Światowy Dzień Środowiska, obchodzony 5 czerwca 2023 r., to ogólnoświatowa kampania zachęcająca do poszukiwania globalnych rozwiązań w walce ze źródłami plastikowych zanieczyszczeń. Zarządzanie odpadami z tworzyw sztucznych stało się głównym wyzwaniem w skali globalnej. Każdego roku produkuje się ponad 400 milionów ton plastiku, z czego połowa jest przeznaczona do jednorazowego użytku; każda inicjatywa, która może zwrócić uwagę na ten problem, jest w pełni popierana przez stowarzyszenie Pro Carton.
Kluczem do rozwiązania „plastikowego kryzysu” jest zwiększanie świadomości legislatorów i przedstawicieli biznesu na temat tego, jak złożony i poważny jest to problem. 30 listopada 2022 r. Komisja Europejska przedstawiła wniosek dotyczący zmiany rozporządzenia w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR). Chociaż przyświecały jej dobre intencje, decyzja, by skupić się na wdrażaniu opakowań wielokrotnego użytku, wzbudziła pewne wątpliwości.
Na pierwszy rzut oka stawianie na opakowania wielokrotnego użytku jako sposób na eliminację opakowań jednorazowych wydaje się logiczną decyzją. Bo przecież może przyczynić się do ograniczenia ilości opakowań na wysypiskach dzięki zmniejszeniu ich podaży na rynku oraz podniesieniu liczby cykli ich użytkowania. Jednak jeśli przyjrzeć się tej kwestii z dystansu, okazuje się ona skomplikowana i grozi czemuś, z czego nie możemy zrezygnować, jeśli działania mają zakończyć się sukcesem: zaangażowaniu konsumentów.
Nowy raport firmy McKinsey zatytułowany „The potential impact of reusable packaging” („Potencjalne oddziaływanie opakowań wielokrotnego użytku”) wskazuje, że narzucenie rygorystycznych celów odnośnie opakowań wielokrotnego użytku do 2030 r. odciśnie się negatywnie na zrównoważonym rozwoju UE oraz na konkurencyjności i odporności europejskiej gospodarki. Oceniając potencjalny wpływ przejścia na opakowania wielokrotnego użytku przez belgijskich producentów żywności do 2030 r. badanie ujawnia możliwy wzrost emisji CO2 o 140-160% oraz wzrost kosztów o 80-130%, głównie związanych z transportem i czyszczeniem takich pojemników. Konsumenci chcą wiedzieć na pewno, że wdrażane systemy i działania są optymalne dla środowiska i dla ich kieszeni. W przypadku opakowań wielokrotnego użytku zaspokojenie tych oczekiwań staje pod znakiem zapytania.
Dodatkowo istnieje wiele negatywnych konsekwencji na poziomie społecznym, które również mogą być trudne do zaakceptowania przez konsumentów, bez czego nie da się zagwarantować wysokich wskaźników zwrotu i rotacji pojemników. Wymagają one wdrożenia systemów, przy których nie obejdzie się bez radykalnej zmiany zachowań. Przykładowo w Niemczech restauracje typu fast food, takie jak McDonald's i Burger King, wprowadziły systemy kaucji za opakowania wielokrotnego użytku, wymagając od konsumentów, aby - zamiast po wyjściu z restauracji po prostu wyrzucać opakowania nadające się do recyklingu - płukali je i oddawali. Stwarza to dodatkowe ryzyko wzrostu cen - kaucja może podnieść koszt posiłku nawet o 10 euro – oraz związane z higieną żywności. Czy konsumenci będą ufać, że opakowania, w których spożywają posiłek, zostały właściwie umyte, zwłaszcza te niedoczyszczone i zwrócone po wielu dniach przechowywania w domu lub w samochodzie?
Właściciele i menedżerowie restauracji szybkiej obsługi najlepiej wiedzą, jakich opakowań potrzebują klienci. Ich potrzeby różnią się w zależności od tego, czy spożywają posiłki pod dachem czy w drodze, w mieście czy poza nim. W procesie decyzyjnym należy uwzględnić wiedzę naukową i wymagania konsumentów. Połączenie różnych opcji zapewni najlepszy wynik.
Zlecone niedawno przez ProCarton europejskie badania konsumentów w Niemczech również dowodzą, że w wielu przypadkach klienci preferują opakowania jednorazowe. Ponad 3/4 ankietowanych uważa, że biodegradowalne opakowania kartonowe nadające się do recyklingu są lepsze dla środowiska, 2/3 zadeklarowało, że wolałoby, aby marki inwestowały w biodegradowalne, kartonowe pojemniki, które można poddać recyklingowi, podczas gdy ponad 60% wolałoby wyrzucać swoje pojemniki do strumieni recyklingu zamiast przechowywać, płukać i zwracać plastikowe opakowania wielokrotnego użytku do punktów odbioru.
Dlatego w Światowym Dniu Środowiska ProCarton zachęca prawodawców do przemyślenia tej kwestii i szczerej odpowiedzi na pytanie: czy obecne podejście rozwiąże problem z plastikiem? Zdaniem stowarzyszenia jednorazowe opakowania, które łatwo poddać recyklingowi, na przykład wykonane z tektury, materiały opakowaniowe o najwyższych poziomach odzysku oraz preferowane przez konsumentów muszą odegrać kluczową rolę obok systemów wielokrotnego użytku.
Opracowano na podstawie informacji stowarzyszenia ProCarton
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
