnicowany, często przebiega i krzyżuje się po całej Europie. Zanim opakowanie lub zapakowany produkt zostanie dopuszczony na rynek np. niemiecki, na każdym szczeblu drabiny dostawców będzie musiał posiadać odpowiednie dokumenty wg wytycznych Rozporządzenia o artykułach użytkowych. Informacje takie będą również niezbędne i wymagane na każdym etapie produkcji, nawet jeśli odbywać się ona będzie w innych państwach, gdzie prawo niemieckie nie obowiązuje. Prawdopodobnie dostawcy spoza Niemiec toczyć będą swoiste wojny biurokratyczne lub nie będą przekazywać stosownych informacji. Korzystne w takim wypadku byłoby wprowadzenie harmonijnych przepisów na poziomie Unii Europejskiej zamiast uregulowań krajowych.
Większość producentów/właścicieli marek prawdopodobnie zamieści na listach swoich wymagań i specyfikacji dotyczących materiałów do produkcji i gotowych opakowań również wymagania Rozporządzenia niemieckiego. Tym samym nabierze ono zasięgu europejskiego. Jednakże faktyczny nadzór urzędowy będzie możliwy tylko na terenie Niemiec.
Rozporządzeniem objęte będą również przedmioty mające kontakt z żywnością wykonane z papieru i kartonu, które do tej pory nie były objęte unijnymi regulacjami prawnymi. Jeśli zostaną one zadrukowane lub polakierowane konieczne będzie wystawianie do nich stosownego zaświadczenia.
W celu poświadczenia zgodności z Ordynacją niemiecką podmiot wprowadzający produkt do obrotu obowiązany będzie do przeprowadzenia testów na migrację. Spowoduje to w pierwszych latach ogromne zapotrzebowanie na tego typu testy a istniejące laboratoria zostaną obciążone do granic możliwości.
Wszystko to może spowodować zmiany w układach między dostawcami, metodach wytwarzania lub konstrukcji samych opakowań. Planowany dwuletni okres przejściowy w przepisach może okazać się niewystarczający.
Czy farby hubergroup są zgodne z przepisami? Hubergroup jest pionierem w dziedzinie produkcji farb drukarskich do opakowań środków spożywczych. Posiadamy największe doświadczenie i od 10 lat pod szyldem „MGA” oferujemy całą paletę odpowiednich produktów. Na przestrzeni tych lat hubergroup identyfikował i certyfikował odpowiednie surowce do produkcji farb i lakierów pozwalające na wytwarzanie zgodnych z wymogami opakowań spożywczych. Nasi wewnętrzni eksperci od początku starali się być krok do przodu w zakresie zgodności farb z wymogami prawnymi.
Dlatego też przedsiębiorstwa należące do hubergroup oferują farby i lakiery, które będą z pewnością zgodne z Rozporządzeniem. Nie jest co prawda jeszcze ostatecznie ustanowiona tzw. Lista pozytywna a prace określające toksykologicznie szeroką gamę rozpuszczalników, fotoinicjatorów, monomerów oraz innych substancji trwają. Dlatego zgodność z Rozporządzeniem można będzie zagwarantować ostatecznie dopiero po ogłoszeniu pełnego składu tych list.
Niemieckie Rozporządzenie dotyczące farb drukowych wkrótce stanie się faktem. Ustawodawca zaleca w nim, żeby do produkcji opakowań artykułów spożywczych stosować tylko specjalnie zrecepturowane farby drukarskie (o niskiej migracji). Zabezpiecza to przed przenikaniem niechcianych substancji z warstwy farby lub lakieru do produktu.
Treść projektu zapewne nie ulegnie już zmianom. Po ustaleniu zgodności z innymi ministerstwami Rozporządzenie zostanie przedstawione do konsultacji Komisji Europejskiej i poszczególnym krajom członkowskim Unii a następnie Światowej Organizacji Handlu WTO. Na każdym szczeblu konsultacji mogą być wnoszone uwagi. Może się również zdarzyć, że zamiast Rozporządzenia krajowego Unia podejmie decyzję o nadaniu mu rangi przepisu ogólnoeuropejskiego. Jeśli wszystko przebiegnie planowo spodziewany termin wejścia w życie Rozporządzenia to jesień 2015 roku z dwuletnim okresem przejściowym.
Źródło: hubergroup Polska
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
